Zagrożenia jednostki w życiu osobistym i rodzinnym w społeczeństwie informacyjnym w opinii generacji 50+
DOI:
https://doi.org/10.12775/RA.2015.010Słowa kluczowe
społeczeństwo informacyjne, bezpieczeństwo, późna dorosłośćAbstrakt
Współcześnie w Polsce funkcjonuje obok siebie, ale i żyje wspólnie ze sobą sześć pokoleń. Najwięcej miejsca w analizach w kontekście rozwoju społeczeństwa informacyjnego zajmuje pokolenie Y, które stanowi obecnie 21% mieszkańców Polski. Znacznie rzadziej wspomina się o innych generacjach, np. o pokoleniu X czy też baby boomer’s, mimo że mają większy udział ilościowy w społeczeństwie polskim niż „igreki”. Główną płaszczyzną opisu funkcjonowania pokoleń w dostępnej literaturze jest rynek pracy. Brakuje natomiast rozważań dotyczących np. poglądów na temat bezpieczeństwa informacyjnego czy też zagrożeń związanych z przestępczością komputerową lub zmian w funkcjonowaniu rodziny. W skład generacji 50+ wchodzą: pokolenie baby boomer’s oraz osoby urodzone przed lub w czasie drugiej wojny światowej. Ramy chronologiczne tej grupy można określić następująco: urodzeni do 1964 roku. Z pewnością generacja 50+ to cyfrowi imigranci, gdyż zdobywali doświadczenia w świecie rzeczywistym. Jednak przynależność do grupy cyfrowych imigrantów nie musi zawsze prowadzić do cyfrowego wykluczenia. To proces skomplikowany i jego przebieg jest uzależniony od wielu czynników. Należą do nich m.in.: płeć, wiek, poziom wykształcenia. Obraz pokolenia 50+ w kontekście cyfrowych umiejętności i kompetencji nie jest jednorodny, szczegółów dostarczają badania Eurostatu, CBOS-u czy też Diagnozy społecznej. Prezentowane w artykule wyniki badań zostały przeprowadzone w 2015 r., głównym celem prowadzonych badań było zdiagnozowanie poglądów osób w wieku 16–74 lata na temat zagrożeń w społeczeństwie informacyjnym. W trakcie badań zebrano 2298 ankiet, z czego do dalszego opracowania zakwalifikowano 2111. Zagrożenia te rozpatrywano na pięciu płaszczyznach: życia osobistego i rodzinnego, pracy zawodowej, ochrony zdrowia, edukacji i wiedzy, bezpieczeństwa wewnętrznego. Respondenci określali poziom zagrożenia odczuwanego przez siebie oraz dla społeczeństwa. Ankietowani w obszarze zagrożeń życia osobistego mieli do wyboru jedenaście możliwości i mogli wybrać do trzech zagrożeń. W grupie ankietowanych 50+ najczęściej respondenci wskazywali nowe typy uzależnień, na drugim miejscu ulokowano osłabienie więzi międzyludzkich, a na trzecim osłabienie więzi rodzinnych i zanik rodzin wielopokoleniowych. Wśród ankietowanych 11,6% nie miało zdania. Szczegółowa analiza statystyczna pozyskanych danych w grupie 50+ wykazała, że czynnikami wpływającymi na poglądy respondentów są: płeć, stan zatrudnienia, częstotliwość korzystania z sieci, a także ocena własnych umiejętności. Problem zagrożeń jednostki wynikających z rozwoju społeczeństwa informacyjnego w opisywanych badaniach ujęto także z perspektywy ilościowej. Respondenci określali poziom zagrożenia jednostki w określonym obszarze w skali od 0 do 5. Wyznaczali je z dwóch perspektyw: w stosunku do innych osób oraz w stosunku do siebie, jego wartości wynosiły odpowiednio 2,90 oraz 2,63, co wskazuje na wartości średnie. Znaczący jest fakt, że blisko 40% w grupie 50+ zadeklarowało zetknięcie się z problematyką zagrożeń jednostki w społeczeństwie informacyjnym. Badania wykazały także, że większość respondentów jest przekonana o tym, iż potrzebne są inicjatywy mające na celu uświadomieniu jednostkom zagrożeń wynikających z rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Ankiety pokazały, że respondenci z grupy 50+ odczuwają zagrożenia dla jednostki wynikające z rozwoju społeczeństwa informacyjnego, wrażliwość na te kwestie jest nieco silniejsza u kobiet. One częściej postrzegają ją przez pryzmat relacji międzyludzkich. Mężczyźni raczej patrzą na ten problem poprzez optykę technologiczną.Bibliografia
Diagnoza społeczna (2015), J. Czapiński, T. Panek (eds.), Contemporary Economics Warszawa.
Internauci 2015, Komunikat z badań BS 90/2015, CBOS, Warszawa.
Konieczna-Woźniak R., Uczenie się jako strategia pozytywnego starzenia się, „Rocznik Andragogiczny” 2013, p. 185–200.
Majchrzak K., Międzypokoleniowy projekt „Przywracanie Pamięci Miastu”, „Rocznik Andragogiczny” 2014, p. 498–502.
Malec Rawiński M., Fenomen długowieczności i starzenia się z perspektywy auto/biograficznej, „Rocznik Andragogiczny” 2014, p. 283–295.
Słowińska S., O „gettoizacji” aktywności kulturalnej seniorów, „Rocznik Andragogiczny”, 2014, p. 271–282.
Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2011–2015, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Stachowiak B. (2012), Socjalizacja studentów do społeczeństwa informacyjnego na przykładzie Litwy, Niemiec, Polski, Republiki Czeskiej i Ukrainy: a comparative study, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Stachowiak B. (2015), Spostrzeganie przez studentów zagrożeń w obszarze życia osobistego oraz rodzinnego wynikających z rozwoju społeczeństwa informacyjnego, [in:] J. Bednarek, A. Andrzejewska, Cyberprzestrzeń, człowiek, edukacja, vol. 2, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
Tomczyk Ł. (2010), O wykluczeniu cyfrowym seniorów w zinformatyzowanym świecie. O wykluczeniu cyfrowym seniorów w zinformatyzowanym świecie, [in:] Z. Zieliński (ed.), Rola informatyki w naukach ekonomicznych i społecznych. Innowacje i implikacje interdyscyplinarne, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Handlowej, Kielce, p. 140–150.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 292
Liczba cytowań: 0