Zagadnienie integracji europejskiej w nauczaniu Jana Pawła II – wybrane aspekty

Abstrakt

Obecnie integracja europejska przeżywa pewien kryzys, który jest dość widoczny od kilku lat. Kryzys finansowy, Brexit, pandemia COVID-19, tendencje antydemokratyczne w wielu krajach, w tym również niestety w państwach członkowskich Unii Europejskiej, powodują, że następuje pewien nawrót do ideologii państw narodowych. Politycy często głoszą hasła antyunijne, eksponując pojęcie suwerenności państwowej i konieczności jej ochrony. Na fali tego typu retoryki i narracji politycznej w 2020 r. Unię Europejską opuściła Wielka Brytania. Ta sytuacja skłania do refleksji, jak widział proces integracji europejskiej Jan Paweł II, który w świadomości wielu Polaków nadal funkcjonuje jako niekwestionowany Autorytet, a Jego nauczanie pozostaje dla wielu z naszych rodaków ważnym drogowskazem na przyszłość. Niniejszy artykuł jest próbą przyjrzenia się zagadnieniu integracji europejskiej w nauczaniu Papieża Polaka. Wypowiedzi Jana Pawła II dotyczące integracji europejskiej były zawsze głęboko wyważone i dotykały w pierwszej kolejności wymiaru duchowego i kulturowego, jednak nie pomijał On kwestii ekonomicznych czy nawet politycznych, jeśli uważał to za słuszne i celowe. Papież był do końca swojego życia, a zarazem pontyfikatu, zdeklarowanym zwolennikiem idei integracji europejskiej i ta postawa przebija z przeanalizowanych do celów niniejszego opracowania Jego tekstów i wystąpień. Jan Paweł II oczywiście w swojej przenikliwości dostrzegał wady i niedoskonałości europejskich projektów integracyjnych oraz surowo przestrzegał przed redukowaniem współpracy europejskiej jedynie do wymiaru ekonomicznego, z pominięciem wymiaru duchowego, kulturowego czy moralnego, ale nade wszystko dostrzegał i doceniał dorobek mechanizmów współpracy europejskiej, które zapewniły krajom biorącym w niej czynny udział pokój i wysoki poziom rozwoju gospodarczego w drugiej połowie XX w.