Recepcja konstruktywnego wotum nieufności. Artykuł 67 Ustawy zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec w konfrontacji z rozwiązaniami ustrojowymi Hiszpanii, Belgii, Słowenii, Węgier i Polski
DOI:
https://doi.org/10.12775/SIT.2014.013Słowa kluczowe
konstruktywne wotum nieufności, kanclerz, premier, rząd, odpowiedzialność parlamentarnaAbstrakt
Ustawa zasadnicza RFN z 1949 roku to pierwsza konstytucja, która wprowadziła tzw. konstruktywne wotum nieufności jako procedurę egzekwowania odpowiedzialności parlamentarnej rządu. W późniejszym czasie w kilku innych państwach nastąpiła recepcja tej instytucji prawnej. Artykuł zawiera komparatystyczną analizę niemieckiego pierwowzoru i jego odpowiedników w konstytucjach Hiszpanii, Belgii, Słowenii, Węgier i Polski. Wskazanie podobieństw i różnic pomiędzy poszczególnymi regulacjami umożliwia próbę odpowiedzi na pytanie o optymalny model recepcji. Dodatkowy cel artykułu stanowi ocena wersji polskiej na tle rozwiązań obowiązujących w pozostałych analizowanych państwach. Autor konkluduje, że mimo pewnych szczegółowych zalet polskiej regulacji, rodzime przepisy zawierają też mankamenty, uderzające w cel konstruktywnego wotum nieufności jako instytucji stabilizującej gabinet. Za błąd uznaje on zwłaszcza utrzymanie możliwości wyrażania indywidualnego, zwykłego wotum nieufności członkom rządu.
Bibliografia
Bokszczanin I., Rząd Królestwa Hiszpanii, w: Rządy w państwach Europy, red. E. Zieliński, I. Bokszczanin, t. 2, Warszawa 2005.
Borkowski T., System rządów w nowej Konstytucji, „Państwo i Prawo” 1997, z. 11–12.
Bożek M., Geneza konstruktywnego wotum nieufności, „Przegląd Sejmowy” 2011, nr 5.
Brodziński W., Wstęp, w: Konstytucja Węgier, tłum. J. Snopek, Warszawa 2012.
Chybalski P., W sprawie dopuszczalności zabrania głosu na posiedzeniu Sejmu przez kandydata na Prezesa Rady Ministrów (opinia prawna), „Przegląd Sejmowy” 2013, nr 4.
Dziemidok-Olszewska B., Odpowiedzialność głowy państwa i rządu we współczesnych państwach europejskich, Lublin 2012.
Epping V., uwagi do art. 67, w: Kommentar zum Grundgesetz. Band 2: Artikel 20 bis 82, red. H. von Mangoldt, Ch. Starck, H. Klein, Munchen 2005.
Florjanowicz-Błachut P., Mikuli P., Continental Public Law: Between Americanization and Germanization, w: Public Law: Twenty Years After. The Public Law After 1989 from the Polish Perspective, red. K. Wojtyczek, London 2012.
Garlicki L., Rada Ministrów: powoływanie – kontrola – odpowiedzialność, w: Rada Ministrów. Organizacja i funkcjonowanie, red. A. Bałaban, Kraków 2002.
Łabno-Jabłońska A., Iberyjska droga do demokracji, Warszawa 1996.
Mikuli P., System konstytucyjny Słowenii, Warszawa 2004.
Mojak R., Parlament a rząd w ustroju Trzeciej Rzeczypospolitej Polskiej, Lublin 2007.
Mołdawa T., System konstytucyjny Hiszpanii, Warszawa 2012.
Musgnug R., Der Beitrag des Grundgesetzes zur politischen Stabilisierung Deutschlands, w: Verfassung im Zeitalter der Globalisierung und Europaisierung,
red. P. Czarny, P. Tuleja, K. Wojtyczek, Kraków 2011.
Pach M., Indywidualna odpowiedzialność parlamentarna członków Rady Ministrów na gruncie Konstytucji RP z 1997 roku w kontekście racjonalizacji polskiego systemu parlamentarnego. Uwagi na temat regulacji normatywnej i praktyki, w: 15 lat funkcjonowania Konstytucji RP w polskim porządku prawnym, red. E. Grzęda, Ł. Zbyszyński, Kraków 2013.
Patyra S., Konstruktywne wotum nieufności jako formuła tworzenia i dymisji Rady Ministrów, „Przegląd Sejmowy” 2001, nr 1.
Patyra S., Republika Słowenii, w: Ustroje państw wspołczesnych, red. E. Gdulewicz, t. 2, Lublin 2005.
Sarnecki P., W sprawie dopuszczalności zabrania głosu na posiedzeniu Sejmu przez kandydata na Prezesa Rady Ministrów (opinia prawna), „Przegląd Sejmowy” 2013, nr 4.
Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2007.
Skrzydło W., Wstęp, w: Konstytucja Belgii, tłum. W. Skrzydło, Warszawa 1996.
Sokolewicz W., Korzystanie z obcych wzorów przy projektowaniu nowej konstytucji: konieczność czy możliwość?, w: Zagadnienia współczesnego prawa konstytucyjnego, red. A. Pułło, Gdańsk 1993.
Sokolewicz W., uwagi do art. 158, w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 1, Warszawa 1999.
Sokoł W., Grylak B., System polityczny Słowenii, w: Systemy polityczne państw Europy Środkowej i Wschodniej, red. W. Sokoł, M. Żmigrodzki, Lublin 2005.
Szmyt A., W sprawie dopuszczalności zabrania głosu na posiedzeniu Sejmu przez kandydata na Prezesa Rady Ministrów (opinia prawna), „Przegląd Sejmowy” 2013, nr 4.
Szymanek J., Racjonalizacja parlamentarnego systemu rządów, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 1.
Wyrzykowski M., Recepcja w prawie publicznym – tendencje rozwojowe konstytucjonalizmu w Europie Środkowej i Wschodniej, „Państwo i Prawo” 1992, z. 11.
Zieliński E., Rząd Królestwa Belgii, w: Rządy w państwach Europy, red. E. Zieliński, I. Bokszczanin, t. 1, Warszawa 2003.
Witkowski Z., W sprawie dopuszczalności zabrania głosu na posiedzeniu Sejmu przez kandydata na Prezesa Rady Ministrów (opinia prawna), „Przegląd Sejmowy” 2013, nr 4.
Zieliński E., Rząd Republiki Węgierskiej, w: Rządy w państwach Europy, red. E. Zieliński, J. Zieliński, t. 4, Warszawa 2007.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 2275
Liczba cytowań: 0
