Zawiadomienie podatnika o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia wskutek wszczęcia postępowania karnego skarbowego w świetle teorii performatywów

Abstrakt

W myśl art. 70 § 6 pkt 1 O.p. bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania. Natomiast zagadnienie zawiadomienia podatnika, o którym mowa w tym przepisie, zostało unormowane w art. 70c O.p. Przepis ten stanowi, że organ podatkowy właściwy w sprawie zobowiązania podatkowego, z którego niewykonaniem wiąże się podejrzenie popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, zawiadamia podatnika o nierozpoczęciu lub zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Przedmiotem artykułu jest analiza tego ostatniego przepisu. Autorzy podejmują próbę ustalenia, jaki organ oraz w jaki sposób powinien powiadomić podatnika o nierozpoczęciu lub zawieszeniu biegu terminu przedawnienia. Przy tym w procesie analizy podjęto próbę wykorzystania teorii performatywów. Okazało się, że zastosowanie tej teorii do analizy instytucji zawiadomienia podatnika o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia wskutek wszczęcia postępowania karnego skarbowego wspomogło istotnie proces wykładni przepisu art. 70c O.p. Ułatwiło bowiem wyselekcjonowanie tych wszystkich elementów, które mają istotne znaczenie dla ustalenia, czy czynność konwencjonalna, jaką jest zawiadomienie podatnika, została dokonana fortunnie, a więc czy w efekcie wywarła skutki w prawie.

W świetle art. 70c Ordynacji podatkowej do tych elementów należą:

1. warunek wstępny w postaci wszczęcia postępowania karnego skarbowego, którego celem ma być ustalenie, czy doszło do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, nie zaś doprowadzenie do zawieszenia biegu terminu przedawnienia;
2. zawiadomienie przez organ, do którego kompetencji należy pobór podatku, o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia; Zawiadomienie podatnika o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia… 79
3. zawarcie w zawiadomieniu informacji, że doszło do zawieszenia biegu terminu przedawnienia wskutek wszczęcia postępowania karnego skarbowego;
4. sporządzenie zawiadomienia w formie pisemnej, a następnie doręczenie pisma podatnikowi zgodnie z zasadami unormowanymi w art. 144 i nast. Ordynacji podatkowej;
5. doręczenie zawiadomienia podatnikowi najpóźniej w terminie 5 lat od końca roku podatkowego, w którym upłynął termin płatności podatku;
6. skierowanie zawiadomienia bezpośrednio do podatnika.

Niespełnienie którejkolwiek z tych przesłanek powoduje, że dokonana czynność zawiadomienia nie wywiera skutku w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia.