Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Rada Naukowa
    • Proces recenzji
    • Polityka Open Access
    • Informacja o niepobieraniu opłat za zgłaszanie i publikację artykułów
    • Zasady archiwizacji
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski

Teologia i Człowiek

O pochodzeniu teorii ewolucji
  • Strona domowa
  • /
  • O pochodzeniu teorii ewolucji
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 57 Nr 1 (2022) /
  4. Teologia

O pochodzeniu teorii ewolucji

Autor

  • Michał Chaberek Fundacja En Arche https://orcid.org/0000-0001-8071-537X

DOI:

https://doi.org/10.12775/TiCz.2022.002

Słowa kluczowe

kosmogonia, ewolucjonizm, kreacjonizm, nowożytność, paradygmat, naturalizm

Abstrakt

Artykuł omawia powstanie paradygmatu ewolucyjnego w zachodniej filozofii i kulturze, który ostatecznie wprowadził Karol Darwin w połowie XIX wieku. Darwin nie był jednak pierwszym autorem, który zaproponował ewolucyjne pochodzenie gatunków. Kilku znaczących autorów podjęło próbę zbudowania i popularyzacji ewolucyjnego pochodzenia życia już we wczesnej nowożytności. Artykuł omawia dychotomię chrześcijańskiego kreacjonizmu i nowożytnego ewolucjonizmu oraz ukazuje, że ewolucjonizm od początku był raczej światopoglądem niż jedną z teorii w nauce.

Bibliografia

Chaberek, Michał. Kościół a ewolucja. Warszawa: Fronda, 2012.

Chambers, Robert. Vestiges of the Natural History of Creation. London and Edinburg: John Churchill, 1844.

Dalrymple, G. Brent. The Age of the Earth. Stanford: Stanford University Press, 1991.

Darwin, Erazm. The Temple of Nature or, the Origin of Society. A Poem, with Philosophical Notes. Baltimore: 1804.

Darwin, Erazm. Zoonomia or the Laws of Organic Life. London: 1794.

Darwin, Karol. O powstawaniu gatunków, przeł. Szymon Dickstein, Józef Nusbaum, red. J. Popiołek, M. Yamazaki. Warszawa: PWN, 2009.

Dawkins, Richard. Ślepy zegarmistrz, czyli jak ewolucja dowodzi, że świat nie został zaplanowany, przeł. Antoni Hoffman. Warszawa: PIW, 1997.

Descartes, René. Zasady filozofii, przeł. Izydora Dąmbska. Warszawa: PWN, 1960.

Hales, William. A New Analysis of Chronology and Geography, t. 1. London: 1830.

Hendry, Archibald W. The Age of The Earth. Singapore: World Scientific Publishing, 2020.

Hutton, James. Theory of the Earth, vol. 1. Edinburgh: 1795.

Lamarck, Jean-Babtiste. „Filozofia zoologii”, przeł. Krystyna Zaćwilichowska. W Teoria ewolucji w wypisach, red. Kazimierz Petrusiewicz. Warszawa: PWN, 1959.

Linnaeus, Carolus. Philosophia botanica. Stockholm: 1751.

Maillet, Benoît de. Telliamed. Chicago: University of Illinois Press, 1968.

Malec, Grzegorz. „Ewolucjonizm przed Darwinem: Matthew, Blyth, Wallace”. Filozoficzne Aspekty Genezy 12 (2015): 83–108.

Tomasz z Akwinu. Komentarz do Sentencji. http://www.corpusthomisticum.org/iopera.html (dostęp: 23.11.2020).

Ussher, James. „Annales VeterisTestamenti a prima mundi originededucti”. In The Whole Works of the Most Rev. James Ussher, D.D., red. Christopher Robin Erlington, Vol. 8. Londini: 1650.

Whitcomb, John C., Morris, Henry. The Genesis Flood. The Biblical Record and its Scientific Implications. Philadelphia: Presbyterian and Reformed Publishing Company, 1960.

Teologia i Człowiek

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2022-05-07

Jak cytować

1.
CHABEREK, Michał. O pochodzeniu teorii ewolucji. Teologia i Człowiek [online]. 7 maj 2022, T. 57, nr 1, s. 27–48. [udostępniono 15.5.2025]. DOI 10.12775/TiCz.2022.002.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 57 Nr 1 (2022)

Dział

Teologia

Licencja

Prawa autorskie (c) 2022 Teologia i Człowiek

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 4234
Liczba cytowań: 0

ISSN/eISSN

ISSN: 1731-5638

eISSN: 2391-7598

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

kosmogonia, ewolucjonizm, kreacjonizm, nowożytność, paradygmat, naturalizm
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa