Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Studia z Historii Filozofii

Sybille Krämer, Poznanie symboliczne u Leibniza – komentarz tłumacza
  • Strona domowa
  • /
  • Sybille Krämer, Poznanie symboliczne u Leibniza – komentarz tłumacza
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 15 Nr 4 (2024) /
  4. PRZEKŁADY

Sybille Krämer, Poznanie symboliczne u Leibniza – komentarz tłumacza

Autor

  • Adam Matysiak Uniwersytet Warszawski https://orcid.org/0009-0008-7803-9331

DOI:

https://doi.org/10.12775/szhf.2024.019

Słowa kluczowe

Sybille Krämer, Gottfried Wilhelm Leibniz, Antoine Arnauld, znak, wyrażenie, logika, ontologia, formalizacja, techniki kulturowe, obrazowość pisma

Abstrakt

Artykuł jest zwięzłym wprowadzeniem do polskiego przekładu Poznania symbolicznego u Leibniza autorstwa Sybille Krämer. Umiejscawiam argumentację autorki w kontekście zarówno jej badań nad ideą formalizacji, jak też w ramach szerszej dyskusji w badaniach nad Leibnizem, dotyczącej statusu znaków i symbolicznej reprezentacji w filozofii i logice autora Monadologii. Następnie omawiam analizę pojęcia expressio (wyrażenie) przeprowadzoną przez Krämer. Jej perspektywa pozwala na lepsze zrozumienie trudności, na jakie Leibniz natrafił w swojej dyskusji z Antoine’em Arnauldem. Argumentuję, że analiza przeprowadzona przez autorkę nie przypisuje mocnych ontologicznych założeń Leibnizjańskiemu rozumieniu pojęcia wyrażenia, w przeciwieństwie do tego, co można zauważyć w polskiej recepcji myśli filozofa. Na koniec zwracam uwagę na znaczenie badań Krämer nad myślą Leibniza dla późniejszego rozwoju pojęć technik kulturowych oraz obrazowości pisma.

Bibliografia

Arnauld Antoine, Pierre Nicole. 1958. Logika, czyli sztuka myślenia, przeł. Seweryna Romahnowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Burkhardt Hans. 1980. Logik und Semiotik in der Philosophie von Leibniz. München: Philosophia Verlag.

Cassirer Ernst. 2018. Filozofia form symbolicznych. Część pierwsza: Język, przeł. Przemysław Parszutowicz. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.

Cichowicz Stanisław. 1998. „Wstęp. Wyraz, zdarzenie, siła”. W: Gottfried Wilhelm Leibniz, Korespondencja z Antoine’em Arnauldem, przeł. Stanisław Cichowicz, Jerzy Kopania, VII–LV. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Elzenberg Henryk. 1995. „Podstawy metafizyki Leibniza”. W: Henryk Elzenberg, Z historii filozofii, oprac. Michał Woroniecki, 15–93. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Gordon Mieczysław. 1974. Leibniz. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Hermes Hans, Friedrich Kambartel, Joachim Ritter. 1969. „Vorrede der Herausgeber”. W: Heinrich Scholz, Mathesis Universalis. Abhandlungen zur Philosophie als strengen Wissenschaft, red. Hans Hermes, Friedrich Kambartel, Joachim Ritter, 7–23. Basel–Stuttgart: Schwabe & Co. Verlag.

Krämer Sybille. 1988. Symbolische Maschinen. Die Idee der Formalisierung in geschichtlichen Abriß. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.

Krämer Sybille. 1991. Berechenbare Vernunft: Kalkül und Rationalismus im 17. Jahrhundert. Berlin–New York: De Gruyter.

Krämer Sybille. 2003. „»Schriftbildlichkeit« oder: Über eine (fast) vergessene Dimension der Schrift”. W: Bild, Schrift, Zahl, red. Sybille Krämer, Horst Bredekamp, 157–176. München: Wilhelm Fink Verlag.

Krämer Sybille, Horst Bredekamp. 2003. „Kultur, Technik, Kulturtechnik: Wider die Diskursivierung der Kultur”. W: Bild, Schrift, Zahl, red. Sybille Krämer, Horst Bredekamp, 11–22. München: Wilhelm Fink Verlag.

Leibniz Gottfried Wilhelm. 1974. „Rozmyślania nad poznaniem, prawdą oraz ideami”. W: Mieczysław Gordon, Leibniz, 236–241. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Leibniz Gottfried Wilhelm. 1998. Korespondencja z Antoine’em Arnauldem, przeł. Stanisław Cichowicz, Jerzy Kopania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Mates Benson. 1986. The Philosophy of Leibniz. Metaphysics and Language. New York–Oxford: Oxford University Press.

Poser Hans. 2016. „Zeichentheorie und natürliche Sprache bei Leibniz”. W: Hans Poser, Leibniz’ Philosophie. Über die Einheit von Metaphysik und Wissenschaft, red. Wenchao Li, 115–134. Hamburg: Felix Meiner Verlag.

Scholz Heinrich. 1969. „Leibniz und die mathematische Grundlagenforschung”. W: Heinrich Scholz, Mathesis Universalis. Abhandlungen zur Philosophie als strengen Wissenschaft, red. Hans Hermes, Friedrich Kambartel, Joachim Ritter, 128-151. Basel–Stuttgart: Schwabe & Co. Verlag.

Studia z Historii Filozofii

Pobrania

  • pdf

Opublikowane

2025-03-06

Jak cytować

1.
MATYSIAK, Adam. Sybille Krämer, Poznanie symboliczne u Leibniza – komentarz tłumacza. Studia z Historii Filozofii [online]. 6 marzec 2025, T. 15, nr 4, s. 27–33. [udostępniono 4.7.2025]. DOI 10.12775/szhf.2024.019.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 15 Nr 4 (2024)

Dział

PRZEKŁADY

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 139
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Sybille Krämer, Gottfried Wilhelm Leibniz, Antoine Arnauld, znak, wyrażenie, logika, ontologia, formalizacja, techniki kulturowe, obrazowość pisma
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa