Troska Kościoła o trzeźwość rodzin na terenach polskich na przełomie XIX i XX wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2024.024Słowa kluczowe
Kościół, rodzina, trzeźwość, bractwa trzeźwości, kongresy trzeźwościAbstrakt
Na przełomie XIX i XX wieku rozszerza się nadużywanie alkoholu na terenach ziem polskich. W każdym z zaborów pojawiają się inicjatywy kościelne prowadzące do kształtowania umiarkowania i abstynencji od alkoholu. Zakładane są liczne bractwa trzeźwości. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości poszerza się udział Kościoła w pracy trzeźwościowej. Pojawia się szeroka promocja trzeźwości. Kościół przez biskupów i księży włącza się w tę aktywność. Do tego celu w Kościele wykorzystuje się również prasę. Promują ją także różne organizacje dla dorosłych, dzieci i młodzieży.
Bibliografia
Barczyk, Piotr. „Kształtowanie się i rozwój masowej akcji antyalkoholowej na Górnym Śląsku.” Nauczyciel i Szkoła 52, nr 2 (2012): 79–89.
Biskupski, Jacek. „Ks. Mieczysław Kuznowicz (1874–1945) wychowawca młodzieży i krzewiciel trzeźwości.” Polonia Major Orientalis 9 (2022): 329–331.
Biskupski, Jacek. „Troska o trzeźwość młodzieży na łamach Młodego Hufca w latach 1927–1939.” Biuletyn Historii Wychowania 35 (2016): 101–112.
Błaszczyk, Ilona. „Walka Kościoła katolickiego z pijaństwem i alkoholizmem na łamach Przewodnika Katolickiego w latach 1930–39”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika 30, nr 422 (2014): 115–137.
Bołdyriew, Aneta. Pijaństwo i alkoholizm w piśmiennictwie Królestwa Polskiego w XIX i na początku XX wieku. Aspekty społeczne pedagogiczne i kulturowe. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019.
Bołdyriew, Aneta. Pijaństwo i alkoholizm w piśmiennictwie Królestwa Polskiego w XIX i na początku XX wieku. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019.
Ciemniewski, Jan. „Abstynencja jako czynnik kształcenia woli i charakteru.” W Pamiętnik I międzynarodowego katolickiego Kongresu Przeciwalkoholowego w Warszawie 11–14 września 1937 r., 33–38. Poznań: Wydawnictwo Katolicki Związek Abstynentów Poznań, 1938.
Dębiński, Józef. „Katolickie Stowarzyszenia Młodzieży w Diecezji Włocławskiej (1919–1939).” Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 98 (2012): 51–66.
Gantkowski, Paweł. „Alkoholizm a charakter”, Trzeźwość no.2 (1928): 33–40
Głodowski, Bogusław. „Zaangażowanie duchowieństwa katolickiego w ruch trzeźwościowy na Pomorzu przed 1920 rokiem.” Studia Gdańskie 26 (2010): 143–158
G. X.G. Słowa prawdy o papierosianej modzie i o pijaństwie dla ludu. Warszawa: Drukarnia Franciszka Czerwińskiego, 1883.
Jasiński, Janusz. „Ruch trzeźwości na południowej Warmii w połowie XIX wieku.” Komunikaty Mazursko-Warmińskie 3–4 (1977): 357–366.
Jubileuszowy X. Polski Kongres Przeciwalkoholowy w Krakowie 11–13 X.1931 r., pod protektoratem pana Prezydenta Rzeczypospolitej prof. Ignacego Mościckiego. Kraków: Drukarnia Związkowa w Krakowie, 1931.
Kaczyński, Zygmunt. „Prasa katolicka w walce z alkoholizmem.” W Pamiętnik I międzynarodowego katolickiego Kongresu Przeciwalkoholowego w Warszawie 11–14 września 1937 r., 86–88. Kraków: Drukarnia Związkowa w Krakowie, 1931.
Kakowski, Aleksander. „List pasterski J. Em. Kardynała A. Kakowskiego o trzeźwości i abstynencji.” Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie 27, nr 6 (1937): 237–245
Kar, Rafał. O siedmiu grzechach głównych. Rozmowa dwóch wiejskich dziewcząt, cz. III: Pijaństwo i obżarstwo. Warszawa: Drukarnia Stanisława Niemiery, 1891.
Kłopotowski, Ignacy. Co czyni pijaństwo i Litania o uproszenie wstrzemięźliwości. Warszawa: Drukarnia Gazety Rolniczej, 1903.
Izabela Krasińska. „Towarzystwa Trzeźwości w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku.” Medycyna Nowożytna 11, nr 1 (2004): 47–75.
Krasińska, Izabela. „Ruch abstynencki w Wielkopolsce w latach 1840–1902.” Folia Historica Cracoviensia 19 (2023): 247–278.
Krasińska, Izabela. „Przez abstynencję kapłanów do wstrzemięźliwości ludu. Związek Księży Abstynentów (1902–1914).” Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne 104 (2015): 101–120.
Krasińska, Izabela. „Wizerunek działacza antyalkoholowego w przekazie Przyjaciela Trzeźwości (1927–1939).” Studia Gdańskie 44 (2019): 205–224.
Krasińska, Izabela. „Wydawnictwa periodyczne Centrali Abstynenckich Kół Młodzieży (1925–39).” Zeszyty Prasoznawcze 64, nr 4 (2021): 73–86.
Krasińska, Izabela. „Działalność Związku Nauczycieli Abstynentów (1919–1939).” 492–505. http://hdl.handle.net/11716/272 (dostęp: 02.07.2024).
Krasińska, Izabela, Piotr Sławiński. „Prasa abstynencka w Polsce (1918–1939) źródłem informacji na temat wychowania do życia w trzeźwości wśród dzieci i młodzieży.” Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego.
Kufel, Rafał. Działalność pastoralna arcybiskupa Floriana Okszy Stablewskiego (1891–1906). Zielona Góra: Agencja Wydawnicza PDN, 2013.
Marian, Luzar. „Harcerstwo a abstynencja.” W Pamiętnik I międzynarodowego katolickiego Kongresu Przeciwalkoholowego w Warszawie 11–14 września 1937 r., 44–51. Kraków: Drukarnia Związkowa w Krakowie, 1931.
Mikoszewski, Karol, Kazania o pijaństwie. Warszawa: Drukarnia Józefa Ungera, 1862.
Możejewski, Martynian. Słowa prawdy o pijaństwie i trzeźwości oraz rady dla trzeźwych. Warszawa: Drukarnia Franciszka Czerwińskiego i Stanisława Niemiery, 1818 (wyd. 2).
Myszor, Jerzy. „Ruch trzeźwości na Górnym Śląsku w latach 1844–1914.” Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 14 (1981): 219–237.
Niesiołowski, Andrzej. „Trzeźwość a nowoczesne apostolstwo świeckich.” W Świat katolicki w dążeniu do odnowy obyczajów. Pamiętnik I międzynarodowego katolickiego Kongresu Przeciwalkoholowego w Warszawie 11–14 września 1937 r., 7–16. Poznań: Wydawnictwo Katolicki Związek Abstynentów Poznań, 1938.
Padacz, Władysław. „Zadania organizacji przeciwalkoholowych, zwłaszcza abstynenckich.” W Pamiętnik I międzynarodowego katolickiego Kongresu Przeciwalkoholowego w Warszawie 11–14 września 1937 r., 89–94. Poznań: Wydawnictwo Katolicki Związek Abstynentów Poznań, 1938.
Przemysław, Sołga. „Symptomy demoralizacji społeczeństwa Drugiej Rzeczypospolitej i możliwości je przeciwdziałania w świetle periodyku Dzwon niedzielny.” Nasza Przeszłość 139 (2023): 181–189.
Statut Polskiej Ligi Przeciwalkoholowej, https://polona.pl/preview/a707ba2d-24c2-4729-8b97-d928c7c7e3d7 (dostęp: 02.07.2024).
Stefańska, Danuta. „Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej w Szadku.” Biuletyn Szadkowski 14 (2014): 151–172.
Szymański, Jan. „Szósty Polski Kongres przeciwalkoholowy.” Bluszcz. Pismo Tygodniowe Ilustrowane dla Kobiet 8, nr 33 (1925): 927–929.
Szymański, Jan. „Słowo wstępne.” Referaty i przemówienia wygłoszone na IX polskim kongresie przeciwalkoholowym w Wilnie Walka z alkoholizmem” 9, nr 3 (1931): 156–159.
„Tydzień Propagandy Trzeźwości.” Orędownik Zdrowia 2, nr 2 (1927): 17.
„Ustawa z dnia 23 kwietnia 1920 roku o ograniczeniach w sprzedaży napojów alkoholowych.” Dz.U. 1920, nr 37, poz. 210.
Wojtkowski, Andrzej. „Alkoholizm doniosłym zagadnieniem Kościoła świętego w obecnej chwili.” w Pamiętnik I międzynarodowego katolickiego Kongresu Przeciwalkoholowego w Warszawie 11–14 września 1937 r., 17–24. Poznań: Wydawnictwo Katolicki Związek Abstynentów Poznań, 1938.
Zdzitowiecki, Stanisław. „Stanisław Bp, Orędzie pasterskie o szerzeniu wstrzemięźliwości.” Kronika Diecezji Kujawsko-Kaliskiej 17(1923): 492.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Kazimierz Stanisław Skoczylas
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 107
Liczba cytowań: 0
