Od miejsc pamięci narodowej do miejsc żywej pamięci – implikacje dla andragogiki

Abstract

Rozumienie miejsc pamięci w tym tekście wykracza poza wytwory kultury materialnej. Jego osnową są wartości transcendentalne, uniwersalne. Zaakcentowano w nim wielowymiarowość miejsc żywej pamięci, które dzięki swojej złożonej istocie mogą być zarówno obszarem edukacji formalnej, nieformalnej, jak i pozaformalnej, edukacji skierowanej nie tylko do dzieci, ale także osób dorosłych. W artykule ukazano, że symboliczna natura miejsc żywej pamięci może stać się inspiracją do autorefleksji, impulsem do dalszych poszukiwań i samowychowania, które nabiera szczególnego znaczenia w postmodernistycznym świecie. Zaznaczono, że powodem rozwijania perspektywy edukacji opartej na miejscach pamięci jest skuteczne dostarczenie za jej pomocą wiedzy i doświadczenia potrzebnego do aktywnego uczestnictwa w procesie demokratycznym, możliwość wykorzystania jej na potrzeby edukacji obywatelskiej i ekologicznej. Pedagogika miejsca cechuje się zatem także społecznym ukierunkowaniem. Podkreślono, że cele i praktyka edukacji zorientowanej na miejsca żywej pamięci może być powiązana z uczeniem się eksperymentalnym, uczeniem problemowym, uczeniem się kontekstualnym, uczeniem się w działaniu, uczeniem się przez biografie miejsca, z edukacją demokratyczną, edukacją multikulturalną, edukacją zorientowaną na wspólnotę lokalną oraz z innymi nurtami dotyczącymi kontekstu i wartości ucze- nia się specyficznych miejsc, a także pielęgnowania ich, tak jak i wspólnot lokalnych czy regionów.