Od miejsc pamięci narodowej do miejsc żywej pamięci – implikacje dla andragogiki
DOI:
https://doi.org/10.12775/RA.2024.011Słowa kluczowe
pomniki, miejsca pamięci, Pierre Nora, potencjał edukacyjny, edukacjaAbstrakt
Rozumienie miejsc pamięci w tym tekście wykracza poza wytwory kultury materialnej. Jego osnową są wartości transcendentalne, uniwersalne. Zaakcentowano w nim wielowymiarowość miejsc żywej pamięci, które dzięki swojej złożonej istocie mogą być zarówno obszarem edukacji formalnej, nieformalnej, jak i pozaformalnej, edukacji skierowanej nie tylko do dzieci, ale także osób dorosłych. W artykule ukazano, że symboliczna natura miejsc żywej pamięci może stać się inspiracją do autorefleksji, impulsem do dalszych poszukiwań i samowychowania, które nabiera szczególnego znaczenia w postmodernistycznym świecie. Zaznaczono, że powodem rozwijania perspektywy edukacji opartej na miejscach pamięci jest skuteczne dostarczenie za jej pomocą wiedzy i doświadczenia potrzebnego do aktywnego uczestnictwa w procesie demokratycznym, możliwość wykorzystania jej na potrzeby edukacji obywatelskiej i ekologicznej. Pedagogika miejsca cechuje się zatem także społecznym ukierunkowaniem. Podkreślono, że cele i praktyka edukacji zorientowanej na miejsca żywej pamięci może być powiązana z uczeniem się eksperymentalnym, uczeniem problemowym, uczeniem się kontekstualnym, uczeniem się w działaniu, uczeniem się przez biografie miejsca, z edukacją demokratyczną, edukacją multikulturalną, edukacją zorientowaną na wspólnotę lokalną oraz z innymi nurtami dotyczącymi kontekstu i wartości ucze- nia się specyficznych miejsc, a także pielęgnowania ich, tak jak i wspólnot lokalnych czy regionów.
Bibliografia
Ankersmit F.R. (2004), Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, Kraków.
Grunewald D.A. (2003), The best of both worlds: a critical pedagogy of place, „Educational Researcher”, No. 4.
Hudzik P.J., Mizińska J. (red.) (1997), Pamięć. Miejsce. Obecność. Współczesne re- fleksje nad kulturą i ich implikacje pedagogiczne, Lublin.
Kapralski S. (2010), Pamięć, przestrzeń, tożsamość, [w:] S. Kapralski (red.), Pamięć, przestrzeń, tożsamość, Warszawa.
Kończal K. (2007), Polsko-niemieckie miejsca pamięci, „Borussia. Kultura. Historia. Literatura”, nr 41(41).
Majchrzak K. (2012), Places of remembrance in citizenship education, „Journal of Education Culture and Society”, No. 1.
Majchrzak K. (2013), Gra miejsca. „Studenci UMK wobec miejsc (nie)pamięci”, „Dyskursy Młodych Andragogów”, t. 14.
Malewski M. (2010), Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wrocław.
Melosik Z. (2001), Kultura instant – paradoksy pop-tożsamości, [w:] A. Nalaskowski, K. Rubacha (red.), Pedagogika u progu trzeciego tysiąclecia, Toruń.
Musiał Ł. (2011), O złej pamięci i dobrym zapominaniu, „Borussia. Kultura. Histo- ria. Literatura”, nr 49.
Nora P. (2001), Czas pamięci, „Res Publica Nowa”, nr 7.
Nora P. (2007), W poszukiwaniu europejskich miejsc pamięci, „Borussia. Kultura. Historia. Literatura”, nr 41.
Nora P. (2009), Między pamięcią i historią: Les lieux de mémoire, „Tytuł Roboczy. Archiwum”, nr 2.
Pinkiewicz-Gara B. (2009), Twierdza kłodzka – miejsce pamięci, [w:] S. Roszak, M. Strzelecka, A. Wieczorek (red.), Miejsca pamięci w edukacji historycznej, Toruń.
Roszak S. (2009), O miejscach pamięci, [w:] S. Roszak, M. Strzelecka, A. Wieczorek (red.), Miejsca pamięci w edukacji historycznej, Toruń.
Szpociński A. (2008), Miejsca pamięci (lieux de mémoire), „Teksty Drugie”, nr 4. Traba R. (2007), Polifonia pamięci, „Borussia. Kultura. Historia. Literatura”, nr 41.
Traba R. (2009), Historia wzajemnych oddziaływań (Beziehungsgeschichte) i konstrukcja „miejsc żywej pamięci” (lieux de mémoire)? Przypadek Polski i Niemiec, [w:] Z. Noga, M. Wessel Schulze (red.), Pamięć polska, pamięć niemiecka od XIX do XX wieku. Wybrane problemy, Toruń.
Unger P. (2009), Tradycja też jest miejscem pamięci, [w:] S. Roszak, M. Strzelecka, A. Wieczorek (red.), Miejsca pamięci w edukacji historycznej, Toruń.
Wóycicki K., Zagadnienie historiografii pamięci, http://kazwoy.wordpress.com/ niemcy/zagadnienie-historiografii-pamieci/ [dostęp: 29.09.2013].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Kinga Majchrzak-Ptak

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 60
Liczba cytowań: 0