The Concern of the Church for the Sobriety of Families in Polish Territories at the Turn of the 19th and 20th Centuries
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2024.024Keywords
Church, family, sobriety, sobriety brotherhoods, sobriety congressesAbstract
At the turn of the 19th and 20th centuries, alcohol abuse spread across Polish lands. In each of the partitions, the Church undertook initiatives leading to the development of moderation and abstinence from alcohol. Numerous sobriety brotherhoods were established. After Poland regained its independence, the Church’s involvement in sobriety work expanded. A broad range of initiatives for the promotion of sobriety emerged, and the Church became involved in these activities through bishops and priests. The Church also used the press for that purpose. In addition, sobriety was also promoted by various organizations for adults, children, and adolescents.
References
Barczyk, Piotr. „Kształtowanie się i rozwój masowej akcji antyalkoholowej na Górnym Śląsku.” Nauczyciel i Szkoła 52, nr 2 (2012): 79–89.
Biskupski, Jacek. „Ks. Mieczysław Kuznowicz (1874–1945) wychowawca młodzieży i krzewiciel trzeźwości.” Polonia Major Orientalis 9 (2022): 329–331.
Biskupski, Jacek. „Troska o trzeźwość młodzieży na łamach Młodego Hufca w latach 1927–1939.” Biuletyn Historii Wychowania 35 (2016): 101–112.
Błaszczyk, Ilona. „Walka Kościoła katolickiego z pijaństwem i alkoholizmem na łamach Przewodnika Katolickiego w latach 1930–39”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika 30, nr 422 (2014): 115–137.
Bołdyriew, Aneta. Pijaństwo i alkoholizm w piśmiennictwie Królestwa Polskiego w XIX i na początku XX wieku. Aspekty społeczne pedagogiczne i kulturowe. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019.
Bołdyriew, Aneta. Pijaństwo i alkoholizm w piśmiennictwie Królestwa Polskiego w XIX i na początku XX wieku. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019.
Ciemniewski, Jan. „Abstynencja jako czynnik kształcenia woli i charakteru.” W Pamiętnik I międzynarodowego katolickiego Kongresu Przeciwalkoholowego w Warszawie 11–14 września 1937 r., 33–38. Poznań: Wydawnictwo Katolicki Związek Abstynentów Poznań, 1938.
Dębiński, Józef. „Katolickie Stowarzyszenia Młodzieży w Diecezji Włocławskiej (1919–1939).” Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 98 (2012): 51–66.
Gantkowski, Paweł. „Alkoholizm a charakter”, Trzeźwość no.2 (1928): 33–40
Głodowski, Bogusław. „Zaangażowanie duchowieństwa katolickiego w ruch trzeźwościowy na Pomorzu przed 1920 rokiem.” Studia Gdańskie 26 (2010): 143–158
G. X.G. Słowa prawdy o papierosianej modzie i o pijaństwie dla ludu. Warszawa: Drukarnia Franciszka Czerwińskiego, 1883.
Jasiński, Janusz. „Ruch trzeźwości na południowej Warmii w połowie XIX wieku.” Komunikaty Mazursko-Warmińskie 3–4 (1977): 357–366.
Jubileuszowy X. Polski Kongres Przeciwalkoholowy w Krakowie 11–13 X.1931 r., pod protektoratem pana Prezydenta Rzeczypospolitej prof. Ignacego Mościckiego. Kraków: Drukarnia Związkowa w Krakowie, 1931.
Kaczyński, Zygmunt. „Prasa katolicka w walce z alkoholizmem.” W Pamiętnik I międzynarodowego katolickiego Kongresu Przeciwalkoholowego w Warszawie 11–14 września 1937 r., 86–88. Kraków: Drukarnia Związkowa w Krakowie, 1931.
Kakowski, Aleksander. „List pasterski J. Em. Kardynała A. Kakowskiego o trzeźwości i abstynencji.” Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie 27, nr 6 (1937): 237–245
Kar, Rafał. O siedmiu grzechach głównych. Rozmowa dwóch wiejskich dziewcząt, cz. III: Pijaństwo i obżarstwo. Warszawa: Drukarnia Stanisława Niemiery, 1891.
Kłopotowski, Ignacy. Co czyni pijaństwo i Litania o uproszenie wstrzemięźliwości. Warszawa: Drukarnia Gazety Rolniczej, 1903.
Izabela Krasińska. „Towarzystwa Trzeźwości w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX wieku.” Medycyna Nowożytna 11, nr 1 (2004): 47–75.
Krasińska, Izabela. „Ruch abstynencki w Wielkopolsce w latach 1840–1902.” Folia Historica Cracoviensia 19 (2023): 247–278.
Krasińska, Izabela. „Przez abstynencję kapłanów do wstrzemięźliwości ludu. Związek Księży Abstynentów (1902–1914).” Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne 104 (2015): 101–120.
Krasińska, Izabela. „Wizerunek działacza antyalkoholowego w przekazie Przyjaciela Trzeźwości (1927–1939).” Studia Gdańskie 44 (2019): 205–224.
Krasińska, Izabela. „Wydawnictwa periodyczne Centrali Abstynenckich Kół Młodzieży (1925–39).” Zeszyty Prasoznawcze 64, nr 4 (2021): 73–86.
Krasińska, Izabela. „Działalność Związku Nauczycieli Abstynentów (1919–1939).” 492–505. http://hdl.handle.net/11716/272 (dostęp: 02.07.2024).
Krasińska, Izabela, Piotr Sławiński. „Prasa abstynencka w Polsce (1918–1939) źródłem informacji na temat wychowania do życia w trzeźwości wśród dzieci i młodzieży.” Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego.
Kufel, Rafał. Działalność pastoralna arcybiskupa Floriana Okszy Stablewskiego (1891–1906). Zielona Góra: Agencja Wydawnicza PDN, 2013.
Marian, Luzar. „Harcerstwo a abstynencja.” W Pamiętnik I międzynarodowego katolickiego Kongresu Przeciwalkoholowego w Warszawie 11–14 września 1937 r., 44–51. Kraków: Drukarnia Związkowa w Krakowie, 1931.
Mikoszewski, Karol, Kazania o pijaństwie. Warszawa: Drukarnia Józefa Ungera, 1862.
Możejewski, Martynian. Słowa prawdy o pijaństwie i trzeźwości oraz rady dla trzeźwych. Warszawa: Drukarnia Franciszka Czerwińskiego i Stanisława Niemiery, 1818 (wyd. 2).
Myszor, Jerzy. „Ruch trzeźwości na Górnym Śląsku w latach 1844–1914.” Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne 14 (1981): 219–237.
Niesiołowski, Andrzej. „Trzeźwość a nowoczesne apostolstwo świeckich.” W Świat katolicki w dążeniu do odnowy obyczajów. Pamiętnik I międzynarodowego katolickiego Kongresu Przeciwalkoholowego w Warszawie 11–14 września 1937 r., 7–16. Poznań: Wydawnictwo Katolicki Związek Abstynentów Poznań, 1938.
Padacz, Władysław. „Zadania organizacji przeciwalkoholowych, zwłaszcza abstynenckich.” W Pamiętnik I międzynarodowego katolickiego Kongresu Przeciwalkoholowego w Warszawie 11–14 września 1937 r., 89–94. Poznań: Wydawnictwo Katolicki Związek Abstynentów Poznań, 1938.
Przemysław, Sołga. „Symptomy demoralizacji społeczeństwa Drugiej Rzeczypospolitej i możliwości je przeciwdziałania w świetle periodyku Dzwon niedzielny.” Nasza Przeszłość 139 (2023): 181–189.
Statut Polskiej Ligi Przeciwalkoholowej, https://polona.pl/preview/a707ba2d-24c2-4729-8b97-d928c7c7e3d7 (dostęp: 02.07.2024).
Stefańska, Danuta. „Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej w Szadku.” Biuletyn Szadkowski 14 (2014): 151–172.
Szymański, Jan. „Szósty Polski Kongres przeciwalkoholowy.” Bluszcz. Pismo Tygodniowe Ilustrowane dla Kobiet 8, nr 33 (1925): 927–929.
Szymański, Jan. „Słowo wstępne.” Referaty i przemówienia wygłoszone na IX polskim kongresie przeciwalkoholowym w Wilnie Walka z alkoholizmem” 9, nr 3 (1931): 156–159.
„Tydzień Propagandy Trzeźwości.” Orędownik Zdrowia 2, nr 2 (1927): 17.
„Ustawa z dnia 23 kwietnia 1920 roku o ograniczeniach w sprzedaży napojów alkoholowych.” Dz.U. 1920, nr 37, poz. 210.
Wojtkowski, Andrzej. „Alkoholizm doniosłym zagadnieniem Kościoła świętego w obecnej chwili.” w Pamiętnik I międzynarodowego katolickiego Kongresu Przeciwalkoholowego w Warszawie 11–14 września 1937 r., 17–24. Poznań: Wydawnictwo Katolicki Związek Abstynentów Poznań, 1938.
Zdzitowiecki, Stanisław. „Stanisław Bp, Orędzie pasterskie o szerzeniu wstrzemięźliwości.” Kronika Diecezji Kujawsko-Kaliskiej 17(1923): 492.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Kazimierz Stanisław Skoczylas
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
CC BY ND 4.0. The Creator/Contributor is the Licensor, who grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work on the fields indicated in the License Agreement.
- The Licensor grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work/related rights item specified in § 1 within the following fields: a) recording of Work/related rights item; b) reproduction (multiplication) of Work/related rights item in print and digital technology (e-book, audiobook); c) placing the copies of the multiplied Work/related rights item on the market; d) entering the Work/related rights item to computer memory; e) distribution of the work in electronic version in the open access form on the basis of Creative Commons license (CC BY-ND 3.0) via the digital platform of the Nicolaus Copernicus University Press and file repository of the Nicolaus Copernicus University.
- Usage of the recorded Work by the Licensee within the above fields is not restricted by time, numbers or territory.
- The Licensor grants the license for the Work/related rights item to the Licensee free of charge and for an unspecified period of time.
FULL TEXT License Agreement
Stats
Number of views and downloads: 107
Number of citations: 0
