Embarras de choix – nazwy własne jako odwieczny problem w dydaktyce tłumaczenia pisemnego. Między normą a uzusem (na przykładzie tekstów polskich i rosyjskich)
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2011.014Słowa kluczowe
nazwa własna, dydaktyka przekładu, kontekst kulturowy, transliteracja, transkrypcjaAbstrakt
W artykule poruszono problem nazw własnych – antroponimów oraz toponimów, w tym mikrotoponimów o silnym nacechowaniu kulturowym, w kontekście dydaktyki tłumaczenia pisemnego. Dostęp do wielu źródeł, w szczególności tekstów paralelnych i analogicznych, proponujących różne rozwiązania, a także wielość (niekiedy nawet wzajemne wykluczanie się) zasad czy wskazówek o charakterze normatywnym, którymi powinien kierować się tłumacz w określonych przypadkach, nie idą w parze z dążeniem do zachowania konsekwencji w projekcie translatorskim. Przykłady takich kłopotliwych sytuacji zostały zaczerpnięte z rosyjskich i polskich tekstów z dziedziny kultury i krajoznawstwa, implikacje dydaktyczne zaś odnoszą się do wstępnego etapu kursu tłumaczenia pisemnego.
Bibliografia
Gilyarevskiy, R. S., Starostin, B. A., 1985, Inostrannyye imena i nazvaniya v russkom tekste. Spravochnik, Moskva.
Grzenia, J., 2003, Słownik nazw własnych, Warszawa.
Grzenia, J., 2008, Słownik nazw geograficznych z odmianą i wyrazami pochodnymi, Warszawa.
Hejwowski, K., 2004, Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa.
Hejwowski, K., Szczęsny A., Topczewska U. (red.), 2009, 50 lat polskiej translatoryki, Warszawa.
http://www.gugik.gov.pl/komisja/ksng.php – strona główna Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Polski przy Głównym Geodecie Kraju (dostęp: 3 kwietnia 2010 r.).
http://www.gugik.gov.pl/komisja/nazwy_pol.php – broszura (w formacie PDF, do pobrania) – zmiany w polskim nazewnictwie geograficznym (dostęp: 15 marca 2010 r.).
http://www.gugik.gov.pl/komisja/pliki/zmiany_egzonimow_wg_krajow.pdf – broszura (w formacie PDF, do pobrania) – zmiany w polskim nazewnictwie świata (dostęp: 15 marca 2010 r.).
http://www.gugik.gov.pl/komisja/posiedzenia.php – protokoły posiedzeń w porządku chronologicznym (dostęp: 15 marca 2010 r.).
http://www.gugik.gov.pl/komisja/wydawnictwa.php – zeszyty (w formacie PDF, do pobrania) poświęcone poszczególnym częściom świata (dostęp:15 marca 2010 r.).
Kielar, B.Z., 2003, Zarys translatoryki, Warszawa.
Kulpina, W., 2009, „Właściwości konfrontacji przekładowej onomasticonu polskiego i rosyjskiego”, [w:] 50 lat polskiej translatoryki, K. Hejwowski, A. Szczęsny, U. Topczewska (red.), Warszawa, s. 283–295.
Lewicki, R., 2002, Христианство. Русско-польский словарь, Chrześcijaństwo. Słownik rosyjsko-polski, Warszawa.
Lewicki, R., 2008, Polsko-rosyjski słownik nazw własnych, Lublin.
Nowy słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, 2002, E. Polański (red.), Warszawa, zasady transliteracji oraz transkrypcji dostępne także pod adresami: http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629696 oraz http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629697 (dostęp: 3 kwietnia 2010 r.).
Prikaz MVD RF ot 12 fevralya 2009 g. N 128 «Ovnesenii izmeneniy v prikaz MVD Rossii ot 26 maya 1997 g. N 310», http://base.garant.ru/11900742.htm (dostęp: 3 kwietnia 2010 r.).
Prilozheniye № 6 k Instruktsii o poryadke oformleniya i vydachi pasportov grazhdanam Rossiyskoy Federatsii, http://base.garant.ru/11900742.htm (dostęp: 3 kwietnia 2010 r.).
Prilozheniye № 7 к k Instruktsii o poryadke oformleniya i vydachi pasportov grazhdanam Rossiyskoy Federatsii dlya vyyezda iz Rossiyskoy Federatsii i v''yezda v Rossiyskuyu Federatsiyu, http://base.garant.ru/11900742.htm (dostęp: 3 kwietnia 2010 r.).
Wielki słownik polsko-rosyjski PWN, 2005, opracowanie zbiorowe, J. Wawrzyńczyk (red.), Warszawa.
Wielki słownik rosyjsko-polski PWN, 2004, opracowanie zbiorowe, J. Wawrzyńczyk (red.), Warszawa.
Yermolovich, D. I., 2005, Imena sobstvennyye: teoriya i praktika mezh''yazykovoy peredachi, Moskva.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1538
Liczba cytowań: 0
