Podżeganie do przestępstw karalnych jedynie w typie umyślnym
DOI:
https://doi.org/10.12775/SIT.2015.019Słowa kluczowe
podżeganie, przestępstwa nieumyślne, przestępstwa umyślne, formy niesprawczeAbstrakt
Wprowadzając w K.k. z 1997 r. czystą normatywną teorię winy, ustawodawca pominął zmiany w tekście K.k (względem wersji z 1969 r.), które powinny być logicznym następstwem powyższego. W związku z tym, literalna wykładnia art. 18 § 2 K. k prowadzi do wniosku, że podżegaczem nie może być osoba, która nakłania do popełnienia typu czynu, gdy jest on karalny wyłącznie jako typ umyślny, a sprawca bezpośredni nie wykazuje się umyślnością w stosunku do wszystkich jego znamion. Stoi to w sprzeczności z uzasadnieniem karalności podżegania oraz z aksjologią obecnego systemu prawnego. W związku z powyższym pojawia się kilka rozwiązań. Można m.in. rozpatrywać znamię czynu zabronionego z art. 18 § 2 K. k subiektywnie, a nie obiektywnie. Możliwe jest też, w drodze logicznej eliminacji, ograniczenie „czynu zabronionego” jedynie do znamion przedmiotowych (co stoi w sprzeczności z art. 115 K. k). Kolejnym rozwiązaniem jest przyjęcie, że brak umyślności po stronie sprawcy bezpośredniego to „okoliczność osobista” w rozumieniu art. 21 K. k i nie może wpływać na brak karalności podżegacza. Bez względu na przyjętą koncepcję, która uzasadnia karalność osoby nakłaniającej do nieumyślnego popełnienia czynu penalizowanego jako umyślny, na gruncie obecnie obowiązującej Ustawy brak jest możliwości bezbłędnej kwalifikacji (rozumianej jako czynność techniczna zapisu przepisów) prawnej takiego podżegania.
Bibliografia
Cichońska G., Glosa do uchwały SN z dnia 21 października 2003 r., I KZP 11/03, Lex nr 51836.
Ćwikło-Sikora M., Glosa do uchwały SN z dnia 21 października 2003 r., I KZP 11/03., „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2004, nr 2.
Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 1998.
Kardas P. w: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1–116 k.k., red. A. Zoll, Kraków 2004, Lex nr 3073.
Kardas P., Teoretyczne podstawy odpowiedzialności karnej za przestępne współdziałanie, Kraków 2001.
Kuziak P., Usiłowanie podżegania w kontekście uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2003 r., I KZP 11/03, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk penalnych” 2005, nr 1.
Wąsek A., Współsprawstwo w polskim prawie karnym, Warszawa 1997.
Węglowski M. G., http://www.lex.pl/akt/-/akt/glosa-do-wyroku-sn-zdnia-28-listopada-2006-r-iii-kk-15606 [dostęp: 4 lipca 2014 r.].
Zoll A. w: Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1–116 k.k., red. A. Zoll, Kraków 1998.
Zoll A., Wróbel W. Polskie prawo karne, Kraków 2010.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1393
Liczba cytowań: 0