Postawy twórcze a kompetencje społeczno-emocjonalne uczniów z dysleksją i bez dysleksji w okresie wczesnej adolescencji
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBE.2017.004Słowa kluczowe
kompetencje społeczne, inteligencja emocjonalna, postawy twórcze, dysleksja, wczesna adolescencjaAbstrakt
Artykuł jest próbą znalezienia odpowiedzi na pytanie o różnice, jakie istnieją w zakresie kompetencji społeczno-emocjonalnych i postaw twórczych między uczniami z dysleksją i bez dysleksji.
Do badań wykorzystano narzędzia badające kompetencje społeczne - Kwestionariusz Kompetencji Społecznych (KKS) A. Matczak (2007), inteligencję emocjonalną - Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej (INTE) N.S. Schutte, J. M. Malouff, L. E. Hall, D. J. Haggerty, J. T. Cooper, Ch. J. Golden, L. Dornheim w polskiej adaptacji A. Ciechanowicz, A Jaworowskiej, A. Matczak (2000, 2008) oraz zachowania twórcze - Kwestionariusz Twórczego Zachowania KANH S. Popka (2000).
Analiza wyników pozwoliła wyodrębnić obszary, w których funkcjonowanie obu grup uczniów znacząco się różni. W odniesieniu do wspomnianych wyżej obszarów najistotniejsze różnice dotyczą ekspozycji społecznej, ogólnej inteligencji emocjonalnej oraz wykorzystania emocji w procesie myślenia i działania. Uczniowie z dysleksją osiągnęli w tym przypadku istotne statystycznie niższe wyniki, niż ich rówieśnicy bez dysleksji. W obszarze twórczych zachowań uczniowie z dysleksją prezentują natomiast wyższy poziom konformizmu i działań odtwórczych.
Bibliografia
Argyle M. (1999), Psychologia stosunków międzyludzkich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Bogdanowicz M. (2006), Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu, w: G. Krasowicz-Kupis (red.), Dysleksja rozwojowa. Perspektywa psychologiczna, Wydawnictwo HARMONIA, Gdańsk.
Bogdanowicz M., Adryjanek A. (2004), Uczeń z dysleksją w szkole, Wydawnictwo Operon, Gdańsk.
Burden R., Burdett J. (2005), Factors Associated with Successful Learning in Pupils with Dyslexia: a Motivational Analysis, „British Journal of Special Education”, nr 32(2), s. 100–104, DOI: https://doi.org/10.1111/j.0952-3383.2005.00378.x.
Burden R. (2008), Is Dyslexia Necessarily Associated with Negative Feelings of Self-Worth? A Review and Implications for Future Research, „Dyslexia”, nr 14, s. 188–196, DOI: http://dx.doi.org/10.1002/dys.371.
Crombie M.A. (1997), The Effects of Specific Learning Difficulties (Dyslexia) on the Learning of a Foreign Language in School, „Dyslexia”, nr 3, s. 27–47, DOI: http://dx.doi.org/10.1002/(sici)1099-0909(199703)3:1<27::aid-dys43>3.3.co;2-i.
Crombie M.A. (2000), Dyslexia and the Learning of a Foreign Language in School: Where Are We Going?, „Dyslexia”, nr 6, s. 112–123, DOI: http://dx.doi.org/10.1002/(sici)1099-0909(200004/06)6:2<112::aid-dys151>3.3.co;2-4.
Everatt J., Steffert B., Smythe I. (1999), An Eye for the Unusual: Creative Thinking in Dyslexics, „Dyslexia”, nr 5, s. 24–46, DOI: http://dx.doi.org/10.1002/(sici)1099-0909(199903)5:1<28::aid-dys126>3.0.co;2-k.
Everatt J., Weeks S., Brooks P. (2008), Profiles of Strengths and Weaknesses in Dyslexia and Other Learning Difficulties, „Dyslexia”, nr 14, s. 16–41, DOI: http://dx.doi.org/10.1002/dys.342.
Ganschow L., Sparks R., Schneider E. (1995), Learning a Foreign Language: Challenges for Students with Language Learning Difficulties, „Dyslexia”, nr 1, s. 75–95.
Goleman D. (2012), Inteligencja emocjonalna, Media Rodzina, Poznań.
Gwernan-Jones R., Burden R.L.(2010), Are They Just Lazy? Student Teachers’ Attitudes about Dyslexia, „Dyslexia”, nr 16, s. 66–86, DOI: http://dx.doi.org/10.1002/dys.393.
Humphrey N., Mullins P.M. (2003), Personal Constructs and Attribution for Academic Success and Failure in Dyslexia, „British Journal of Special Education”, nr 29(4), s. 196–203, DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8527.00269.
Jaklewicz H., Bogdanowicz M. (1982), Zaburzenia emocjonalne i ich wpływ na kształtowanie się niektórych cech osobowości, na podstawie badań katamnestycznych dzieci z dysleksją i dysortografią, „Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego UG. Psychologia”, nr 4, s. 19–28.
Jaworowska A., Matczak A. (2008), Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej INTE N.S. Schutte, J.M. Malouffa. L.E. Hall, D.J. Haggerty’ego, J.T. Cooper, C.J. Goldena, L. Dornheim. Podręcznik, Pracownia Testów Psychologicznych, Warszawa.
Kamińska-Ostęp A., Gulińska H. (2008), Teaching Methods and Aids Assisting Dyslexic Pupils in Learning Chemistry, „Journal of Baltic Science Education”, nr 1(3), s. 147–154.
Krasowicz-Kupis G. (2003), Język, czytanie i dysleksja, AWH Antoni Dudek, Lublin.
Konarzewski K. (2000), Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa.
Martinelli V., Schembri J. ( 2014), Dyslexia, Spatial Awareness and Creativity in Adolescent Boys, „The Psychology of Education Review”, nr 38,2, s. 39–47.
Matczak A. (2012), Kwestionariusz Kompetencji Społecznych KKS. Podręcznik, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa.
Mayer J.D., Salovey P. (1999), Czym jest inteligencja emocjonalna?, w: P. Salovey, D.J. Sluyter (red.), Rozwój emocjonalny a inteligencja emocjonalna, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań.
Popek S. (2008), Kwestionariusz Twórczego Zachowania KANH, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Rubacha K. (2012), Metodologia badań nad edukacją, Oficyna Wydawnicza Łośgraf, Warszawa.
Snowling M.J., Hulme Ch. (2011), Evidence-Based Interventions for Reading and Language Difficulties: Creating a Virtuous Circle, „British Journal of Educational Psychology”, 0nr 81, s. 1–23, DOI: http://dx.doi.org/10.1111/j.2044-8279.2010.02014.x.
Sternberg R.J. (2001), Psychologia poznawcza, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa.
Terras M.M., Thompson L.C., Minnis H. (2009), Dyslexia and Psycho-Social Functioning: an Exploratory Study of the Role of Self-Esteem and Understanding, „Dyslexia”, nr 15, s. 304–327, DOI: http://dx.doi.org/10.1002/dys.386.
Wolff U., Lundberg I. (2002), The Prevalence of Dyslexia among Art Students, „Dyslexia”, nr 8, s. 43–42, DOI: http://dx.doi.org/10.1002/dys.211.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 735
Liczba cytowań: 0
