Zachowania sprzyjające zdrowiu oraz ocena orientacji pozytywnej wśród pielęgniarek oddziałów neurologii i rehabilitacji
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2022.11.2.2Słowa kluczowe
zachowania zdrowotne, pielęgniarki, orientacja pozytywnaAbstrakt
Wstęp. Zachowania zdrowotne pielęgniarek uzależnione są od czynników zewnętrznych i osobowościowych, podlegają ciagłym zmianom pod wpływem doświadczenia i zdobywanej wiedzy. Prezentowanie właściwych postaw wobec zdrowia może mieć wpływ na prowadzenie skutecznej edukacji zdrowotnej.
Cel. Ocena zachowań sprzyjających zdrowiu i orientacji pozytywnej wśród pielęgniarek.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono na grupie 79 pielęgniarek oddziałów neurologii i rehabilitacji. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego z uzyciem kwestionariusza Inwentarza Zachowań Zdrowotnych (IZZ), kwestionariusza Skali Orientacji Pozytywnej oraz ankiety własnego autorstwa.
Wyniki. W analizie ankiety IZZ najwięcej badanych uzyskało sten 5 i 4 (36 osób), które określają przeciętny poziom zachowań zdrowotnych na granicy niskiego, najwyżej oceniono pozytywne nastawienie psychiczne i zachowania profilaktyczne, najniżej praktyki zdrowotne. W Skali Orientacji Pozytywnej najwięcej osób uzyskało sten 4 i 6 (31 osób) — przeciętny poziom orientacji pozytywnej, większość respondentów uzyskało przeciętne wyniki nastawienia do przyszłości (57 osób). Wyniki orientacji pozytywnej, pozostawały w istotnej statystycznie, średniej korelacji z wynikami zachowań zdrowotnych i pozytywnego nastawienia psychicznego oraz w korelacji niskiej z wynikami praktyk zdrowotnych (p < 0,05).
Wnioski. Badani prezentują przeciętny poziom zachowań zdrowotnych. Najbardziej preferowane było pozytywne nastawienie psychiczne i zachowania profilaktyczne. Pielęgniarki w większości przedstawiały średni poziom orientacji pozytywnej i obojętne nastawienie do przyszłości. (PNN 2022;11(2):49–58).
Bibliografia
van Druten V.P., Bartels E.A., van de Mheen D., de Vries E., Kerckhoffs A.P.M., Nahar-van Venrooij L.M.W. Concepts of health in different contexts: a scoping review. BMC Health Serv Res. 2022;22(1):389.
Short S.E., Mollborn S. Social Determinants and Health Behaviors: Conceptual Frames and Empirical Advances. Curr Opin Psychol. 2015;5:78–84.
Suls J., Krantz D.S., Williams G.C. Three strategies for bridging different levels of analysis and embracing the biopsychosocial model. Health Psychol. 2013;32(5):597–601.
Janssen E., van Osch L., de Vries H., Lechner L. Examining direct and indirect pathways to health behaviour: the influence of cognitive and affective probability beliefs. Psychol Health. 2013;28(5):546–560.
Świątkowska B., Hanke W., Szeszenia-Dąbrowska N. Choroby zawodowe w Polsce w 2017 r. Instytut Medycyny Pracy, Centralny Rejestr Chorób Zawodowych, Łódź 2018.
Świątkowska B., Hanke W. Choroby zawodowe wśród pracowników opieki zdrowotnej i pomocy społecznej w latach 2009–2016. Med Pr. 2018;69(5):531–538.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych (Dz.U. z 2013 r., poz. 696). Retrieved July 16, 2022, from http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20130000696.
King K.C., Strony R. Needlestick. StatPearls Publishing, 2022.
Kupcewicz E., Szypulska A., Doboszyńska A. Positive Orientation as a Predictor of Health Behavior during Chronic Diseases. Int J Environ Res Public Health. 2019;16(18):3408.
Park N., Peterson C., Szvarca D., Vander Molen R.J., Kim E.S., Collon K. Positive Psychology and Physical Health: Research and Applications. Am J Lifestyle Med. 2014;10(3):200–206.
Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2012.
Łaguna M., Oleś P., Filipiuk D. Orientacja pozytywna i jej pomiar: polska adaptacja Skali Orientacji Pozytywnej. Stud Psychol. 2011;49(4):47–54.
Rasińska R., Nowakowska I. Postrzeganie zdrowia przez pielęgniarki po czterdziestym roku życia. Pielęg Pol. 2014;2(52):111–116.
Mandziuk M. Zachowania zdrowotne studentek pielęgniarstwa w Polsce i na Łotwie. Rozprawy Społeczne. 2017;11(4):50–55.
Gołaszewska K., Chorąży M., Dróżdż-Kubicka E. et al. Ocena zachowań zdrowotnych i poczucie satysfakcji z życia na podstawie wybranej populacji studentów Wydziału Nauk o Zdrowiu. Public Health Forum. 2019;4(47):273–282.
Janowski M., Rasińska R. Wybrane zachowania zdrowotne pracowników ochrony zdrowia. Pielęg Pol. 2015;2(56):164–169.
Wills J., Kelly M., Frings D. Nurses as role models in health promotion: Piloting the acceptability of a social marketing campaign. J Adv Nurs. 2019;75(2):423–431.
Ślusarska B., Dobrowolska B., Zarzycka D. Metateoretyczny kontekst zachowań zdrowotnych w paradygmatach zdrowia. Probl Hig Epidemiol. 2013;94(4):667–674.
Stychno E., Kulczycka K. Pracoholizm w kategoriach deprecjacji pracy pielęgniarki. Wybrane aspekty. J Educ Health Sport. 2016;6(10):11–21.
Mohd Azmi N.A.S., Juliana N., Mohd Fahmi Teng N.I., Azmani S., Das S., Effendy N. Consequences of Circadian Disruption in Shift Workers on Chrononutrition and their Psychosocial Well-Being. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(6):2043.
Kołpa M., Jurkiewicz B., Nono J. Pielęgniarka — wiarygodny edukator? Analiza wybranych zachowań zdrowotnych pielęgniarek. Tarnowskie Colloquia Naukowe. 2016;1:61–74.
Ross A., Yang L., Wehrlen L., Perez A., Farmer N., Bevans M. Nurses and health-promoting self-care: Do we practice what we preach? J Nurs Manag. 2019;27(3):599–608.
Mościcka-Teske A., Potocka A. Zagrożenia psychospołeczne w miejscu pracy w Polsce. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie. 2016;70:139–153.
Plomp H.N., van der Beek A.J. Job satisfaction of occupational physicians in commercial and other delivery settings: a comparative and explorative study. Int J Occup Med Environ Health. 2014;27(4):672–682.
Andruszkiewicz A., Banaszkiewicz M., Nowik M. Wybrane aspekty środowiska pracy a stan zdrowia pielęgniarek. Przedsiębiorczość i Zarządzanie. 2014;15(12):73–88.
Laranjeira C., Querido A. Hope and Optimism as an Opportunity to Improve the “Positive Mental Health” Demand. Front Psychol. 2022;13:827320.
Luthans K.W., Lebsack S.A., Lebsack R.R. Positivity in healthcare: relation of optimism to performance. J Health Organ Manag. 2008;22(2):178–188.
Ait-Hadad W., Bénard M., Shankland R. et al. Optimism is associated with diet quality, food group consumption and snacking behavior in a general population. Nutr J. 2020;19(1):6.
Malouff J.M., Schutte N.S. Can psychological interventions increase optimism? A meta-analysis. J Posit Psychol. 2017;12(6):594–604.
Kim E.S., Hagan K.A., Grodstein F., DeMeo D.L., De Vivo I., Kubzansky L.D. Optimism and Cause-Specific Mortality: A Prospective Cohort Study. Am J Epidemiol. 2017;185(1):21–29.
James P., Kim E.S., Kubzansky L.D., Zevon E.S., Trudel-Fitzgerald C., Grodstein F. Optimism and Healthy Aging in Women. Am J Prev Med. 2019;56(1):116–124.
Schou-Bredal I., Bonsaksen T., Heir T. et al. Optimists report fewer physical and mental health conditions than pessimists in the general Norwegian population. Health Psychology Report. 2019;7(1):9–18.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 594
Liczba cytowań: 0