Ocena jakości życia pacjentów geriatrycznych z chorobą Parkinsona rehabilitowanych i usprawnianych w oddziale psychogeriatrii
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2025.14.1.5Słowa kluczowe
geriatria, zdrowie psychiczne, jakość życia, rehabilitacjaAbstrakt
Wstęp. Choroba Parkinsona jest postępującym schorzeniem neurodegeneracyjnym, prowadzącym do stopniowego pogorszenia sprawności motorycznej oraz wystąpienia zaburzeń emocjonalnych i somatycznych.
Cel. Celem pracy jest ocena stanu psychofizycznego i jakości życia pacjentów geriatrycznych z chorobą Parkinsona, którzy są rehabilitowani i usprawniani w oddziale psychogeriatrii, a także zapoznanie się z przebiegiem i istotą choroby.
Materiał i metody. Badanie zostało przeprowadzone wśród 100 pacjentów geriatrycznych z chorobą Parkinsona. Do określenia stanu klinicznego użyto narzędzia badawczego, jakim jest kwestionariusz ankiety, złożony z autorskiego kwestionariusza, metryczki, a także Skali Hoehna–Yahra oraz kwestionariusza oceny jakości życia SF-36, wersja polska.
Wyniki. Analiza przeprowadzonych badań wykazała, że pacjenci z chorobą Parkinsona mają niską ocenę jakości życia i zaburzone funkcjonowanie życia codziennego. Odnośnie aktywności fizycznej 65% badanych uważa, że regularne zajęcia ruchowe i rehabilitacja wpływają pozytywnie na ich zdrowie i jakość życia.
Wnioski. Choroba Parkinsona wpływa negatywnie na stan psychofizyczny i jakość życia pacjentów, ogranicza wykonywanie czynności życia codziennego, które wymagają nakładu energii. Rehabilitacja i zajęcia ruchowe wpływa pozytywnie na stan zdrowia chorych, poprawia stan mentalny i fizyczny oraz jakość życia pacjentów. (PNN 2025;14(1):35–42)
Bibliografia
[1] Mejnartowicz J.P., Badura-Stronka M. Diagnostyka neurogenetyczna. W: Kozubski W. (Red.), Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2023;164–169.
[2] Armstrong M.J., Okun M.S. Diagnosis and Treatment of Parkinson Disease: A Review. JAMA. 2020;323(6):548–560.
[3] Lemieszewska M., Zabłocka A., Rymaszewska J. Choroba Parkinsona — etiopatogeneza, podłoże molekularne i potencjalne możliwości terapii. Postepy Hig Med Dosw. 2019;73:256–268.
[4] Reuter I. Choroba Parkinsona. Edra Urban & Partner, Wrocław 2019.
[5] Dutkiewicz J., Friedman A. Diagnostyka zaburzeń autonomicznych w chorobie Parkinsona. Wiad Lek. 2020;73(4):809–813.
[6] Pytel A., Kozłowska E., Kołtuniuk A., Rosińczuk J., Kazimierska-Zając M. Zaburzenia połykania w chorobie Parkinsona. Gerontol Pol. 2019;27:66–71.
[7] Barcikowska M. Zaburzenia otępienne. W: Cybulski M., Krajewska-Kułak E. (Red.), Wielkie zespoły geriatryczne. Edra Urban & Partner, Wrocław 2021;17–19.
[8] Rusz J., Krupička R., Vítečková S. et al. Speech and gait abnormalities in motor subtypes of de-novo Parkinson’s disease. CNS Neurosci Ther. 2023;29(8):2101–2110.
[9] Fife B. Jak pokonać Alzheimera, Parkinsona, SM i inne choroby neurodegeneracyjne. Zapobieganie, leczenie, cofanie skutków. Vital, Białystok 2014.
[10] Mendel T.A. Choroba Parkinsona. W: Wieczorowska-Tobis K., Talarska D. (Red.), Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2017;117–122.
[11] Lorencowicz R., Jasik J., Podkowiński A., Ruchała M., Przychodzka E., Brzozowska A. Wybrane uwarunkowania jakości życia w chorobie Parkinsona. Pielęg Neurol Neurochir. 2012;1(2):48–57.
[12] Leszko M., Zając-Lamparska L. Choroba Parkinsona. W: Zych A.A. (Red.), Encyklopedia starości, starzenia się i niepełnosprawności. Tom 1, Stowarzyszenie Thesaurus Silesiae — Skarb Śląski, Katowice 2017;232–235.
[13] Marusiak J. Czy intensywny wysiłek fizyczny może być lekiem w chorobie Parkinsona? Kosmos. 2020;69(4):631–638.
[14] Jin X., Wang L., Liu S., Zhu L., Loprinzi P.D., Fan X. The Impact of Mind-body Exercises on Motor Function, Depressive Symptoms, and Quality of Life in Parkinson’s Disease: A Systematic Review and Meta-analysis. Int J Environ Res Public Health. 2019;17(1):31.
[15] Bonacina D., Tosatto D., Ugolini A. et al. Spatiotemporal, kinematic and kinetic gait characteristics in Parkinson’s disease compared to healthy individuals: A systematic review with meta-analysis. Clin Biomech (Bristol). 2024;120:106359.
[16] Wróbel A., Wróbel P., Otfinowska E. Znaczenie wsparcia oraz formy aktywności kinezyterapeutycznej członków rodzin osób dotkniętych chorobą Parkinsona. Health Prom Phys Act. 2019;1(6):1–7.
[17] Cybulski M., Waszkiewicz N., Krajewska-Kułak E., Kędziora-Kornatowska K. (Red.), Psychogeriatria. PZWL, Warszawa 2017.
[18] Zhao N., Yang Y., Zhang L. et al. Quality of life in Parkinson’s disease: A systematic review and meta-analysis of comparative studies. CNS Neurosci Ther. 2021;27(3):270–279.
[19] Augustyniuk K., Knapik J., Starczewska M., Schneider-Matyka D., Szkup M., Jurczak A. Ocena wpływu działań fizjoterapeutycznych i czasu trwania choroby na jakość życia pacjenta z chorobą Parkinsona. Fam Med Prim Care Rev. 2016;18(2):99–102.
[20] Cholewa J., Gorzkowska A., Nawrocka A., Cholewa J. Jakość życia osób z chorobą Parkinsona w kontekście pracy zawodowej i rehabilitacji ruchowej. Med Pr. 2017;68(6):725–734.
[21] Tosin M.H., Goetz C.G., Stebbins G.T. Patient With Parkinson Disease and Care Partner Perceptions of Key Domains Affecting Health-Related Quality of Life: Systematic Review. Neurology. 2024;102(3):e208028.
[22] Jost S.T., Aloui S., Evans J. et al. Neurostimulation for Advanced Parkinson Disease and Quality of Life at 5 Years: A Nonrandomized Controlled Trial. JAMA Netw Open. 2024;7(1):e2352177.
[23] Shalash A., Roushdy T., Essam M. et al. Mental Health, Physical Activity, and Quality of Life in Parkinson’s Disease During COVID-19 Pandemic. Mov Disord. 2020;35(7):1097–1099.
[24] Franzén E., Johansson H., Freidle M. et al. The EXPANd trial: effects of exercise and exploring neuroplastic changes in people with Parkinson’s disease: a study protocol for a double-blinded randomized controlled trial. BMC Neurol. 2019;19(1):280.
[25] Shi C., Zheng Z., Wang Q. et al. Exploring the Effects of Genetic Variants on Clinical Profiles of Parkinson’s Disease Assessed by the Unified Parkinson’s Disease Rating Scale and the Hoehn-Yahr Stage. PLoS One. 2016;11(6):e0155758.
[26] Opara J.A., Brola W., Leonardi M., Błaszczyk B. Quality of life in Parkinson’s disease. J Med Life. 2012;5(4):375–381.
[27] Martinez-Martin P., Jeukens-Visser M., Lyons K.E. et al. Health-related quality-of-life scales in Parkinson’s disease: critique and recommendations. Mov Disord. 2011;26(13):2371–2380.
[28] Rubenstein L.M., Voelker M.D., Chrischilles E.A., Glenn D.C., Wallace R.B., Rodnitzky R.L. The usefulness of the Functional Status Questionnaire and Medical Outcomes Study Short Form in Parkinson’s disease research. Qual Life Res. 1998;7(4):279–290.
[29] Dutkiewicz J., Friedman A. Diagnostyka zaburzeń autonomicznych w chorobie Parkinsona. Wiad Lek. 2020;73(4):809–813.
[30] Kataoka H., Sugie K. Health-Related Quality of Life May Predict Disease Staging in 10 Years in Parkinson Disease With Hoehn-Yahr Stage III. Neurol Clin Pract. 2021;11(3):e261–e266.
[31] Forsaa E.B., Larsen J.P., Wentzel-Larsen T., Herlofson K., Alves G. Predictors and course of health-related quality of life in Parkinson’s disease. Mov Disord. 2008;23(10):1420–1427.
[32] Qin Z., Zhang L., Sun F. et al. Health related quality of life in early Parkinson’s disease: impact of motor and non-motor symptoms, results from Chinese levodopa exposed cohort. Parkinsonism Relat Disord. 2009;15(10):767–771.
[33] Pazzaglia C., Imbimbo I., Tranchita E. et al. Comparison of virtual reality rehabilitation and conventional rehabilitation in Parkinson’s disease: a randomised controlled trial. Physiotherapy. 2020;106:36–42.
[34] Tu X.J., Hwang W.J., Hsu S.P., Ma H.I. Responsiveness of the short-form health survey and the Parkinson’s disease questionnaire in patients with Parkinson’s disease. Health Qual Life Outcomes. 2017;15(1):75.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Aleksandra Szabert-Kajkowska, Marcin Trębowicz, Joanna Łuczak, Natalia Brudnicka1
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 223
Liczba cytowań: 0