„W trosce o zachodniego czytelnika”. Tłumacz w polityce, polityk w tłumaczeniu: francuski przekład autobiografii Droga nadziei Lecha Wałęsy
DOI:
https://doi.org/10.12775/RP.2017.016Słowa kluczowe
przekład, strategia wydawcy, idiolekt, realia, polityka, ideologiaAbstrakt
Artykuł omawia wpływ deklarowanej strategii edytorskiej oraz poszczególnych technik translacyjnych zastosowanych przez tłumacza na ostateczną formę francuskiego przekładu pierwszej autobiografii Lecha Wałęsy noszącej tytuł Droga nadziei. Szczegółowej analizie porównawczej zostają poddane dwie grupy zjawisk tekstowych: warstwa dyskursywna idiolektu narratora oraz polskie realia społeczno-polityczne. Zaobserwowane przesunięcia modelują odmiennie polską rzeczywistość okresu komunizmu, ale przede wszystkim silnie modyfikują idiolekt autora oryginału, dostosowując go do wyobrażeń odbiorcy docelowego w kwestii języka oraz obrazu tego polityka funkcjonującego w społeczeństwie francuskim.
Bibliografia
Balcerzan, E., 1998, Literatura z literatury (strategie tłumaczy), Studia o przekładzie, nr 6, Katowice.
Berman, A., 1995, Pour une critique des traductions: John Donne, Paris.
Berman, A., 1999, La traduction et la lettre ou l’auberge du lointain, Paris.
Borek, H., 1988, „Co możemy wiedzieć o języku osobniczym?”, [w:] Język osobniczy jako przedmiot badań lingwistycznych, J. Brzeziński (red.), Zielona Góra, s. 15–21.
Chesterman, A., 2009, „The name and nature of Translator Studies”, [w:] Hermes – Journal of Language and Communication Studies. Translation Studies: Focus on the Translator, nr 42, s. 13–22.
Chrobak, M., 2012, Między światami. Tłumacz ustny oraz komunikacja międzykulturowa w literaturze odkrycia i konkwisty Ameryki, Kraków.
Eberharter, M., 2014, Socjologiczne spojrzenie na rolę tłumaczy literatury. Na przykładzie Wandy Kragen i recepcji literatur niemieckojęzycznych w Polsce po 1945 r., „Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu”, M. Krajewska, L. Zieliński (red.), nr 9, s. 115–128.
Gajda, S., 1988, „O pojęciu idiostylu”, [w:] Język osobniczy jako przedmiot badań lingwistycznych, J. Brzeziński (red.), Zielona Góra, s. 23–34.
Genette, G., 1979, Introduction a l’architexte, Paris.
Genette, G., 1982, Palimpsestes. La litterature au second degre, Paris.
Genette, G., 1987, Seuils, Paris.
Hewson, L., 1996, „Le niveau de langue repere”, [w:] Palimpsestes, Niveaux de langue et registres de la traduction, nr 10, Paris, s. 77–93.
Heydel, M., 2013, „Gorliwość tłumacza”. Przekład poetycki w twórczości Czesława Miłosza, Kraków.
Laurent, M., 1998, „Politique et traduction au peril de la litterature”, [w:] La litterature polonaise en France. D’une selection politique des oeuvres a traduire au miroir deformant de la traduction, M. Laurent (red.), Lille, s. 15–42.
Laurent, M., 2000, „Le traducteur, son vecu, ses opinions”, [w:] „Romanica Wratislaviensia”, XLVI, E. Skibińska, M. Tomicka (red.), Wrocław, s. 147–160.
Mur, J. (A. Drzycimski, A. Kinaszewski), 1989, Dziennik internowanego (Grudzień 1981 – grudzień 1982), Gdańsk–Warszawa.
Pym, A., 1998, Method in Translation History, Manchester.
Pym, A., 2009, „Humanizing Translation History”, [w:] Hermes – Journal of Language and Communication Studies. Translation Studies: Focus on the Translator, nr 42, s. 23–48.
Robinson, D., 1991, The translator’s turn, London.
Skibińska, E., 2013, „Seria Pavillons. Domaine de l’Est (Robert Laffont, 1981–2003) jako przykład kreowania przez wydawcę wizerunku literatury przekładanej”, [w:] Dystynkcje kulturowe w przekładzie z języka francuskiego na język polski, A. Ledwina, K. Modrzejewska (red.), Opole, s. 25–37.
Tokarz, B., 2002, „Osoba w przekładzie”, [w:] Biograficzne konteksty przekładu, P. Fast, A. Kozak (red.), Studia o przekładzie, nr 15, Katowice, s. 7–18.
Tokarz, B., 2004, „Między psychologicznym a socjologicznym aspektem przekładu”, [w:] Socjologiczne aspekty przekładu, P. Fast (red.), Studia o przekładzie, nr 16, Katowice–Warszawa, s. 13–31.
Tomicka, M., 1997, „Rozpoznawanie ≫warszawskości≪ we francuskim tłumaczeniu Złego Leopolda Tyrmanda”, [w:] Romanica Wratislaviensia, XLIV, E. Skibińska (red.), Wrocław, s. 133–144.
Tomicka, M., 2000, „Muzyczne tropy w Złym Tyrmanda: przekład francuski wobec oryginału”, [w:] Romanica Wratislaviensia, XLVI, E. Skibińska, M. Tomicka (red.), Wrocław, s. 181–199.
Tryuk, M., 2012, „Ty nic nie mów, ja będę tłumaczył…” O etyce w tłumaczeniu ustnym, Warszawa.
Wałęsa, L., 1987, Un chemin d’espoir. Autobiographie, Paris.
Wałęsa, L., 1989, Droga nadziei, Kraków.
Wałęsa, L., 1991, Droga do wolności, Warszawa.
Wałęsa, L., 2010, Le chemin de la verite. Memoires, tłum. S. Laurent, M. Laurent et C. Launay,, avec la collaboration de B. Sorel, Paris.
Zdunkiewicz-Jedynak, D., 2008, Wykłady ze stylistyki, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 574
Liczba cytowań: 0
