Zdrowie psychiczne pielęgniarek zatrudnionych w szpitalnych oddziałach zabiegowych i zachowawczych
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2023.12.2.3Słowa kluczowe
zdrowie psychiczne, pielęgniarki, pracaAbstrakt
Wstęp. Zawód pielęgniarki wymaga od pracowników wysokiej odporności na stres. Asystowanie pacjentom w ich doświadczeniu bólu, choroby, bezradności jest doświadczeniem stresogennym, może być doświadczeniem traumatycznym szczególnie w obliczu bezpośredniego zagrożenia życia pacjenta. Na szczególnie intensywny stres narażony jest personel pielęgniarski pracujący na oddziałach zabiegowych, w kontakcie z pacjentem doświadczającym lęku przed operacją oraz pacjentem po zabiegu operacyjnym doświadczającym pooperacyjnego bólu i wymagającym specjalistycznej opieki.
Cel. Eksploracyjnym celem badania była diagnoza poziomu zdrowia psychicznego u pielęgniarek pracujących na dwóch typach oddziałów: zabiegowych i zachowawczych. Oczekiwano, że lepszym zdrowiem psychicznym charakteryzują się pielęgniarki pracujące w szpitalnych oddziałach zachowawczych niż pielęgniarki w oddziałach zabiegowych.
Materiał i metody. Anonimowe kwestionariuszowe badanie zostało przeprowadzone wśród N=244 pielęgniarek losowo wybranych oddziałów szpitalnych w mieście powiatowym na północy Polski. W badaniu zastosowano: Kwestionariusz Ogólnego Stanu Zdrowia D. Goldberga GHQ-28 oraz Skalę Satysfakcji z Życia E. Dienera i współpracowników.
Wyniki. Odmiennie od oczekiwań pielęgniarki z oddziałów zachowawczych doświadczały silniejszego niepokoju, bezsenności, zaburzeń funkcjonowania oraz niższej satysfakcji z życia niż ich koleżanki z oddziałów zabiegowych.
Wnioski. Wbrew intuicyjnie narzucającemu się wyobrażeniu o pracy pielęgniarki w różnych typach oddziałów szpitalnych, obciążenia zawodowego i kondycji psychicznej, potrzeba profilaktyki zdrowia psychicznego personelu pielęgniarskiego dotyczy przede wszystkim personelu zatrudnionego na oddziałach zachowawczych. Wraz ze starzeniem się społeczeństwa coraz istotniejsze staje się wyposażenie właśnie tych pielęgniarek w umiejętności radzenia sobie z przedłużoną ekspozycją na stresory zawodowe. (PNN 2023;12(2):69–73)
Bibliografia
Cox T., Griffiths A., Cox S. Work-related stress in nursing: Controlling the risk to health. International Labour Office, Geneva 1996.
Dewe P.J. New Zealand ministers of religion: Identifying sources of stress and coping strategies. Work & Stress. 1987;1(4):351–363.
Hingley P. The humane face of nursing. Nurs Mirror. 1984;159(21):19–22.
Gray-Toft P., Anderson J.G. The nursing stress scale: Development of an instrument. J Behav Assess. 1981;3:11–23.
Ogińska-Bulik N. Negatywne skutki pracy związanej z pomaganiem osobom po doświadczeniach traumatycznych — zjawisko wtórnej traumatyzacji. Sztuka Leczenia. 2019;34(2):39–47.
Diener E., Emmons R.A., Larsen R.J., Griffin S. The Satisfaction With Life Scale. J Pers Assess. 1985;49(1):71–75.
Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2001.
Goldberg D., Williams P. The Manual for users of the General Health Questionnaire. Prof. J. Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź 2001.
Makowska Z., Merecz D. The Polish adaptation of David Goldberg’s General Health Questionnaires: GHQ-12 and GHQ-28. Prof. J. Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź 2001.
Ogińska-Bulik N. Stres zawodowy w zawodach usług społecznych. Difin, Warszawa 2006.
Dudek B. Środowisko pracy jako potencjalne źródło zagrożeń dla zdrowia psychicznego. W: Czabała J.C. (Red.), Zdrowie psychiczne. Zagrożenia i promocja. Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa 2000;144–160.
Hoel H., Faragher B., Cooper C.L. Bullying is detrimental to health, but all bullying behaviours are not necessarily equally damaging. Br J Guid Counc. 2004;32(3):367–387.
Warszewska-Makuch M. Zjawisko mobbingu wśród nauczycieli. Bezp Pr Nauk Prakt. 2008;5:6–9.
Einarsen S., Raknes B.I. Harassment in the workplace and the victimization of men. Violence Vict. 1997;12(3):247–263.
Warszewska-Makuch M. Polska adaptacja kwestionariusza NAQ do pomiaru mobbingu. Bezp Pr Nauk Prakt. 2007;12:16–19.
Brzeziński J. Metodologia badań psychologicznych. PWN, Warszawa 1997.
Borgosz J., Kupczak-Wiśniowska B., Lichańska-Góra I. i wsp. Emocjonalne objawy związane z zespołem wypalenia zawodowego wśród pielęgniarek pracujących w szpitalach na Podbeskidziu. In Lazorová I., Kober L. (Eds.), Multiodborová kooperácia v zdravotníctve. Zborník odborných a vedeckých prác. Slovenská komora sestier a pôrodných asistentiek, Vysoké Tatry 2015;29–41.
Chiang Y.M., Chang Y. Stress, depression, and intention to leave among nurses in different medical units: implications for healthcare management/nursing practice. Health Policy. 2012;108(2–3):149–157.
Tartas M., Derewicz G., Walkiewicz M., Budziński W. Źródła stresu zawodowego w pracy pielęgniarek zatrudnionych w oddziałach o dużym obciążeniu fizycznym i psychicznym — hospicjum oraz chirurgii ogólnej. Ann Acad Med Gedan. 2009;39:145–153.
Jaromin J., Tomaszewska A., Waluś A., Pelan M., Śleziona M., Graf L. Nurses’ Opinion on Nursing Problems in the Care of Patients after Stroke. J Neurol Neurosurg Nurs. 2017;6(2):73–80.
Rotter I., Kemicer-Chmielewska E., Lipa P. et al. Assesment of psychosocial work conditions of nurses at selected hospital wards. Med Pr. 2014;65(2):173–179.
Michalak M., Przybył K., Kazimierska-Zając M. Strategies for Coping with Stress among Medical Staff who Work in the Operating Theatre. J Neurol Neurosurg Nurs. 2022;11(2):59–64.
Czarniecka I., Podsiadły D., Ślusarz R. Reakcje na sytuacje stresowe w opinii pielęgniarek na oddziałach zabiegowych. Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu. 2018;4(3):24–38.
Siemianowska T., Podsiadły D., Ślusarz R. Reakcje na sytuacje stresowe w opinii pielęgniarek zatrudnionych w oddziałach zachowawczych. Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu. 2018;4(3):9–23.
Olkiewicz J., Andruszkiewicz A. Związek między typami zachowań i przeżyć w pracy a zmiennymi społeczno-demograficznymi w grupie pielęgniarek neurologicznych. Pielęg Neurol Neurochir. 2012;1(2):70–75.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 398
Liczba cytowań: 0