Typy podejścia do uważności młodych dorosłych w świetle wyników badań własnych
DOI:
https://doi.org/10.12775/RA.2025.011Słowa kluczowe
uważność, praktykowanie uważności, wczesna dorosłośćAbstrakt
W związku z coraz większym zainteresowaniem uważnością (uważną obecnością) w wielu obszarach funkcjonowania człowieka autorka przedstawia wyniki badań jakościowych dotyczących rozumienia pojęcia uważności i jej praktykowania przez osoby w okresie wczesnej dorosłości. Uwzględniając aspekty teoretyczne i pragmatyczne uważności, autorka tworzy typy podejścia do uważności: typ A – potrafi określić, czym jest uważność, i ją praktykuje; typ B – potrafi określić, czym jest uważność, ale jej nie praktykuje; typ C – nie potrafi określić, czym jest uważność, ale ją praktykuje; typ D – nie potrafi określić, czym jest uważność, i jej nie praktykuje.
Bibliografia
Akinola, M. (2010). Measuring the pulse of an organization: Integrating physiological measures into the organizational scholar’s toolbox. Research in Organizational Behavior, 30, 203–223.
Brown, K. W. & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Pers Soc Psychology, 84(4), 822–848.
Cacioppe, R. L. (2017). Integral mindflow: A process of mindfulness-in-flow to enhance individual and organization learning. The Learning Organization, 24(2), 408–417.
Creswell, J. D., Lindsay, E. K., Villalba, D. K., & Chin, B. (2019). Mindfulness training and physical health: Mechanisms and outcomes. Psychosomatic Medicine, 81(3), 224–232.
Dane, E. (2011). Paying attention to mindfulness and its effects on task performance in the workplace. Journal of Management, 37(4), 997–1018.
Góralska, R. (2019). Uważność: technika uczenia się czy droga wspierania (samo)rozwoju? [Mindfulness: a learning technique or a way to support (self-)development?]. Rocznik Andragogiczny [The Andragogy Yearbook], 109–124.
Hülsheger, U. R., Alberts, H. J., Feinholdt, A., & Lang, J. W. (2013). Benefits of mindfulness at work: The role of mindfulness in emotion regulation, emotional exhaustion, and job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 98(2), 310–325.
Jankowski, T. & Holas, P. (2009). Poznawcze mechanizmy uważności i jej zastosowanie w psychoterapii [Cognitive mechanisms of mindfulness and its aplication in psychotherapy]. Studia Psychologiczne [Psychological Studies], 47(4), 59–79.
Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-based stress reduction (MBSR). Constructivism in the Human Sciences, 8(2), 73–107.
Kabat-Zinn, J. (2009). Życie, piękna katastrofa. Mądrością ciała i umysłu możesz pokonać stres, choroby i ból [Full catastrophe living: Using the wisdom of your body and mind to face stress, pain, and illness] (D. Ćwiklak, Trans.). Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, Instytut Psychoimmunologii.
Krishnakumar, S. & Robinson, M. D. (2015). Maintaining an even keel: An affectmediated model of mindfulness and hostile work behavior. Emotion, 15(5), 579–589.
Męczkowska, A. (2003). Fenomenografia jako podejście badawcze w obszarze studiów edukacyjnych [Phenomenography as a research approach within educational studies]. Kwartalnik Pedagogiczny [Education Research Quarterly], 3, 71–89.
Radoń, S. (2014). Uważność, czyli medytacja w edukacji: fakty i mity [Mindfulness as meditation on education: Facts and myths]. In J. Zimny (Ed.), Współczesne zagrożenia: fakty i mity [Contemporary threats: Facts and myths] (pp. 299-317), Lublin: Wyd. KUL.
Radoń, S. (2017). Specyfika, funkcje i mechanizmy stanów medytacyjnych na podstawie badań neuropsychologicznych [Specificity, functions, and mechanisms of meditative states in the light of neuropsychological research]. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia–Psychologia, 111–122.
Ricoeur, P. (2003). O sobie samym jako innym [Oneself as another] (B. Chełstowski, Trans.). Warszawa: PWN.
Schultz, P. P., Ryan, R. M., Niemiec, C. P., Legate, N., & Williams, G. C. (2015). Mindfulness, work climate, and psychological need satisfaction in employee well-being. Mindfulness, 6(5), 971–985.
Segal, Z. V., Williams, J. M. G., & Teasdale, J. D. (2009). Terapia poznawcza depre- sji oparta na uważności. Nowa koncepcja profilaktyki nawrotów [Mindfulness-based cognitive therapy for depression: A new approach to preventing relapse] (R. Andruszko, Trans.). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Sennett, R. (2010). Kultura nowego kapitalizmu [The culture of new capitalism] (G. Brzozowski & K. Osłowski, Trans.). Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza.
Shapiro, S. L., Carlson, L. E., Austin, J. A., & Freedman, B. (2006). Mechanisms of mindfulness. Journal of Clinical Psychology, 62(3), 373–386.
Williams, K. A., Kolar, M. M., Reger, B. E., & Pearson, J. C. (2001). Evaluation of a wellness-based mindfulness stress reduction intervention: A controlled trial. American Journal of Health Promotion, 15(6), 422–432.
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 2025-06-03 - (2)
- 2025-05-20 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Ewa Dębska

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 26
Liczba cytowań: 0