O okolicznościach odkrywania przez ludzi ich osobistych pasji

Aleksandra Litawa

doi:10.12775/ED.2023.004

Автор(и)

Aleksandra Litawa Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie https://orcid.org/0000-0003-2004-8450

DOI:

https://doi.org/10.12775/ED.2023.004

Ключові слова

harmonijna pasja, geneza ludzkich pasji, odkrywanie pasji, biografia tematyczna

Анотація

Pasja pełni w życiu człowieka istotną rolę. W swojej harmonijnej od- słonie może pozytywnie oddziaływać w zasadzie na wszystkie jego aspekty. W literaturze przedmiotu stosunkowo łatwo znaleźć odpowiedzi na pytania o powody, dla których ludzie rozwijają swoje pasje, jak również o korzyści, jakie czerpią ze swoje- go zaangażowania w ich realizację. Brakuje natomiast opracowań dotyczących genezy ludzkich pasji. Celem artykułu było ukazanie, w oparciu o wyniki badań własnych, okoliczności, w jakich ludzie odkrywają swoje pasje. Autorka posłużyła się strategią studium przypadku, w ramach której przeprowadziła osiem wywiadów (pogłębionych, częściowo ustrukturyzowanych) z osobami posiadającymi pasje. Wnioski z przeprowadzonych badań są następujące: a) większość badanych odkryła swoją pasję w do- rosłości, b) pasja rozwijała się na kanwie wrodzonych predyspozycji bądź zdolności badanych, c) impulsem wyzwalającym pasję u badanych było silnie przeżyte doświadczenie, potrzeba sprostania wyzwaniu bądź nagła zmiana w życiu.

Посилання

Denzin, N.K., Lincoln, Y.S. (2009). Wprowadzenie. Dziedzina i praktyka badań jakoś- ciowych. W: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych, t. 1. Warszawa: PWN.

Dobrołowicz, J. (2015). Paradygmat interpretatywny w jakościowych badaniach społecz- nych. Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne, t. 26.

Duckworth, A. (2016). Upór. Potęga pasji i wytrwałości. Łódź: Galaktyka.

Galetta, A. (2013). Mastering the semi-structured interview and beyond. From research design to analysis and publication. New York: New York University Press.

Gillet, N., Vallerand, R.J., Schellenberg, B., Bonnaventure, J.A., Becker, M., Brault, S., Lorho, F., Sandrin, E. (2022). On the role of harmonious and obsessive passion in work and family outcomes: A test of the quadripartite approach. Current Psycho- logy: A Journal for Diverse Perspectives on Diverse Psychological Issues. Pobrane z:

https://doi.org/10.1007/s12144-022-03442-y.

Guilbault, V., Harvey, S.P., Vallerand, R.J. (2020). Dancing with passion: A look at interpersonal relationships. Psychology of Sport & Exercise, 48, 101674. Pobrane z: https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2020.101667.

King, S. (2018). Cztery pory roku. Tłum. Z.A. Królicki. Warszawa: Albatros.

Kunat, B. (2015). Pasja jako kategoria badawcza – w świetle dualistycznego modelu R.J. Valleranda. Psychologia wychowawcza, nr 8. doi: 10.5604/00332860.1178611P.

Litawa, A. (2021). Realizowanie harmonijnej pasji jako działanie autokreacyjne. Rocznik Andragogiczny, t. 28. doi: 10.12775/RA.2021.008.

Litawa, A., Sygulska, K. (2017). Postrzeganie i doświadczanie dorosłości przez przedstawicielki rożnych pokoleń. Edukacja Dorosłych, nr 1 (76).

Maliszewski, K. (2021). Bez-silna edukacja. O kształceniu kruchego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Gillet, N., Vallerand, R.J., Schellenberg, B., Aubouin Bonnaventure, J., Becker, M., Brault, S., Lorho, F., Sandrin, E. (2022). On the role of harmonious and obsessive passion in work and family outcomes: A test of the quadripartite approach. Current Psychology, Springer US, s. 1–12. Pobrane z: https://doi.org/10.1007/s12144-022-03442-y.

Pratchett, T. (2007). Ruchome obrazki. Tłum. P.W. Cholewa. Warszawa: Prószyński i S-ka

Smolińska-Theiss, B., Theiss, W. (2010). Badania jakościowe – przewodnik po labiryncie. W: S. Palka (red.), Podstawy metodologii badań w pedagogice, s. 79–102. Gdańsk: GWP.

Stake, R. (1997). Studium przypadku. W: L. Korporowicz (red.), Ewaluacja w edukacji, s. 120–143. Warszawa: Oficyna Naukowa.

St-Louis, A., Rapaport, M., Chénard-Poirier, L., Vallerand, R.J., Dandeneau, S. (2020). On emotion regulation strategies and well-being: the role of passion. Journal of Happiness Studies. Pobrane z: https://doi.org/10.1007/s10902-020-00296-8.

Vallerand, R.J. (2008). On the psychology of passion: In search of what makes people’s lives most worth living. Canadian Psychological Association, 49(1). doi: 10.1037/0708-5391.49.1.1.

Vallerand, R.J. (2016). The dualistic model of passion: theory, research, and implications for the field of education. W: W. Liu, J. Wang, R. Ryan (red.), Building Autonomous Learners (s. 31–58). Nowy Jork: Springer.

Vallerand, R.J., Chichekian, T., Paquette, V. (2020). Passion in Education: Theory, Research, and Applications. W: G. Liem & D. McInerney (red.), Educational Interven- tions: A Sociocultural Perspective (s. 115–141). Information Age Publishing.