Ideologia Towarzystwa Fabianów i jej źródła jako istotny element kształtowania się myśli socjaldemokratycznej
DOI:
https://doi.org/10.12775/SIT.2015.001Słowa kluczowe
Towarzystwo Fabianów, socjalizm, Labour Party, ideologiaAbstrakt
Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza ideologii Towarzystwa Fabianów i jej wpływu na formowanie się Labour Party. Towarzystwo zostało utworzone w 1884 roku przez intelektualistów z klasy średniej. Program był formułowany przede wszystkim przez Sidneya Webba, George’a Bernarda Shawa i E dwarda Pease`a. Analizując liczne źródła ideowe, podkreślić należy znaczenie doktryny marksizmu, ponieważ to on miał decydujące znaczenie dla tożsamości Towarzystwa, które określało się jako socjalistyczne. Działalność fabianów opierała się przede wszystkim na pisaniu pamfletów, esejów i przekonywaniu osób decydujących o polityce o słuszności ich socjalistycznych postulatów, dotyczących sfery politycznej, socjalnej i ekonomicznej. W ten sposób chcieli oni przenikać do rządzących elit politycznych – właśnie przenikanie było ich metodą działania. Na początku XX wieku zdecydowali się na podjęcie próby utworzenia partii politycznej i w 1903 roku przystąpili do formującej się Labour Party, „wyposażając” ją w ideologię.
Bibliografia
Baker E., Political Thought in England 1848 to 1914, London–New York–Toronto 1945.
Bauman Z., Socjalizm brytyjski, Warszawa 1959.
Beer A.M., A History of British Socialism. In Two Volumes, London 1929.
Claeys G., Justice, Independence, and Industrial Democracy: The Development of John Stuart Mill’s, „The Journal of Politics” 1987, vol. 49, no. 1.
Cole M., The Story of Fabian Socialism, London 1961.
Czarnota A., John Stuart Mill. Studium z dziejów liberalizmu politycznego, Warszawa–Poznań–Toruń 1986.
Fox P.W., Gordon S., The Early Fabians-Economists and Reformers, „The Canadian Journal of Economics and Political Science / Revue canadienne d’Economique et de Science politique” 1951, vol. 17, no. 3, http://www.jstor.org/stable/137686 (dostęp: 1 lipiec 2014 r.); http://dx.doi.org/10.2307/137686.
Gaitskell H., Socjalizm w Wielkiej Brytanii, w: Socjalizm na zachodzie Europy. Czternaście drog do socjalizmu, wyb. i z przed. A. Ciołkosz, Londyn 1968.
Goldzamt E., William Morris a geneza społeczna architektury nowoczesnej, Warszawa 1967.
Heywood A., Ideologie polityczne. Wprowadzenie, tłum. N. Orłowska, Warszawa 2008.
Marta Baranowska Kędzierski, J.Z., Dzieje Anglii 1830–1939, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łodź 1986.
Kołakowski L., Główne nurty marksizmu, t. 2, Warszawa 2009.
Laski H.J., The Rise of European Liberalism, London 1947.
Lewis G.K., Fabian Socialism; Some Aspects of Theory and Practice, „The Journal of Politics” 1952, vol. 14, no. 3, http://www.jstor.org/stable/2126213 (dostęp: 1 lipca 2014 r.), http://dx.doi.org/10.2307/2126213.
Ładyka S., Z ekonomicznych koncepcji socjalizmu brytyjskiego, Warszawa 1961.
McBriar A.M., Fabian Socialism & English Politics 1884–1918, Cambridge 1962.
Pease E.R., The History of the Fabian Society, Liverpool–London 1963.
Pugh P., Educate, agitate, organize: 100 years of Fabian socialism, London 1984.
Rau Z., Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX wieku, Warszawa 2000.
Ricci D.M., Fabian Socialism: a Theory of Rent as Exploitation, „The Journal of British Studies” 1969, vol. 9, s. 105–121, http://www.jstor.org/stable/175171 (dostęp: 1 lipca 2014 r.), http://dx.doi.org/10.1086/385584.
Sarvasy W., A Reconsideration of the Development and Structure of John Stuart Mill’s Socialism, „The Western Political Quarterly” 1985, vol. 38, no. 2, http://www.jstor.or/stab/448632?seq=1#page_scan_tab_contents (dostęp: 2 lipca 2014 r.), http://dx.doi.org/10.1177/106591298503800211.
Shaw G.B., Fabian Tract nr 41: The Fabian Society. Its Early History, London 1892.
Sylwestrzak A., Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa 2013.
Tokarczyk R., Współczesne doktryny polityczne, Zakamycze 2003.
Views on Socialism, „The Journal of Politics” 1987, vol. 49, no. 1, http://www.jstor.org/stable/2131137 (dostęp: 2 lipca 2014 r.), http://dx.doi. org/10.2307/2131137.
Wanlass L.C., Gettell’s History of Political Thought, London 1959.
Webb S., Socjalizm w Anglii, tłum. J. H., Lwów 1891.
Weiler P., William Clarke: The Making and Unmaking of a Fabian Socialist, „Journal of British Studies” 1974, vol. 14, http://www.jstor. org/stable/175554 (dostęp: 1 lipca 2014 r.), http://dx.doi.org/10.1086/385667.
Ziętara W., Towarzystwo Fabiańskie w latach 1884–1939, Toruń 2013.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 372
Liczba cytowań: 0