Piękne oczy, osioł i święty mąż nawracający ladacznice, czyli nieznana opowieść hagiograficzna o Robercie z Arbrissel
DOI:
https://doi.org/10.12775/SZ.2023.02Słowa kluczowe
egzemplum, Robert z Arbrissel, Fontevraud, oczy, osioł, prostytutkiAbstrakt
Tematem badań autora artykułu jest opowieść o Robercie z Arbrissel, założycielu opactwa Fontevraud, który odwiedził dom publiczny i nawrócił znajdujące się tam prostytutki. Opowieść dotąd była znana tylko z dwóch nowożytnych odpisów sporządzonych na podstawie zaginionego rękopisu. W artykule zaprezentowane są dwa średniowieczne rękopisy, które poświadczają funkcjonowanie tej opowieści w wiekach średnich: Paryż, Bibliothèque nationale de France, Latin 3239, i Londyn, British Library, Additional 26770, które prezentują tę opowieść w ramach szerszego cyklu o kaznodziei, któremu w modlitwie przeszkadzał osioł, jak też o zakonnicy, która dla obrony cnoty wyłupiła sobie oczy. Wszystkie trzy elementy są analizowane w artykule. Tekst zawiera aneks źródłowy.
Bibliografia
Źródła
Les deux vies de Robert d’Arbrissel, fondateur de Fontevraud: légendes, écrits et témoignages: éditions des sources avec introductions et traductions françaises, wyd. J. Dalarun i in., Turnhout 2006
Herbertus Turritanus, Liber visionum et miraculorum Clarevallensium, wyd. G. Zichi, G. Fois, S. Mula, Turnhout 2017
Leoncjusz, Vita sancti Joannis Eleemosynarii, w: Migne PL, t. 73, Parisiis 1849, kol. 337–392
Stephanus de Borbone, Tractatus de diversis materiis predicabilibus Liber tertius. De eis que pertinent ad donum scientie et penitentiam, wyd. J. Berlioz, Turnhout 2006
Opracowania
Bienvenu J.-M., Henri II Plantegenêt et Fontevraud, „Cahiers de civilisation médiévale”, 37, 1994, nr 145, s. 25–32
Bienvenu J.-M., L’Ordre de Fontevraud et la Normandie au XIIe siècle, „Annales de Normandie”, 35, 1985, nr 1, s. 3–15
Dalarun J., Capitula regularia magistri Roberti: de Fontevraud au Paraclet, „Comptes Rendus des Séances de l’Académie des Inscriptions et Belles-Lettres”, 147, 2003, nr 4, s. 1601–1636
Dalarun J., Robert d’Arbrissel et les femmes, „Annales. Histoire, Sciences Sociales”, 39, 1984, nr 6, s. 1140–1160
Dalarun J., Robert of Arbrissel: Sex, Sin, and Salvation in the Middle Ages, tłum. B.L. Venarde, Washington, D.C. 2006
Mula S., Exempla and Historiography. Alberic of Trois-Fontaines’s Reading of Caesarius’s “Dialogus miraculorum”, w: The Art of Cistercian Persuasion in the Middle Ages and Beyond. Caesarius of Heisterbach’s “Dialogue on miracles” and Its Reception, red. V. Smirnova, M.A. Polo de Beaulieu, J. Berlioz, Leiden 2015, s. 143–159
Müller A., Forming and Re-Forming Fontevraud. Monasticism, Geopolitics, and the Querelle des Frères (c. 1100– 1643), mszp rozprawy doktorskiej, Yale University (2014)
Mueller A., From Charismatic Congregation to Institutional Monasticism. The Case of Fontevraud, „The American Benedictine Review”, 64, 2013, nr 4, s. 428–444
Müller A., From the Cloister to the State. Fontevraud and the Making of Bourbon France, 1642–1100, New York 2022
Nowacka K., Networks of Ideas, Networks of Men. Clerical Reform, Parisian Theologians and the Movement to Reform Prostitutes in Twelfth- and Thirteenth-Century France, „Studies in Church History. Subsidia”, 14, 2012, s. 55–66
Porter J.M.B., Fontevrault Looks Back to Her Founder. Reform and the Attempts to Canonize Robert of Arbrissel, „Studies in Church History”, 33, 1997, s. 361–377
Schulenburg J.T., The Heroics of Virginity. Brides of Christ And Sacrificial Mutilation, w: Women in the Middle Ages and the Renaissance. Literary and Historical Perspectives, red. M.B. Rose, Syracuse, N.Y. 1986, s. 29–72
Skinner P., Marking the Face, Curing the Soul? Reading the Disfigurement of Women in the Later Middle Ages, w: Medicine, Religion and Gender in Medieval Culture, red. N.K. Yoshikawa, Cambridge 2015, s. 181–202
Tubach F.C., Index exemplorum. A Handbook of Medieval Religious Tales, Helsinki 1981
Thompson S., Motif-Index of Folk-Literature. A Classification of Narrative Elements in Folk-Tales, Ballads, Myths, Fables, Mediaeval Romances, Exempla, Fabliaux, Jest-Books, and Local Legends, t. 5, Bloomington 1957
Williamson M., Les yeux arrachés, „Philological Quarterly”, 11, 1932, s. 149–162
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 298
Liczba cytowań: 0
