Miejsce hipotezy podboju w milenijnym kanonie powstania państwa polskiego

Apstrakt

W intencji komunistycznych władz PRL rocznicowe obchody Tysiąclecia Państwa Polskiego w latach 1960–1966 miały zneutralizować kościelne obchody Milenium Chrztu Polski, zapowiedziane w 1957 r. na rok 1966 przez kardynała Stefana Wyszyńskiego. Kwestią fundamentalną w toczącej się walce ideologicznej z Kościołem była ocena historycznej roli chrześcijaństwa i organizacji kościelnej w formowaniu się polskiej państwowości. Ugruntowany wówczas oficjalny kanon interpretacyjny wyznaczony został przez przeciwstawienie „samorodnych”, ewolucyjnych narodzin państwa polskiego, narodzinom gwałtownym, będącym wynikiem obcego najazdu i podboju. I właśnie spoglądając przez pryzmat tego ostatniego wariantu, autor wyodrębnia i poddaje analizie poszczególne elementy milenijnego kanonu. W centrum jego uwagi znajduje się zdominowana przez marksizm historiografia krajowa, jest jednak również miejsce dla historiografii emigracyjnej.