Przepisy i normy otwierające porządek prawny na prawo międzynarodowe i procesy integracyjne w Republice Federalnej Niemiec
DOI:
https://doi.org/10.12775/SIT.2014.014Słowa kluczowe
przepisy przekazujące prawa suwerenne, art. 23 i 24 Ustawy zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec, klauzula europejska, Unia Europejska, tożsamość konstytucyjna (Verfassungsidentität), Federalny Sąd Konstytucyjny (Bundesverfassungsgericht)Abstrakt
Tematem referatu są normy otwierające porządek prawny na prawo międzynarodowe i procesy integracyjne w U stawie zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec. W niemieckim piśmiennictwie dominują dwie nazwy: artykuł europejski (niem. Europa-Artikel) oraz dźwignia integracyjna (niem. Integrationshebel). Przepisy przenoszące prawa suwerenne Republiki Federalnej Niemiec na organizacje międzynarodowe i Unię Europejską, stanowią stosunkowo odmienną (na tle pozostałych krajów Unii) regulację. Charakterystyka art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1 uz wyjaśnia treści tych przepisów. Regulacje, choć w istocie podobne, dotyczą jednak innych podmiotów – adresatów hipotez zawartych w powyższych artykułach. Sformułowanie „dźwignia integracyjna” jest spotykane zdecydowanie rzadziej, co może być spowodowane utratą znaczenia art. 24, kryjącego się pod tym określeniem. Pojęcie Europa-Artikel dotyczy członkostwa Republiki Federalnej Niemiec w Unii Europejskiej (Wspólnotach Europejskich). Niemcy współtworzyli Unię Europejską, zaś członkostwo w tejże organizacji miało głęboki wpływ na zmiany zachodzące w przepisach niemieckiej konstytucji, w tym w zakresie tzw. artykułu europejskiego. Przy założeniu, iż integracja RFN z UE jest już maksymalnie pogłębiona, obecna regulacja wydaje się wystarczająca i odpowiednia. Istnieją co prawda krytycy art. 23, którzy regulację uważają za bezużyteczną i zbyt daleko idącą. W wyroku II Senatu FSK w sprawie traktatu lizbońskiego z 30 czerwca 2009 roku. FSK zauważył, iż, w wyniku reformy wprowadzonej traktatem z Lizbony, nastąpi nie tylko przekształcenie Unii Europejskiej w jednolitą organizację międzynarodową, lecz również będzie ona początkiem wzmocnienia pozycji parlamentów narodowych.
Bibliografia
Arndt H.W., Fischer K., Fetzer T., Europarecht, 10. Aufl., Munchen 2010.
Arnold R., Orzecznictwo niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego a proces integracji europejskiej, „Studia Europejskie” 1999, nr 1.
Bała P., „Tożsamość konstytucyjna” a traktat z Lizbony. Tezy wyroku Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z 30 czerwca 2009 r., „Ius Novum” 2010, nr 2.
Banaszkiewicz B., Bogdanowicz P., Relacje między prawem konstytucyjnym a prawem wspólnotowym w orzecznictwie sądów konstytucyjnych państw
Unii Europejskiej, Warszawa 2006, http://www.trybunal.gov.pl/epublikacje/
download/EURO PA_2006.pdf (dostęp: 14 sierpnia 2013 r.).
Barcz J., Między konstytucją a ponadnarodowością: opcja integracyjna konstytucji RFN, Warszawa 1990.
Barcz J., Niemcy: wyrok Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie ratyfikacji Traktatu z Lizbony, „Przegląd Sejmowy 2009, nr 6 (95).
Bleckmmann A., Grundgesetz und Volkerrecht, Berlin 1975.
Doerfert C., Europarecht. Die Grundlagen der Europaischen Union mit ihren politischen und wirtschaftlichen Bezugen, 4. Aufl., Munchen 2010.
Galster J., Zasada przychylności wobec prawa międzynarodowego Ustawy Zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec, Toruń 1995.
Hesselberger D., Das Grundgesetz. Kommentar fur politische Bildung. Sonderausgabe fur die Landeszentralen fur politische Bildung, 11. Aufl., Neuwid 1999.
Jarass H.D., Pieroth B., Grundgesetz fur die Bundesrepublik Deutschland. Kommentar, 9. Aufl., Munchen 2007.
Kellermann G., Integrationsverantwortung und Verfassungsidentitat – Das Urteil des Bundesverfassungsgerichts zum Vertrag von Lissabon, „Akademie – Kurzanalyse” 2009, Nr. 1.
Kruk M., Kształtowanie konstytucyjnych zasad członkostwa państwa w Unii Europejskiej (wybrane problemy), „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 4 (99).
Kustra A., Przepisy i normy integracyjne w konstytucjach wybranych państw członkowskich UE, Toruń 2009.
Pawłowski S., Zjednoczeni w rożnorodności – perspektywa niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego, w: Konferencja „Unia Europejska:
zjednoczeni w różnorodności” Warszawa, 14–15 grudnia 2010 r., red. C. Mik, Warszawa 2011, http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/9EPrzepisy
F3B748DCCC8B93C1257B2E003ECF19/$file/Zjednoczeni_w_roznorodnosci.
pdf (dostęp: 17 listopada 2013 r.).
Rutynowski J., Witkowska-Chrzczonowicz K., Polityczne i ustrojowe problemy ratyfikacji Traktatu z Lizbony w RFN – wybrane zagadnienia, „Przegląd Sejmowy” 2011, nr 1 (102).
Schmidt-Bleibtreu B., Klein F., Kommentar zum Grundgesetz, 10. Aufl., Munchen 2004.
Silberhorn T., Zur Rolle des deutschen Bundestages nach dem Lissabon-Urteil des Bundesverfassungsgerichts, w: Europaische Integration und deutsche Verfassungsidentitat, 5. Berliner rechtspolitische Konferenz, Hrsg. R.T. Baus, M. Borchard, G. Krings, Sankt Augustin–Berlin 2010.
Starck Ch., Ustawa Zasadnicza po 60 latach. Niemieckie i europejskie perspektywy, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 6 (95).
Tuchowska M., Suwerenność – pojęcie oraz ewolucja idei, w oparciu o akty ustrojowe państw europejskich, w: Konstytucyjnoprawne i polityczne aspekty członkostwa w Unii Europejskiej, red. A. Kustra, Toruń 2009.
Wojtyczek K., Zasada otwartej państwowości w Ustawie Zasadniczej RFN, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 6 (95).
Wojtowicz K., Otwarcie systemu konstytucyjnego Niemiec na sprawy jedności Europy, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 6 (95).
Wojtowicz K., Poszanowanie tożsamości konstytucyjnej państw członkowskich Unii Europejskiej, „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 4 (99).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 853
Liczba cytowań: 0
