Embarras de choix – proper names as an eternal problem in translation teaching Between the norm and the usage (on the example of Polish and Russian texts)
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2011.014Keywords
proper name, translation didactics, cultural context, transliteration, transcriptionAbstract
The paper focuses on proper names and, more specifically, personal names, toponyms and microtoponyms with a high degree of cultural embeddedness. The author draws on the classification of translation rules and methods (techniques) developed by Ermolovich, with a special focus on difficult cases of transfer where transliteration and transcription are employed. Two directions of translation are discussed: Polish into Russian and Russian into Polish. The paper analyses discrepancies between linguistic norms and usage, where problems originate from the existence of recognised equivalents, arbitrariness of transcription and globalisation (widespread use of the Internet). In the face of these challenges, consistency in a translation project is difficult to retain. The author proposes a set of practical exercises that can be used during translation classes (drawing on the analysis of original texts) in order to make beginner translation students aware of the existing problems and potential solutions. Examples of Polish realia in Russian texts and Russian realia in Polish texts are presented.
References
Gilyarevskiy, R. S., Starostin, B. A., 1985, Inostrannyye imena i nazvaniya v russkom tekste. Spravochnik, Moskva.
Grzenia, J., 2003, Słownik nazw własnych, Warszawa.
Grzenia, J., 2008, Słownik nazw geograficznych z odmianą i wyrazami pochodnymi, Warszawa.
Hejwowski, K., 2004, Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa.
Hejwowski, K., Szczęsny A., Topczewska U. (red.), 2009, 50 lat polskiej translatoryki, Warszawa.
http://www.gugik.gov.pl/komisja/ksng.php – strona główna Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Polski przy Głównym Geodecie Kraju (dostęp: 3 kwietnia 2010 r.).
http://www.gugik.gov.pl/komisja/nazwy_pol.php – broszura (w formacie PDF, do pobrania) – zmiany w polskim nazewnictwie geograficznym (dostęp: 15 marca 2010 r.).
http://www.gugik.gov.pl/komisja/pliki/zmiany_egzonimow_wg_krajow.pdf – broszura (w formacie PDF, do pobrania) – zmiany w polskim nazewnictwie świata (dostęp: 15 marca 2010 r.).
http://www.gugik.gov.pl/komisja/posiedzenia.php – protokoły posiedzeń w porządku chronologicznym (dostęp: 15 marca 2010 r.).
http://www.gugik.gov.pl/komisja/wydawnictwa.php – zeszyty (w formacie PDF, do pobrania) poświęcone poszczególnym częściom świata (dostęp:15 marca 2010 r.).
Kielar, B.Z., 2003, Zarys translatoryki, Warszawa.
Kulpina, W., 2009, „Właściwości konfrontacji przekładowej onomasticonu polskiego i rosyjskiego”, [w:] 50 lat polskiej translatoryki, K. Hejwowski, A. Szczęsny, U. Topczewska (red.), Warszawa, s. 283–295.
Lewicki, R., 2002, Христианство. Русско-польский словарь, Chrześcijaństwo. Słownik rosyjsko-polski, Warszawa.
Lewicki, R., 2008, Polsko-rosyjski słownik nazw własnych, Lublin.
Nowy słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, 2002, E. Polański (red.), Warszawa, zasady transliteracji oraz transkrypcji dostępne także pod adresami: http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629696 oraz http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629697 (dostęp: 3 kwietnia 2010 r.).
Prikaz MVD RF ot 12 fevralya 2009 g. N 128 «Ovnesenii izmeneniy v prikaz MVD Rossii ot 26 maya 1997 g. N 310», http://base.garant.ru/11900742.htm (dostęp: 3 kwietnia 2010 r.).
Prilozheniye № 6 k Instruktsii o poryadke oformleniya i vydachi pasportov grazhdanam Rossiyskoy Federatsii, http://base.garant.ru/11900742.htm (dostęp: 3 kwietnia 2010 r.).
Prilozheniye № 7 к k Instruktsii o poryadke oformleniya i vydachi pasportov grazhdanam Rossiyskoy Federatsii dlya vyyezda iz Rossiyskoy Federatsii i v''yezda v Rossiyskuyu Federatsiyu, http://base.garant.ru/11900742.htm (dostęp: 3 kwietnia 2010 r.).
Wielki słownik polsko-rosyjski PWN, 2005, opracowanie zbiorowe, J. Wawrzyńczyk (red.), Warszawa.
Wielki słownik rosyjsko-polski PWN, 2004, opracowanie zbiorowe, J. Wawrzyńczyk (red.), Warszawa.
Yermolovich, D. I., 2005, Imena sobstvennyye: teoriya i praktika mezh''yazykovoy peredachi, Moskva.
Downloads
Published
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 1538
Number of citations: 0