Specificity of Religious and Spiritual Education of Pre-school Age Children in the Family System
DOI:
https://doi.org/10.12775/TiCz.2025.034Keywords
spirituality, preschool period, religiosity, family system, upbringingAbstract
This article addresses the problem of religious and spiritual education of preschool children in the family system. At the beginning, the issue of psychological conditions of preschool age was subjected to scientific reflection. The next element is the specificity of religion, religiosity and spirituality of the preschool period. Next, the issue of the concept and properties of the family system was interpreted in a holistic sense. The fourth part of the article concerns the religious and spiritual education of preschool children in the family system in the context of holistic growth and development.
References
Allport, Gordon Willard. Osobowość to religia. Warszawa: PAX, 1988.
Bielicka, Izabela. Dziecko rośnie. Warszawa: PZWL, 1966.
Chlewiński, Zdzisław. „Psychologiczne uwarunkowania idei Boga.” W Encyklopedia katolicka, red. Feliks Gryglewicz, Romuald Łukaszyk, Zygmunt Sułowski, t. 2, 982–987. Lublin: TN KUL, 1985.
Chlewiński, Zdzisław. Dojrzałość. Osobowość – sumienie – religijność. Poznań: W Drodze, 1991.
Clark, Walter Houston. The psychology of religion. New York: Macmillan co, 1968.
Clark, William Houston. Psychologia religii: wprowadzenie do doświadczenia religijnego i zachowań. Nowy Jork: The Macmillan co, 2012.
Courtois, Gaston. Rady dla rodziców. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1997.
Edgell, Penny. Religia i rodzina w zmieniającym się społeczeństwie. Princeton: Princeton University Press, 2006.
Elkind, David. „Pochodzenie religii u dziecka.” Przegląd Badań Religijnych 12 (1970): 35–42.
Goldman, Ronald. Myślenie religijne od dzieciństwa do adolescencji. Londyn: Routledge i Kegan, 1964.
Grom, Bernhard. Psychologia religii. Kraków: WAM, 2009.
Hurlock, Elizabeth. Rozwój dziecka. T. I–II. Warszawa: PWN, 1985.
Jasnos, Andrzej. Uwarunkowania rodzinne obrazu Boga. Lublin: Wydawnictwo NATAN, 2016.
Jan Paweł II. List do Rodzin Gratissimam sane. Watykan: Edycja Świętego Pawła, 2004.
James, William. Doświadczenie religijne. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS, 2001.
Kohstamm, Rita. Praktyczna psychologia dziecka. Warszawa: WSiP, 1989.
Kostrubiec, Beata. „Jak sobie dziecko Boga przedstawia? Badania w rodzinie niepełnych.” Psychologia. Prace Naukowe WSP w Częstochowie 7 (1998): 39–56.
Kostrubiec, Beata. „Wybrane aspekty obrazu siebie samych postmodernizmu.” Psychologia Rozwojowa 5 (2000) 3–4: 329–342.
Kuczkowski, Stanisław. Psychologia kształtowania się obrazu Boga. Kraków: Wydział Filozoficzny TJ, 1982.
Kuczkowski, Stanisław. Psychologia religii. Kraków: WAM, 1991.
Miras, Jorge, Benares, Juan Ignacio Ben. Małżeństwo i rodzina. Poznań: Wydawnictwo św. Wojciecha, 2009.
Nadolna, Beata. „Rola i odpowiedzialność rodziców za wychowanie religijne dziecka.” https://www.wczesna-komunia.com.pl/index.php/2022/11/12/rola-i-odpowiedzialnosc-rodzicow-za-wychowanie-religijne-dziecka/ Data dostępu: 17.01.2025.
Pastuszka, Józef. „Rola dziecięcych przeżyć rodzinnych w kształtowaniu życia moralno-religijnego człowieka.” Ateneum Kapłańskie (1961–1962): 225–244.
Piaget, Jean. Narodziny inteligencji dziecka. Warszawa: PWN, 2004.
Piaget, Jean. The psychology of inteligence. New York: International Universities Press, 1963.
Rydz, Elżbieta. „Psychologiczne podstawy kształtowania się religijnych dzieci w przedszkolu.” Przegląd Homiletyczny 7 (2003): 213–226.
Rydz, Elżbieta. „Religijność/duchowość rodziny.” W Psychologia rodziny, red. Iwona Janicka, Hanna Liberska, 203–213. Warszawa: WN PWN, 2014.
Rydz, Elżbieta. „Rozwój religii człowieka.” Zbliżenia 18 (2017): 42–47.
Shaffer, David R. Developmental psychology. University of Georgia: Brooks/Cole Publishing Company Ocific Grove. California, 1985.
Stepulak, Marian Zdzisław. Wybrane zagadnienia z psychologii religii. Siedlce: Instytut Teologiczny w Siedlcach, 1996.
Stepulak, Marian Zdzisław. Wybrane zagadnienia z psychologii rozwojowej. Siedlce: Instytut Teologiczny w Siedlcach, 2001.
Stepulak, Marian Zdzisław. „Relacyjność systemu rodzinnego.” Roczniki Teologiczne KUL 54 (2007) z. 10: 103–118.
Stepulak, Marian Zdzisław. „Psychologiczne i teologiczne rozumienie współczesnej duchowości w świetle badania studentów.” W Dynamika współczesności, red. Dorota Czakon-Tralski, Piotr Stawiński, 33–64. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, 2020.
Sujak, Elżbieta. Rozważania o ludzkim rozwoju. Kraków: Wydawnictwo ZNAK, 1978.
Tatala, Małgorzata. „Rozwój religijności dziecka przedszkolnego.” Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Akademii Pedagogicznej w Krakowie 4 (1999) z. 205, Prace Psychologiczne VII, 21.
Walesa, Czesław. „Psychologiczna analiza rozwoju religijności człowieka ze szczególnym uwzględnieniem pierwszych okresów jego ontogenezy.” W Psychologia religii, red. Zdzisław Chlewiński, 143–180. Lublin: TN KUL, 1982.
Walesa, Czesław. „Rozwój religijny dziecka.” Roczniki Filozoficzne, XLII (1994) 4: 97–114.
Walesa, Czesław. „Wyjaśnianie religijności człowieka (analiza psychologiczna).” W Studia z Psychologii w KUL, red. Piotr Francuz, Michał Grygielski, Wojciech Otrębski, 21–38. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2003, t. 11.
Walesa, Czesław. Rozwój religii człowieka. T. 1. Dziecko. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2005.
Walesa, Czesław. „Rozwój religii człowieka.” W Podstawowe zagadnienia psychologii religii, red. Stanisław Głaz, 111–146. Kraków: WAM, 2006.
Walesa, Czesław. „Rozwój religijności młodzieży.” W Encyklopedia katolicka, red. Stanisław Wilk, Eugeniusz Ziemann, Robert Sawa, t. XII, Lublin: TN KUL, 2008, 1423–1429.
Walesa, Czesław, Rzechowska, Elżbieta. „Możliwości w rozwoju religii dzieci i młodzieży.” Forum Psychologiczne I, 1–2 (1996): 19–26.
Wilk, Józef. Znaczenie pierwszych doświadczeń dla religijnego wychowania małego dziecka w rodzinie. Lublin: RW KUL, 1987.
Zuckerman, Diana. „Are Religious Kids More Likely to Be Good?” https://www.center4research.org/religious-kids-likely-good/ Data dostępu: 14.01.2025.
Zych, Bożena M. „Psychologiczny obraz religijności dziecka.” Kieleckie Studia Pedagogiczne i Psychologiczne 6 (1992): 175–188.
Vasta, Ross, Marshall M. Haith, Scott A. Miller. Psychologia dziecka. Warszawa: WSiP, 1995.
Vergote, Antoine. The religious man. Dublin: Gill and Macmilla, 1969.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Marian Stepulak

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
CC BY ND 4.0. The Creator/Contributor is the Licensor, who grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work on the fields indicated in the License Agreement.
- The Licensor grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work/related rights item specified in § 1 within the following fields: a) recording of Work/related rights item; b) reproduction (multiplication) of Work/related rights item in print and digital technology (e-book, audiobook); c) placing the copies of the multiplied Work/related rights item on the market; d) entering the Work/related rights item to computer memory; e) distribution of the work in electronic version in the open access form on the basis of Creative Commons license (CC BY-ND 3.0) via the digital platform of the Nicolaus Copernicus University Press and file repository of the Nicolaus Copernicus University.
- Usage of the recorded Work by the Licensee within the above fields is not restricted by time, numbers or territory.
- The Licensor grants the license for the Work/related rights item to the Licensee free of charge and for an unspecified period of time.
FULL TEXT License Agreement
Stats
Number of views and downloads: 7
Number of citations: 0