Ponadczasowość myśli dydaktycznej świętego Augustyna
DOI:
https://doi.org/10.12775/PCh.2017.002Słowa kluczowe
człowiek-osoba, poznanie naturalne i religijne, duchowość, doświadczenie, nauczyciel-wychowawcaAbstrakt
Dzieło katechetyczne De catechizandis rudibus, czyli o Początkowym nauczaniu religii”, ze względu na sposób, w jaki św. Augustyn traktuje jego adresata i adresatów jego przepowiadania, można uznać za aktualne dla kolejnych pokoleń pedagogów – nie tylko katechetów czy nauczycieli. Poddany przez Augustyna wnikliwej analizie cały proces nauczania katechetycznego jest istotny dla rozumienia edukacji w szerszym znaczeniu – jako edukacji humanistycznej, której nie należy redukować do aspektu technologicznego, lecz rozpatrywać w kategoriach całokształtu oddziaływań zachodzących w toku wzajemnych relacji pomiędzy nauczycielem i uczniem. Rozważania Augustyna odnoszą się do podstaw prowadzonych procesów wychowawczych, które wynikają z przyjętej cielesno-duchowej koncepcji człowieka i jego świata wartości oraz powiązania nauczania katechetycznego z codziennym życiem człowieka. Augustyn, doceniając egzystencjalny wymiar nauczania katechetycznego, wpisuje się w refleksję nad możliwościami poznania naturalnego i religijnego w poszukiwaniu odpowiedzi na pytania o sens i cel życia. Na tej drodze pokazuje specyfikę chrześcijańskiego humanizmu i możliwości, jakie daje on w rozwiązywaniu problemów wychowawczych. Metodyka, którą proponuje św. Augustyn, uwrażliwia na wychowawczy aspekt dydaktyki. Pokazuje, że separacja oddziaływań dydaktycznych i wychowawczych jest sprzeczna z ideą integralnego rozwoju człowieka, która jest wpisana w pedagogikę personalistyczną. Wynika z tego przeświadczenie, że każdy nauczyciel, niezależnie, jakie treści są przedmiotem jego zainteresowań, jest wychowawcą.Bibliografia
Augustyn. Pisma katechetyczne. Warszawa: Wyd. PAX, 1952.
Bazylak, Józef. Postawy religijne młodzieży i ich związki z wybranymi elementami osobowości. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1984.
Benedykt XVI. Trwajcie mocni w wierze. Pielgrzymka do Polski. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 2006.
Budzik, Władysław. „Wstęp”. W: Augustyn, Pisma katechetyczne, V–XVII. Warszawa: Wyd. PAX, 1952.
Burow, Olaf-Alex. „Synergia jako naczelna zasada pedagogiki humanistycznej”. W: Edukacja alternatywna. Dylematy teorii i praktyki, red. Bogusław Śliwerski, 91–105. Kraków: Impuls, 1992.
Charytański, Jan. „Katecheza a doświadczenie religijne”. W: W kręgu zadań i treści katechezy, red. Jan Charytański, 231–249. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 1992.
Chlewiński, Zdzisław. „Rola religii w funkcjonowaniu osobowości”. W: Psychologia religii, red. Zdzisław Chlewiński, 61–76. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski, 1982.
Chmielewski, Mirosław. „Duchowość”. W: Leksykon duchowości katolickiej, red. Mirosław Chmielewski, 226–232. Lublin–Kraków: Wydawnictwo „M”, 2002.
Dyczewski, Leon. „Miejsce i funkcja wartości w kulturze”. Keryks 7 (2008): 57–88.
Fleming, David L. Czym jest duchowość ignacjańska? Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 2013.
Gałdowa, Anna, Aleksandr Nelicki. „O możliwościach i warunkach bycia twórczym z perspektywy aksjologicznej teorii wartości”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Psychologiczne 8 (1993): 9–29.
Illeris, Knud. Trzy wymiary uczenia się. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa Edukacji, 2006.
Jan Paweł II. Encyklika Fides et ratio o relacjach między wiarą a rozumem. Poznań: Pallottinum, 1998.
Kiereś, Barbara. „Podstawy antropologiczne pedagogiki personalistycznej”. W: Antropologiczna pedagogika ogólna, red. Marian Nowak, Piotr Magier, Iwona Szewczak, 95–102. Lublin: Wyd. Gaudium, 2010.
Krysztofik, Janusz, Anna Walulik. „Edukacja religijna i jej miejsce w ponowoczesności”. Studia Katechetyczne 12 (2016): 35–50.
Kunowski, Stefan. Podstawy współczesnej pedagogiki. Łódź: Wyd. Salezjańskie, 1981.
Ladaria, Luis F. Wprowadzenie do antropologii teologicznej. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 2002.
Łobocki, Mieczysław. Wychowanie moralne w zarysie. Kraków: Impuls, 2002.
Malewski, Mieczysław. Andragogika w perspektywie metodologicznej. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 1998.
Marek, Zbigniew. Religia pomoc czy zagrożenie dla edukacji? Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 2014.
Marek, Zbigniew. Podstawy wychowania moralnego. Kraków: WSF-P „Ignatianum”, WAM, 2005.
Marszałek, Lidia. Duchowość dziecka. Znaczenia * Perspektywy * Konteksty w pedagogice przedszkolnej. Warszawa: Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego, 2013.
Mądrzycki, Tadeusz. Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1977.
Meurer, Thomas. „Duchowość jako zamiennik religii? Wyprawy w mgliste pogranicze religii i duchowości”. Keryks 10 (2011): 147–159.
Milerski, Bogusław. Religia a szkoła. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna, 1998.
Murawski, Roman. „Metodyka katechizacji według św. Augustyna”. W: W służbie człowiekowi. Studium duszpastersko-katechetyczne, red. Zbigniew Marek, 158–172. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 1991.
Murawski, Roman. Historia katechezy. Katecheza w pierwszych wiekach. Warszawa: Wyd. Salezjańskie, 2011.
Nikitorowicz, Jerzy. „Tradycja”. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. 6, red. Tadeusz Pilch, 773–778. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2007.
Nowak, Marian. „Osoba i wartość w pedagogice ogólnej”. W: Antropologiczna pedagogika ogólna, red. Marian Nowak, Piotr Magier, Iwona Szewczyk, 41–56. Lublin: Wyd. Gaudium, 2010.
Prężyna, Władysław. Funkcja postawy religijnej w osobowości człowieka. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski, 1981.
Prężyna, Władysław. Intensywność postawy religijnej a osobowość. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski, 1973.
Schulz, Roman. Wykłady z pedagogiki ogólnej, t. II: O integralną wizję człowieka i jego rozwoju. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2007.
Sidor, Iwona. Duchowość w systemie wychowawczym świętej Urszuli Ledóchowskiej. Praca magisterska napisana pod kierunkiem Z. Marka. Kraków: Wydział Pedagogiczny Akademii Ignatianum, 2015.
Skorowski, Henryk. „Sumienie”. W: Słownik społeczny, red. Bogdan Szlachta, 1383–1388. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 2004.
Szacki, Jerzy. „Tradycja”. W: Słownik społeczny, red. Bogdan Szlachta, 1491–1495. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 2004.
Ślipko, Tadeusz. Zarys etyki ogólnej. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, 2002.
Tillich, Paul. Dynamika wiary. Poznań: Wyd. „W drodze”, 1987.
Waldenfels, Hans. O Bogu, Jezusie Chrystusie i Kościele dzisiaj. Katowice: Wyd. Księgarnia św. Jacka, 1993.
Wielka encyklopedia PWN, t. 30, red. Jan Wojnowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2005.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1742
Liczba cytowań: 0