Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Rada Naukowa
    • Recenzenci
    • Zasady etyki publikacyjnej
    • Informacja o niepobieraniu opłat
    • Polityka archiwizacji cyfrowej czasopisma
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Rocznik Andragogiczny

Edukacja kulturalna dorosłych w teorii i badaniach empirycznych w Polsce po 1989 r. – wybrane aspekty
  • Strona domowa
  • /
  • Edukacja kulturalna dorosłych w teorii i badaniach empirycznych w Polsce po 1989 r. – wybrane aspekty
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 30 (2023) /
  4. II. Historia edukacji dorosłych – obszary, instytucje, twórcy

Edukacja kulturalna dorosłych w teorii i badaniach empirycznych w Polsce po 1989 r. – wybrane aspekty

Autor

  • Sylwia Słowińska Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu https://orcid.org/0000-0002-0185-4062

DOI:

https://doi.org/10.12775/RA.2023.009

Słowa kluczowe

edukacja kulturalna dorosłych, koncepcje edukacji kulturalnej, praktyka edukacji kulturalnej

Abstrakt

Artykuł ma charakter przeglądowy, jego celem jest przedstawienie najbardziej charakterystycznych koncepcji na temat edukacji kulturalnej dorosłych rozwijanych przez polskich przedstawicieli nauk o wychowaniu po roku 1989 oraz zarysowanie jej empirycznego obrazu na podstawie dostępnych wyników badań. W pierwszej części artykułu autorka opisuje sposoby rozumienia edukacji kulturalnej w ramach polskich klasycznych (tradycyjnych) i nietradycyjnych koncepcji edukacji kulturalnej. Następnie pokazuje, że wraz z upowszechnieniem się szerokiego sposobu pojmowania edukacji jako procesu całożyciowego dorośli pojawili się w koncepcjach edukacji kulturalnej jako jej uczestnicy i adresaci. Jednakże żadna z polskich koncepcji nie koncentruje się wyłącznie na samych ludziach dorosłych. W drugiej części artykułu zaprezentowane zostały cechy i tendencje edukacji kulturalnej dorosłych w Polsce, zrekonstruowane na podstawie przeprowadzonych w Polsce w ostatnich latach badań empirycznych. W konkluzji autorka podkreśla potrzebę rozwijania badań tego obszaru, który po roku 1989 w Polsce znalazł się poza głównym nurtem zainteresowania andragogów i wymaga pogłębionej eksploracji, pozwalającej zidentyfikować i zrozumieć dokonujące się w jego obrębie przeobrażenia.

Bibliografia

Bukraba-Rylska I., Burszta W.J. (red.) (2011), Stan i zróżnicowanie kultury wsi i małych miast w Polsce. Kanon i rozproszenie, NCN, Warszawa.

Burszta W.J. i in. (2010), Kultura miejska w Polsce z perspektywy interdyscyplinarnych badań jakościowych, NCN, Warszawa.

Depta H. i in. (2003), Edukacja kulturalna dorosłych w placówkach kulturalnych Warszawy, „Rocznik Andragogiczny”, s. 139–151.

Depta H. i in. (red.) (2004), Edukacja kulturalna dorosłych. Raport z badań międzykulturowych, Wydział Pedagogiczny UW, Szkoła Wyższa im. P. Włodkowica w Płocku, Warszawa–Płock.

Gieseke W. (2003), Transformacja kultury bez edukacji? Sytuacja edukacji kulturalnej w Europie, „Rocznik Andragogiczny”, s. 127–138.

Gieseke W. (2010), Zur Theorie und Empirie der kulturellen Erwachsenenbildung. Portale zur Kultur, „DIE”, nr 3, s. 31–34.

Gieseke W. i in. (2005), Edukacja kulturalna dorosłych w Niemczech. Studium przypadku: Berlin/Brandenburgia, Wydział Pedagogiczny UW, Szkoła Wyższa im. P. Włodkowica w Płocku, Warszawa–Płock.

Gieseke W., Kargul J. (red.) (2005), Europäisierung durch kulturelle Bildung. Bildung – Praxis – Event, t. 1, 2, Waxman, Münster–New York–München–Berlin.

Inglehart R. (2006), Pojawienie się wartości postmaterialistycznych, [w:] P. Sztompka, M. Kucia (red.), Socjologia. Lektury, Znak, Kraków, s. 334–348.

Jakubowski W. (2001), Edukacja i kultura popularna, Impuls, Kraków.

Jakubowski W. (2006), Edukacja kulturalna w świecie kultury popularnej, Impuls, Kraków.

Jakubowski W. (2014), Dylematy edukacji kulturalnej w czasach popkultury, [w:] K. Olbrycht, B. Głyda, A. Matusiak, Kompetencje do prowadzenia edukacji kulturalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 31–42.

Jankowski D. (1994), Jeden czy wielość paradygmatów działalności kulturalnej, [w:] J. Gajda (red.), Animacja kulturalna jako problem pedagogiczny, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 19–32.

Jankowski D. (2006a), Aktywność kulturalna dorosłych w sytuacji potężnienia rynku kultury i bezwładu edukacji ogólnej – wyzwania dla edukacji, [w:] B. Jedlewska (red.), Akademickie kształcenie animatorów i menedżerów kultury w Polsce, Verba, Lublin, s. 34–41.

Jankowski D. (2006b), Pedagogika kultury. Studia i koncepcja, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.

Jankowski D. (1999), Wprowadzenie, [w:] D. Jankowski (red.), Edukacja kulturalna w życiu człowieka, Kalisz, s. 5–8.

Kargul J. i in. (2004), Z prądem i pod prąd. Lubuskie instytucje kultury w nowym ładzie społecznym, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.

Kargul J., Börjesson I. (2005), Interkulturelle Forschungsprämissen und Methoden (Vorgehensweise, getrennte Untersuchungen, Gegensatzadäquanz), [w:] Deutsch-polnische Forschungsgruppe (red.), Interkulturelle Betrachtungen kultureller Bildung in Grenzregionen – mit Buckower Empfehlungen, Humboldt Universität zu Berlin, s. 26–32.

Konieczna E. (2016), Senior w kulturze – kultura dla seniora. O kulturowym wzbogacaniu człowieka starszego, „Dyskursy Młodych Andragogów”, t. 17, s. 199–212.

Korzan D. (2003), Seminarium w Płocku. Edukacja dorosłych w Polsce i w Niemczech, „Rocznik Andragogiczny”, s. 173–176.

Kujawska A. (2001), Kto ochroni twórczość ludową ? – czyli Zimowe warsztaty andragogiczne, Starbienino 11–17.02.2001, „Rocznik Andragogiczny”, s. 233–235.

Leszczyńska A., Rolbiecka M. (2013), Jubileusz 30-lecia Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego, Szymbark – Wieżyca, „Rocznik Andragogiczny”, s. 231–233.

Litawa A. (2016), Chór amatorski jako forma edukacji kulturalnej dorosłych na przykładzie krakowskich zespołów chóralnych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.

Maliszewski T. (1999), Historia i kierunki działalności edukacyjnej Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego, „Rocznik Andragogiczny”, s. 182–187.

Olejarz M. (2001), Udział ludzi dorosłych w Ogólnopolskim Konkursie Recytatorskim, „Edukacja Dorosłych”, nr 3, s. 103–111.

Orkwiszewska A. (1995/1996), Program Katolickiego Uniwersytetu Ludowego i jego realizacja (na przykładzie wszechnicy Ludowej w Lublinie), „Rocznik Andragogiczny”, s. 248–254.

Pankowska K. (2013), Kultura – sztuka – edukacja w świecie zmian. Refleksje antropologiczno-pedagogiczne, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Przybylska E. (1999), Edukacja dorosłych a muzea jako instytucje kształcenia ustawicznego, „Edukacja Dorosłych”, nr 4, s. 9–21.

Rosalska M. (2004), Katolickie uniwersytety ludowe wobec przemian współczesnej wsi polskiej, Garmond Oficyna Wydawnicza, Poznań.

Skutnik J. (2015), Krzesło w muzeum – o obecności seniorów w muzeum, „Dyskursy Młodych Andragogów”, t. 16, s. 265–278.

Słowińska S. (2007), Edukacja kulturalna w Polsce i w Niemczach. Inspiracje – propozycje – koncepcje, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.

Słowińska S. (2008), Koncepcje edukacji kulturalnej w narracjach kierowników lubuskich domów kultury, [w:] K. Olbrycht i in. (red.), Upowszechnianie kultury – wyzwaniem dla edukacji kulturalnej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 132–143.

Słowińska S. (2012), Idee (koncepcje) edukacji kulturalnej, [w:] J. Kargul, Upowszechnianie kultury, animacja, komercjalizacja kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 219–241.

Słowińska S. (red.) (2015a), Inicjatywy angażujące osoby 50+ jako przestrzeń indywidualnego rozwoju i kształtowania kapitału społecznego, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.

Słowińska S. (2019), Aktywność kulturalna osób starszych pomiędzy autotelicznością a instrumentalnością, „Dyskursy Młodych Andragogów”, t. 20, s. 383–396.

Słowińska S. (2021), Aktywność kulturalna i edukacyjna starszych mężczyzn – obszar nierozpoznany?, „Dyskursy Młodych Andragogów/Adult Education Discourses”, t. 22, s. 61–83.

Solarczyk H. (2003), Edukacja kulturalna dorosłych w Płocku w ujęciu porównawczym, „Rocznik Andragogiczny”, s. 152–164.

Solarczyk H. (2004), Edukacja kulturalna dorosłych w Polsce i w Niemczech w ujęciu porównawczym, [w:] H. Depta i in. (red.), Edukacja kulturalna dorosłych. Raport z badań międzykulturowych, Wydział Pedagogiczny UW, Szkoła Wyższa im. P. Włodkowica w Płocku, Warszawa–Płock, s. 365–376.

Szkołut T. (1995a), Sztuka – edukacja – ponowoczesność. Słowo wstępne, [w:] T. Szkołut (red.), Sztuka i edukacja w epoce ponowoczesnej, Wydawnictwo UMCS, Lublin.

Szkołut T. (1995b), Dylematy wychowania artystycznego w epoce ponowoczesnej, [w:] T. Szkołut (red.), Sztuka i edukacja w epoce ponowoczesnej, Wydawnictwo UMCS, Lublin.

Szlendak T. (2010), Aktywność kulturalna, [w:] W.J. Burszta i in., Kultura miejska w Polsce z perspektywy badań interdyscyplinarnych, NCK, Warszawa, s. 112–143.

Wojnar I. (2000), Humanistyczne intencje edukacji, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa.

Netografia

Drozdowski R. i in. (2014), Praktyki kulturalne Polaków, Toruń, http://www.public--profits.pl/upl/browser/files/praktyki-kulturalne-polakow-publikacja.pdf [dostęp: 2.09.2016].

Fatyga B. (2014), Rekonstrukcja sensu kategorii uczestnictwa w kulturze, [w:] R. Drozdowski i in., Praktyki kulturalne Polaków, Toruń, http://www.publicprofits.pl//upl/browser/files/praktyki-kulturalne-polakow-publikacja.pdf, s. 9–12 [dostęp: 2.09.2016].

Fatyga B. i in. (2009), Jakiej kultury Polacy potrzebują i czy edukacja kulturalna im ją zapewnia. Raport o problemach edukacji kulturalnej w Polsce dla MKiDN, http:// www.kongreskultury.pl/library/File/Raportedu/edukacja_kult_raport_w.pelna%281%29.pdf [dostęp: 2.09.2016].

Koschany R., Skórzyńska A. (red.) (2014), Edukacja kulturowa. Podręcznik, http://www.wpek.pl/pi/98258_1.pdf [dostęp: 23.09.2016].

Kosińska M. (2014), Edukacja kulturowa, [w:] R. Koschany, A. Skórzyńska (red.), Edukacja kulturowa. Podręcznik, Poznań, Centrum Praktyk Edukacyjnych, http://cpe.poznan.pl/wp-content/uploads/2014/07/CPE_porecznik_interaktywny.pdf [dostęp: 25.06.2018].

Krajewski M., Frąckowiak M. (2016), Raport z realizacji programu Bardzo Młoda Kultura, Warszawa, NCK, file:///C:/Users/User/Downloads/RAPORT_BMK_2016.pdf [dostęp: 25.06.2018].

Krajewski M., Schmidt F. (2014a), Animacja/edukacja. Możliwości i ograniczenia edukacji i animacji kulturowej w Polsce. Raport z pierwszego etapu badań, Małopolski Instytut Kultury, Kraków, http://badania-w-kulturze.mik.krakow.pl/files//animacja_edukacja.pdf [dostęp: 23.09.2016].

Krajewski M., Schmidt F. (2014b), Animacja/edukacja. Możliwości i ograniczenia edukacji i animacji kulturowej w Polsce. Raport końcowy, Małopolski Instytut Kultury, Kraków, http://e-sklep.mik.krakow.pl/ebooks/animacja-edukacja_ra-port-koncowy.pdf [dostęp: 23.09.2016].

Landsberg P. i in. (2012), Po co seniorom kultura? Badania kulturalnych aktywności osób starszych, Poznań, https://www.academia.edu2494034/Po_co_senio-rom_kultura_Badania_kulturalnych_aktywności_osób_starszych._Raport [dostęp: 23.09.2016].

Rocznik Andragogiczny

Pobrania

  • pdf

Opublikowane

2024-02-26

Jak cytować

1.
SŁOWIŃSKA, Sylwia. Edukacja kulturalna dorosłych w teorii i badaniach empirycznych w Polsce po 1989 r. – wybrane aspekty. Rocznik Andragogiczny [online]. 26 luty 2024, T. 30, s. 153–170. [udostępniono 16.12.2025]. DOI 10.12775/RA.2023.009.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 30 (2023)

Dział

II. Historia edukacji dorosłych – obszary, instytucje, twórcy

Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Sylwia Słowińska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 419
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

edukacja kulturalna dorosłych, koncepcje edukacji kulturalnej, praktyka edukacji kulturalnej
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa