Państwo prawa w obiektywie społecznego nauczania Kościoła katolickiego. Zarys problematyki
DOI:
https://doi.org/10.12775/SIT.2021.001Słowa kluczowe
praworządność, państwo prawa, Kościół, katolicyzm, demokracjaAbstrakt
Najpierw autor krótko referuje historyczny rozwój idei rządów w granicach prawa. Następnie przechodzi do opisu oceny, z jaką ta kategoria filozofii społecznej spotykała się ze strony Urzędu Nauczycielskiego Kościoła w XIX i XX w. Niechęć ustępuje akceptacji wraz z encykliką Jana XXIII Pacem in terris oraz dwoma dokumentami II Soboru Watykańskiego: deklaracją Dignitatis Humanae i konstytucją Gaudium et spes. Kościół opowiada się za poszanowaniem zasady państwa prawa, ale nie rozumie jej na sposób pozytywistyczny. Zdaniem Urzędu Nauczycielskiego w aspektach formalnych praworządności widzieć należy gwarancje służące zabezpieczeniu przyrodzonych praw osoby ludzkiej.
Bibliografia
Achtemeier P. (red.), Chrostowski W. (red. wyd. pol.), Encyklopedia biblijna, Warszawa 2004.
Bator A., Helios J., Jedlecka W. (red.), Rządy prawa i europejska kultura prawna, Wrocław 2014, https://www.google.com/search?client=firefoxbd&q=rz%C4%85dy+prawa+a+eurpejska+kultura+prawna.
Beyer G., Jan XXIII i Jan Paweł II. Papieże praw człowieka, „Ethos” 2014, nr 2 (27/106).
Biernat T., Władze publiczne w demokratycznym państwie prawa, Kraków 2014.
Biliński K., Żmuda M., Nauka społeczna Kościoła katolickiego od Leona XIII do Jana Pawła II. Wybór tekstów źródłowych, Toruń 1997.
Boike P., Nowa redakcja katolickiego nauczania o karze śmierci – rewolucja czy drobna korekta?, „Dialogi Polityczne” 2019, nr 27.
Böckenförde E.W., Wolność – państwo – Kościół, tłum. P. Kaczorowski, Kraków 1994.
Chojnicka K., Nauka społeczna Kościoła katolickiego (zarys historii), Kraków 2001.
Chojnicka K., Olszewski H., Historia doktryn politycznych i prawnych, Poznań 2004.
Chomątowska M., Nauka społeczna Kościoła a gospodarka społeczna, „Ekonomia Społeczna” 2013, nr 3.
Dylus A., Polityka w perspektywie etycznej i religijnej, Warszawa 2014.
Dziadzio A., Koncepcja państwa i prawa w XIX wieku – idea i rzeczywistość, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2005, nr 1 (57).
Gowder P., Rule of law in the real world, Cambridge 2016.
Góra-Szopiński D., Złoty środek. Kościół wobec współczesnych wizji państwa, Toruń 2007.
Góra-Szopiński D., Katolicka nauka społeczna jako wyzwanie dla politologii, „Athenaeum” 2010, nr 24.
Grzybowski M., Tuleja P. (red.), Państwo demokratyczne, prawne i socjalne. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Zbigniewowi Antoniemu Maciągowi. Tom 1, Studia konstytucyjne, Kraków 2014.
Herr T., Wprowadzenie do katolickiej nauki społecznej, tłum. A. Mosurek, Kraków 1999.
Isensee J., Demokratyczne państwo prawa i jego przyszłość, „Chrześcijaństwo– Świat – Polityka” 2017, nr 21.
Juros H., Kościół – kultura – Europa: katolicka nauka społeczna wobec współczesności, Lublin–Warszawa 1997.
Kmieciak Z., O pojęciu rządów prawa, „Państwo i Prawo” 2016, nr 9.
Krygier M., The Rule of Law: Pasts, Presents, and Two Possible Futures, „Annual Review of Law and Social Science” 2016, nr 12.
Krzynówek-Arndt A., Państwo prawa w klasycznej tradycji zachodniej i późnej nowoczesności w kontekście sporów wokół klauzuli demokratycznego państwa prawnego, „Przegląd Sejmowy” 2018, nr 3 (146).
Łuszczyńska M., Katolicka nauka społeczna – doktryna per se czy per participationem? „Studia Iurdica Lublinensia” 2012, nr 17.
Łuszczyńska M., Umowa społeczna jako fundament życia zbiorowego, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, nr 21.
Majka, J., Katolicka nauka społeczna. Studium historyczno-doktrynalne, Rzym–Lublin 1987.
Maritain J., Człowiek i państwo, Kraków 1993.
Nowacki J., Rządy prawa: dwa problemy, Katowice 1995.
Pietrzykowski T., Ujarzmianie Lewiatana. Szkice o idei rządów prawa, Katowice 2014.
Possenti V., Katolicka nauka społeczna wobec dziedzictwa oświecenia, tłum. Ł. Skuza, S. Pyszka, T. Żeleźnik, Kraków 2000.
Sadowski M., Państwo w doktrynie Leona XIII, Wrocław 2002.
Sadowski M., Godność człowieka i dobro wspólne w papieskim nauczaniu społecznym (1878–2005), Wrocław 2010, http://www.bibliotekacyfrowa.pl/publication/28119.
Schwindt D., Catholic Social Teaching: A New Synthesis (Rerum Novarum to Laudato Si’), McPherson 2015.
Sorge B., Wykłady z katolickiej nauki społecznej. Od Ewangelii do cywilizacji miłości, tłum. M. Zaręba, Kraków 2001.
Szlachta B., Wokół katolickiej myśli politycznej, Kraków 2008.
Taborowski M., Mechanizmy ochrony praworządności państw członkowskich w prawie Unii Europejskiej. Studium przebudzenia systemu ponadnarodowego, Warszawa 2019.
Tamanaha B., On the rule of law. History, Politics, Theory, Cambridge 2004.
Tarnowska A., Koncepcja nowoczesnego konstytucjonalizmu w historii prawa, „Studia Iurdica Toruniensia” 2009, nr 5.
Tulejski T., Samuela Rutherforda koncepcja genezy społeczeństwa, władzy i państwa, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2019, nr 112.
Wróblewska I., Zasada państwa prawnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego RP, Toruń 2010.
Zalta E., The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2019 Edition), https://plato.stanford.edu/entries/suarez/.
Ziemiański S., Franciszek Suarez, Kraków 2004.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 892
Liczba cytowań: 0
