Praktyka integralna liderów oświaty. Aplikacja koncepcji Kena Wilbera

Abstrakt

Koncepcją integralną, jako pewnym rodzajem „mapy” rzeczywistości, posługujemy się na co dzień do analizy problemów w edukacji zarówno w teorii, jak i w praktyce edukacyjnej. W „duchu integralnym” zaprojektowaliśmy i zrealizowaliśmy doskonalące studia podyplomowe na Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK dla dyrektorów szkół, których celem głównym była przemiana ich perspektywy oglądu rzeczywistości i dostarczenia narzędzia do radzenia sobie z nią w życiu osobistym i zawodowym. Model integralny stara się wiązać osiągnięcia różnych dziedzin wiedzy ludzkiej: psychologii, psychologii ewolucyjnej, fizyki kwantowej, biologii ewolucyjnej, logiki, matematyki, antropologii i wielu innych. Kluczowymi założeniami tego metateoretycznego ujęcia są następujące elementy (stąd od pierwszych liter angielskojęzycznych określeń powstał akronim AQAL): Wszystkie Kwadranty (All Quadrants), Wszystkie Poziomy (All Levels). Model czterech kwadrantów – ang. All Quadrants – jest w założeniach mapą terytorium ludzkiej aktywności. Mapa ta obejmuje nieredukowalne aspekty istnienia: intencjonalny – subiektywny, behawioralny – obiektywny, społeczny – interobiektywny i kulturowy – intersubiektywny. Koncepcja AQAL obejmuje również różne poziomy świadomości – ang. All Levels: „Istoty ludzkie już w momencie narodzin rozpoczynają ewolucję poprzez wielką spiralę świadomości – od etapu archaicznego przez magiczny do mitycznego, dalej do racjonalnego, być może do poziomu integralnego, a nawet do domen transpersonalnych” (C. Graves). Aby osiągnąć poziom integralny, konieczna jest świadomość cielesno-umysłowa, uruchomienie przytomności i uważności w sobie, dbanie o każdą sferę naszej egzystencji, stworzenie wyższej jakości życia. Zwrócenie uwagi na te kwestie było celem naszego projektu. W toku rozmów i egzaminu wieńczącego projekt udało nam się pokazać słuchaczom różne perspektywy oglądu rzeczywistości, spojrzeć z perspektywy integralnej na swoje życie osobiste i zawodowe.