Educational activity of seniors in rural areas of selected Central and Eastern European countries in the context of active ageing

Abstrakt

Demograficzne problemy współczesnego świata koncentrują się obecnie głównie wokół procesu starzenia się ludności. Nierównomierność tego procesu sprawia, że niektóre kontynenty, a w ich obrębie, regiony i kraje, starzeją się szybciej i w dużo większej skali niż inne. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku Europy. Zjawiskiem relatywnie nowym, obserowawanym zaledwie mniej więcej od dekady jest dynamiczny przebieg procesu starzenia się w krajach byłego bloku socjalistycznego, np. w Polsce, Czechach i Slowacji, będących przedmiotem zainteresowania niniejszego opracowania.

Prezentowany artykuł opiera się na dwuetapowych analizach. W pierwszej kolejności scharakteryzowano różne kraje za pomocą wskaźników rozwoju społeczno-gospodarczego dla państw członkowskich UE. Analizy pozwoliły zidentyfikować grupy krajów podobnych pod względem poziomu rozwoju, w tym pozycję Czech, Polski i Słowacji. Drugi etap obejmuje badania pilotażowe w tych trzech krajach. Wyniki tych badań dotyczą aktywności edukacyjnej ludności w wieku 60 lat i więcej z obszarów wiejskich. Obszary wiejskie zostały wybrane do badania, ponieważ pomimo bogatej oferty edukacyjnej dla osób starszych w Polsce, Czechach i na Słowacji, to właśnie obszary wiejskie mają znacznie mniej do zaoferowania w zakresie edukacji, również w odniesieniu do seniorów. Dlatego ważne jest, aby poznać opinie i potrzeby starszych mieszkańców wsi.

Działania edukacyjne są ważną formą spędzania wolnego czasu dla seniorów. Jednocześnie odgrywają istotną rolę w zwiększaniu ich uczestnictwa w życiu społecznym a także pomnażaniu kapitału społecznego i kulturowego społeczności lokalnych. Umożliwiają także zwalczanie ageizmu, czyli stereotypów związanych z seniorami. Ponadto udział osób starszych w różnych formach edukacji jest jednym z kluczowych elementów koncepcji aktywnego starzenia się.