Inwentaryzacja epigraficzna Towarzystwa Naukowego Krakowskiego z lat 60. XIX w.
DOI:
https://doi.org/10.12775/SZ.2025.05Schlagworte
Towarzystwo Naukowe Krakowskie, epigrafika, inwentaryzacja, XIX wiek, archiwistykaAbstract
Artykuł opisuje akcję zainicjowaną przez Towarzystwo Naukowe Krakowskie w 1860 r., która była pierwszą tak szeroko zakrojoną, systemową, epigraficzną akcją inwentaryzacyjną na ziemiach polskich. Miała ona w swoich założeniach doprowadzić do opublikowania drukiem odpisów napisów epigraficznych z terenu Galicji. Choć zamierzenia tego nie udało się zrealizować, pozostały materiały archiwalne będące pokłosiem owej akcji. W artykule jako przykłady bardziej szczegółowo omówiono wybrane odpisy przesłane przez ks. Sadoka Barącza i Antoniego Schneidera. Zachowana dokumentacja przynosi interesujące informacje na temat treści inskrypcji, ówczesnego stanu zachowania obiektów i XIX-wiecznych praktyk inwentaryzacyjnych. Do artykułu załączono aneks wyszczególniający 252 odpisy z 59 miejscowości.
Literaturhinweise
Źródła drukowane
„Czas” nr 163, 19 VII 1861; nr 286, 12 XII 1861
„Rocznik Ces. Król. Towarzystwa Naukowego Krakowskiego”, 5 (28) 1861, 6 (29) 1862
Barącz S., Dzieje klasztoru WW. OO. Dominikanów w Podkamieniu, Tarnopol 1870
Dzieduszycki M., Wacław Hieronim Sierakowski, starowierny pasterz w XVIII wieku, „Dodatek Tygodniowy przy Gazecie Lwowskiej”, nr 18, 1 V 1858
Piasecki J., Opisanie kościołów i klasztorów księży franciszkanów (konwentualnemi zwanych) z dawnej prowincyi Polskiej Ś. Franciszka Seraficznego po utworzeniu w r. 1815 Królestwa Polskiego pozostałych, Warszawa 1845
Schneider A., Pomniki w katakombach pod kościołem Bożego Ciała OO. Dominikanów we Lwowie, Lwów 1867
Schneider A., Przewodnik po mieście Lwowie, Lwów 1871 (wyd. 2: Przewodnik po Lwowie z planem miasta, Lwów 1875)
Tomkowicz S., Napisy domów krakowskich, „Teka Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej”, 1, 1899, s. 1–54, 321–327
Opracowania
Charewiczowa Ł., Niedoceniony krajoznawca lwowski Antoni Schneider (1825–1880), Lwów 1938
Dużyk J., Treiderowa A., Zagadnienie opieki nad zabytkami w działalności Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, „Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie”, 3, 1957 [1959], s. 201–280
Fastnacht-Stupnicka A., Ojciec i synowie Longchamps de Bérier, „Wrocławskie Studia Wschodnie”, 23, 2019, s. 235–276
Górski A., Problemy i perspektywy edycji epigrafiki zaginionej, „Studia Historica Gedanensia”, 9, 2018, s. 117–129
Ihnatowicz I., Biernat A., Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003
Instrukcja wydawnicza dla źródeł epigraficznych, oprac. J. Szymański, B. Trelińska, Lublin 2003
Jabłoński Z., Towarzystwo Naukowe Krakowskie (1815–1872), „Nauka Polska”, 3, 1967, s. 42–53
Krasny P., Kościół p.w. Wniebowzięcia Najśw. Panny Marii i Podwyższenia Krzyża Św. oraz klasztor oo. Dominikanów wraz z założeniem pielgrzymkowym w Podkamieniu, w: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, t. 13, oprac. A. Betlej [i in.], Kraków 2005, s. 123–192
Madejski P., „Metoda edytorska” Szymona Starowolskiego, w: Editiones sine fine, t. 1, red. K. Kopiński, W. Mrozowicz, J. Tandecki, Toruń 2017, s. 245–260
Manikowska E., Fedorowicz-Jackowska A., Kłudkiewicz K., Walanus W., Woźny M., Porządek dziedzictwa w XIX wieku. Polskie pojęcia i wyobrażenia, Warszawa 2023
Matczuk A., Teofil Żebrawski (1800-1887) jako bibliograf, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 42, 1997, nr 3–4, s. 119–138
Miławicki M., „Świat ode mnie zawsze rzeczy nadzwyczajnych wymagał, a ponadto niesłusznie”. O. Sadok Wincenty Barącz OP (1814–1892) w świetle źródeł, „Lehahayer. Czasopismo Poświęcone Dziejom Ormian Polskich”, 2, 2013, s. 154–198
Pomniki epigrafiki i heraldyki dawnej Rzeczpospolitej na Ukrainie, t. 1: Ziemia lwowska dawnego województwa ruskiego, red. W. Drelicharz, oprac. A. Biedrzycka, Kraków 2005
Rederowa D., Z dziejów Towarzystwa Naukowego Krakowskiego 1815–1872. Karta z historii organizacji nauki polskiej pod zaborami, Kraków 1998
Rederowa D., Stachowska K., Ośrodek naukowy krakowski w świetle materiałów Towarzystwa Naukowego Krakowskiego 1841-1871. Wybór źródeł, „Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie”, 2, 1956 [1959], s. 7–267
Rokosz M., Średniowieczne dzieje kościoła św. Idziego w Giebułtowie, w: Lapides viventes. Zaginiony Kraków wieków średnich. Księga dedykowana profesor Klementynie Żurowskiej, red. J. Gadomski i in., Kraków 2005, s. 247–257
Stachowska K., Rocznik Towarzystwa Naukowego Krakowskiego 1817-1872. Bibliografia zawartości, „Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie”, 11, 1965, s. 7–55
Szymański J., Badania nad polską epigrafiką, Kwart. Hist., 83, 1976, nr 3, s. 569–582
Towarzystwo Naukowe Krakowskie w 200-lecie założenia (1815–2015). Materiały konferencji naukowej 9–10 grudnia 2015, red. J. Wyrozumski, Kraków 2016
Walicki M., Sprawa inwentaryzacji zabytków w dobie Królestwa Polskiego (1827–1862), Warszawa 1931
Ziarkowski D., Przewodniki turystyczne i ich znaczenie dla popularyzacji ustaleń polskiej historiografii artystycznej do końca XIX wieku, Kraków 2021
Źródła internetowe
Woźny M., XIX-wieczne instrukcje inwentaryzacji zabytków w Europie Środkowo-Wschodniej, http://visualheritage.eu/portfolio/xix-wieczne-instrukcje-inwentaryzacji-zabytkow-w-europie-srodkowo-wschodniej/ [dostęp: 20.10.2022]
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
Stats
Number of views and downloads: 20
Number of citations: 0
