Designer disability – is it possible? A case study
DOI:
https://doi.org/10.12775/SIT.2020.002Słowa kluczowe
prokreacja medycznie wspomagana, zapłodnienie pozaustrojowe – in vitro, projekt rodzicielski, dziecko o „zaprojektowanych” cechach, niepełnosprawność, selekcja embrionów, choroba dziedziczna, transfer zarodka, genetyczna diagnostyka preimplantacyjna,Abstrakt
Procedury preimplantacyjnej diagnostyki genetycznej (PGD) znajdują zastosowanie podczas przeprowadzania zabiegów medycznie wspomaganej prokreacji w sytuacjach, w których przyszli rodzice bądź jedno z nich cierpi na poważną chorobę genetyczną lub jest jej nosicielem i istnieje ryzyko transmisji wad na przyszłe potomstwo. Będący istotą PGD wybór embrionów niewadliwych, wolnych od obciążeń, umożliwia parze poczęcie „genetycznie” własnego, zdrowego dziecka. Procedura ta może być jednak zastosowana w sposób nieuprawniony, jeśli przyszli rodzice dążą do powołania do życia potomstwa dotkniętego wadą (np. wrodzoną głuchotą, ślepotą czy karłowatością). Działanie to wzbudza dalej idące kontrowersje niż praktyka polegająca na wyborze płci i innych cech fenotypowych przyszłego dziecka. Nie uzasadnia go w szczególności zasada autonomii prokreacyjnej wyrażająca się w swobodzie podejmowania decyzji o tym, czy, kiedy i w jaki sposób (naturalny czy medycznie wspomagany) wydać na świat potomstwo.
Bibliografia
Baudouin J., Labrusse-Riou C., Produire de l’homme. De quel droit? Étude juridique et éthique des procréations artificielles, Paris 1987.
Bączyk-Rozwadowska K., Aktualne problemy diagnostyki preimplantacyjnej w kontekście dążeń rodziców do realizacji projektu rodzicielskiego, „Białostockie Studia Prawnicze” 2017, nr 2.
Bączyk-Rozwadowska K., Prawo pacjenta do informacji w świetle uregulowań polskiego prawa medycznego, „Studia Iuridica Toruniensia” 2012, nr 1.
Bączyk-Rozwadowska K., Prokreacja medycznie wspomagana. Studium z dziedziny prawa, Toruń 2018.
Brazier M., Cave A., Medicine, Patients and the Law, wyd. V, London 2011.
Deech R., Playing God: Who Should Regulate Embryo Research?, „Brooklyn Journal of International Law” 2006–2007, No. 2, Vol. 32.
Grabinski A., Haberko J., Dobro dziecka a stosowanie procedur wspomaganej medycznie prokreacji w prawie francuskim i prawie polskim, „Studia Prawnicze” 2011, z. 1.
Herring J., Medical Law and Ethics, wyd. IV, Oxford 2012. Jackson E., Medical Law. Text, Cases, Materials, Oxford 2006.
Krajewski P., Eugeniczna selekcja embrionów, w: Współczesne wyzwania bioetyczne, red. L. Bosek, M. Królikowski, Warszawa 2010.
Kapelańska-Pręgowska J., Preimplantacyjna diagnoza molekularna w międzynarodowych standardach wiążących i zalecanych, „Prawo i Medycyna” 2009, nr 2.
King D., Preimplantation Genetic Diagnosis and the “New” Eugenics, „Journal of Medical Ethics” 1999, Vol. 25.
Lipski J., Opinia prawna na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych” 2011, nr 4, vol. 32.
Luckey C., Commercial Surrogacy: Is Regulation Necessary to Manage the Industry?, „Wisconsin Journal of Law, Gender and Society” 2011, No. 2, Vol. 26.
Nawrot O., Diagnostyka preimplantacyjna w prawodawstwie Rady Europy, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych” 2009, nr 2.
Nesterowicz M., Prawo medyczne, wyd. XII, Toruń 2019.
Oniszkis B., Wolność prokreacyjna – zarys problematyki, „Prawo i Medycyna” 2013, nr 1–2.
Scott R., Williams C., Ehrich K., Farside B., The Appropriate Extent of Pre- Implantation Genetic Diagnosis: Health Professionals’ and Scientists’ View on the Requirement for a Significant Risk of a Serious Genetic Condition, „Medical Law Review” 2007, Vol. 15.
Spriggs M., Lesbian Couple Create a Child Who is Deaf Like Them, „Journal of Medical Ethics” 2002, Vol. 28.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 793
Liczba cytowań: 0
