Edukacja (dorosłych) w perspektywie geografii emocjonalnej. W stronę transdyscyplinarnego podejścia w badaniach andragogicznych
DOI:
https://doi.org/10.12775/RA.2022.013Słowa kluczowe
geografia emocjonalna, zwrot afektywny, krytyczne i polityczne teorie emocjiAbstrakt
Celem artykułu jest opis geografii emocjonalnej – nurtu badawczego, lokującego się na pograniczu human geography i współczesnych studiów nad afektem, który koncentruje się na zależnościach między emocjami i szeroko rozumianym kontekstem środowiskowym, społeczno-kulturowym, przestrzennym, gospodarczym i politycznym. W tym celu autorka odwołuje się do analiz teoretycznych i badań w obszarze tzw. zwrotu afektywnego oraz do krytycznych i politycznych teorii emocji. Przedstawia związki między edukacją i geografią emocjonalną oraz przykłady pedagogicznych projektów badawczych, dotyczących społeczno-kulturowo-przestrzennych analiz emocji i edukacji. Wskazuje także na implikacje metodologiczne dla pedagogicznych i andragogicznych projektów badawczych, dotyczących badań emocji w edukacji, tj. na ich wymiar transdyscyplinarny. Przedstawiony sposób konceptualizacji geografii emocjonalnej (w) edukacji to nowe spojrzenie na funkcjonowanie instytucji edukacyjnych oraz na praktykę całożyciowego uczenia się. Może ono stanowić źródło empirycznych projektów badawczych dla teoretyków kształcenia i andragogów.
Bibliografia
Ahmed S. (2004), The cultural politics of emotion, Routledge, New York.
Ahmed S. (2008), Sociable happiness, „Emotion, Space and Society”, nr 1, s. 10–13, DOI: 10.1016/j.emospa.2008.07.003.
Ahmed S. (2013), Ekonomie afektywne [Affective economies], „Opcje”, nr 2, s. 16–23.
Amsler S.S. (2011), From “therapeutic” to political education: the centrality of affective sensibility in critical pedagogy, „Critical Studies in Education”, nr 52(1), s. 47–63, DOI: 10.1080/17508487.2011.536512.
Anderson K., Smith S. (2001), Editorial: Emotional Geographies, „Transactions of the Institute of British Geographers”, nr 26(1), s. 7–10.
Anwaruddin S.M. (2016), Why critical literacy should turn to ‘the affective turn’: making a case for critical affective literacy, „Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education”, nr 37(3), s. 381–396, DOI: 10.1080/01596306.2015.1042429.
Bojarska K. (2013), Poczuć myślenie: afektywne procedury historii i krytyki (dziś), „Teksty Drugie”, nr 6, s. 8–16.
Boler M. (1999), Feeling Power: Emotions and Education, Routledge, New York–London.
Boler M. (2004), Teaching for hope: The ethics of shattering worldviews, [w:] D. Liston, J. Garrison (eds.), Teaching, learning and loving: Reclaiming passion in educational practice, RoutledgeFalmer, New York, s. 117–131.
Boler M., Zembylas M. (2016), Interview with Megan Boler: From ‘feminist politics of emotions’ to the ‘affective turn’, [w:] M. Zembylas, P.A. Schutz (eds.), Methodological Advances in Research on Emotion and Education, Springer, New York, s. 17–30, DOI: 10.1007/978-3-319-29049-2_2.
Bondi L. (2005), Making connections and thinking through emotions: between geography and psychotherapy, online papers archived by the Institute of Geography, School of Geosciences, University of Edinburgh, http://hdl.handle.net/1842/821.
Bondi L. (2009), Emotional knowing, [w:] R. Kitchin, N. Thrift (eds.), International Encyclopedia of Human Geography, Elsevier, s. 446–452.
Bondi L., Davidson J., Smith M. (2005), Introduction: geography’s “emotional turn”, [w:] J. Davidson, L. Bondi, M. Smith (eds.), Emotional Geographies, Ashgate Publishing, s. 1–16.
Brennan T. (2004), The Transmission of Affect, Cornell University Press, Ithaca.
Burzyńska A. (2015), Afekt – podejrzany i pożądany, [w:] R. Nycz, A. Łebkowska, A. Dauksza (red.), Kultura afektu – afekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa, s. 115–134.
Clough P.T. (2007), Introduction, [w:] P.T. Clough, J. Halley (eds.), The Affective Turn: Theorizing the Social, Duke University Press, Durham, s. 2–33, DOI: 10.1215/9780822389606-001.
Dauksza A. (2016), Znaczenie odczuwane: projekt interpretacji relacyjnej, „Teksty Drugie”, nr 4, s. 265–281, http://journals.openedition.org/td/4693.
Dauksza A. (2017), Afektywny modernizm. Nowoczesna literatura polska w interpretacji relacyjnej [Affective Modernism. Modern Polish Literature in a Relational Interpretation], Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.
Davidson J. Bondi L., Smith M. (eds.) (2005), Emotional geographies, Ashgate Publishing, Burlington VT.
Davidson J., Miligan C. (2004), Embodying Emotion, Sensing Place – Introducing Emotional Geographies, „Social and Cultural Geography”, nr 5(4), s. 523–532, DOI: 10.1080/1464936042000317677.
Davidson J., Smith M., Bondi L., Probyn E. (2008), Emotion, Space and Society: Editorial introduction,„Emotion, Space and Society”, nr 1, s. 1–3, DOI: 10.1016/j.emospa.2008.10.002.
Dawney L. (2011), The motor of being: a response to Steve Pile’s ‘emotions and affect in recent human geography’, „Transactions of the Institute of British Geographers”, nr 4(36), s. 599–602.
Deleuze G., Guattari F. (1999), Percept, afekt i pojęcie, „Sztuka i Filozofia”, nr 17, s. 10–26.
Domańska E. (2006), Historie niekonwencjonalne. Refleksje o przeszłości w nowej humanistyce, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Domańska E. (2010), Jakiej metodologii potrzebuje współczesna humanistyka?, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 45–55.
Domańska E. (2014), Humanistyka afirmatywna. Władza i płeć po Butler i Foucaulcie, „Kultura Współczesna. Teorie. Interpretacje. Praktyka”, nr 4, s. 117–129.
Domańska E. (2021), Biohumanistyka (rozpoznania wstępne), [w:] J. Axer, M. Konarzewski (red.), Ekologia interdyscyplinarności, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 153–174, DOI: 10.31338/uw.9788323553526.
Feucht F.C., Lunn J., Schraw G. (2017), Moving Beyond Reflection: Reflexivity and Epistemic Cognition in Teaching and Teacher Education, „Educational Psychologist”, nr 52(4), s. 234–241, DOI: 10.1080/00461520.2017.1350180.
Fuchs T., Koch S.C. (2014), Embodied affectivity: On moving and being moved, „Frontiers in Psychology”, nr 5, s. 1–11, DOI: 10.3389/fpsyg.2014.00508.
Gillies V. (2011), Social and emotional pedagogies: critiquing the new orthodoxy of emotion in classroom behaviour management, „British Journal of Sociology of Education”, nr 32:2, s. 185–202, DOI: 10.1080/01425692.2011.547305.
Glosowitz M. (2013), Feministyczna teoria afektu, [w:] D. Saniewska (red.), Emocje, ekspresja, poetyka: przegląd zagadnień, Wydawnictwo LIBRON, Kraków, s. 11–20.
Glosowitz M. (2013), Zwrot afektywny, „Opcje”, nr 2, s. 24–27.
Gnieciak M. (2011), Emocje i pamięć: przyczynek do „geografii emocjonalnej” w ramach analizy wywiadów mieszkańców osiedli postrobotniczych w Będzinie i Rudzie Śląskiej, „Górnośląskie Studia Socjologiczne”, Seria Nowa 2, s. 60–89.
Góralska R. (2022), The (un)expected consequences of the teacher’s (emotional) labor. Inspirations from politically and critically oriented affect theories, „Studia z Teorii Wychowania”, nr 2(39), s. 119–131, DOI: 10.5604/01.3001.0015.9263.
Gregory D., Johnston R., Pratt G., Watts M., Whatmore S. (eds.) (2009), The Dictionary of Human Geography, John Wiley & Sons, New York.
Hargreaves A. (1998), The emotional practice of teaching, „Teaching and Teacher Education”, nr 14(8), s. 835–854, DOI: 10.1016/S0742-051X(98)00025-0.
Hargreaves A. (2001), Emotional geographies of teaching, „Teachers College Record”, nr 103(6), s. 1056–1080, DOI: 10.1111/0161-4681.00142.
Hargreaves A. (2005), The Emotions of Teaching and Educational Change, [w:] A. Hargreaves (ed.), Extending Educational Change, SpringerOpen, s. 278–295, DOI: 10.1007/1-4020-4453-4_14.
Kacperczyk A. (2014), Autoetnografia – technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 10, nr 3, s. 32–74.
Kacperczyk A. (2017), Rozum czy emocje? O odmianach autoetnografii oraz epistemologicznych przepaściach i pomostach między nimi, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 127–148.
Kenway J., Youdell D. (2011), The emotional geographies of education: Beginning a conversation, „Emotion, Space and Society”, nr 4(3), s. 131–136, DOI: 10.1016/j.emospa.2011.07.001.
Klus-Stańska D. (2016), Metodologiczny status badań eklektycznych w pedagogice, „Studia z Teorii Wychowania”, nr 2/7(15), s. 45–60.
Konecki K. (2005), Jakościowe rozumienie innych a socjologia jakościowa, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 1, nr 1, s. 1–3.
Konecki K., Ślęzak I. (2012), Socjologia jakościowa – innowacyjne metody w badaniach jakościowych, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 8, nr 1, s. 6–10.
Konończuk E. (2011), Mapa w interdyscyplinarnym dialogu geografii, historii i literatury, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 255–264.
Leder A. (2016), Pole symboliczne, przemieszanie, niewczesność. Humanistyka jako wybór między pamięcią a nadzieją, „Teksty Drugie”, nr 4, s. 243–255, DOI: 10.18318/td.2016.4.16.
Lengrand P. (1995) (red.), Obszary permanentnej samoedukacji, Towarzystwo Wolnej Wszechnicy Polskiej, Warszawa.
Leys R. (2011), The Turn to Affect: A Critique, „Critical Inquiry”, nr 3(37), s. 434–472, https://www.jstor.org/stable/10.1086/659353.
Lisocka‐Jaegermann B. (2016), Stan, perspektywy i strategia rozwoju geografii społeczno-ekonomicznej w najbliższych 15 latach, [w:] A. Suliborski (red.), Stan, perspektywy i strategia rozwoju geografii społeczno-ekonomicznej w najbliższych latach (do 2030 r.). Dyskusja międzypokoleniowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 117–129.
Malewski M. (2012), Metodologia badań społecznych – ortodoksja i refleksyjność, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 4(60), s. 29–46.
Malewski M. (2017a), Badania jakościowe w metodologicznej pułapce scjentyzmu, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 2(78), s. 129–136.
Malewski M. (2017b), Badania jakościowe w naukach społecznych. O potrzebie metodologicznej wyobraźni, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, nr 4(80), s. 105–120.
Massumi B. (2013), Autonomia afektu, „Teksty Drugie”, nr 6, s. 112–135.
Massumi B. (2015), Politics of Affect, Polity Press, Oxford.
Massumi B. (2017), The Principle of Unrest: Activist Philosophy in the Expanded Field, Open Humanities Press, London, DOI: 10.26530/oapen_630732.
Mills C.W. (2007), Wyobraźnia socjologiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Nias J. (1996), Thinking about feeling: The emotions in teaching, „Cambridge Journal of Education”, nr 26(3), s. 293–306, DOI: 10.1080/0305764960260301.
Nisbett R.E. (2015), Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej?, Smak Słowa, Sopot.
Nycz R. (2015), Humanistyka wczoraj i dziś (w wielkim skrócie i nie bez uproszczeń), [w:] R. Nycz, A. Łebkowska, A. Dauksza (red.), Kultura afektu – afekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa, s. 7–24.
Orbach S. (2008), Work is where we live: Emotional literacy and the psychological dimensions of the various relationships there,„Emotion, Space and Society”, nr 1, s. 14–17, DOI: 10.1016/j.emospa.2008.08.012.
Pile S. (2010), Emotions and affect in recent human geography, „Transactions of the Institute of British Geographers”, nr 1(35), s. 5–20.
Saniewska D. (2013), O emocjach, [w:] D. Saniewska (red.), Emocje, ekspresja, poetyka: przegląd zagadnień, Wydawnictwo LIBRON, Kraków, s. 11–20.
Smith M., Davidson J., Cameron L., Bondi L. (2009), Geography and emotion – emerging constellations, [w:] M. Smith, J. Davidson, L. Cameron, L. Bondi (eds.), Emotion, Place and Culture, Ashgate Publishing Ltd., Farnham, s. 1–18.
Spinoza B. (2010), Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Starego K. (2016), Gniew, współczucie, solidarność – w stronę politycznie i krytycznie zorientowanej pedagogiki emocji, „Problemy Wczesnej Edukacji”, nr 4, s. 64–75.
Szpunar M. (2018), Niewrażliwa kultura. O chronicznej potrzebie wrażliwości we współczesnym świecie, „Kultura Współczesna”, nr 4(103), s. 13–23.
Szymańska D. (2005), Geografia ludności a geografia społeczna – spojrzenie nieco przekorne, [w:] S. Liszewski, W. Maik (red.), Rola i miejsce geografii w systemie nauk geograficznych, Stud. i Mat. IG i Gosp. Przestrzennej WSG w Bydgoszczy, Bydgoszcz, s. 121–130.
Tabaszewska J. (2018), Między afektami i emocjami, „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 2(36), s. 262–275, DOI: 10.4467/20843860PK.18.017.972.
Zembylas M. (2003), Caring for teacher emotion: Reflections on teacher self-development, „Studies in Philosophy and Education”, nr 22(2), s. 103–125, DOI: 10.1023/A:1022293304065.
Zembylas M. (2004), The emotional characteristics of teaching: an ethnographic study of one teacher, „Teaching and Teacher Education”, nr 20, s. 185–201.
Zembylas M. (2011a), Investigating the emotional geographies of exclusion at a multicultural school, „Emotion, Space and Society”, nr 4(3), s. 151–159, DOI: 10.1016/j.emospa.2010.03.003.
Zembylas M. (2011b), Mourning and Forgiveness as Sites of Reconciliation Pedagogies,„Bioethical Inquiry”, nr 8, s. 25–265, DOI: 10.1007/s11673-011-9316-0.
Zembylas M. (2014), Theorizing “Difficult Knowledge” in the Aftermath of the “Affective Turn”: Implications for Curriculum and Pedagogy in Handling Traumatic Representations, „Curriculum Inquiry”, nr 44(3), s. 390–412, DOI: 10.1111/curi.1205.
Zembylas M. (2020), Emotions, affects, and trauma in classrooms: Moving beyond the representational genre, „Research in Education”, nr 106(1), s. 59–76, DOI: 10.1177/0034523719890367.
Zembylas M. (2021), Transforming habits of inattention to structural racial injustice in educational settings: A pedagogical framework that pays attention to the affective politics of habit, „Emotion, Space and Society”, nr 40, s. 1–7, DOI: 10.1016/j.emospa.2021.100817.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 365
Liczba cytowań: 0
