Cukrzyca jako czynnik ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu
Słowa kluczowe
udar mózgu, cukrzyca, stężenie glukozyAbstrakt
Wprowadzenie. Cukrzyca i udar mózgu to schorzenia o znacznym stopniu rozpowszechnienia i wysokich wskaźnikach śmiertelności.
Cel. Celem pracy jest analiza czynników ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu u chorych z cukrzycą i bez współistniejącej cukrzycy oraz określenie wpływu stężenia glikemii na rokowanie w tych grupach pacjentów.
Materiał i metody. Badaniami objęto 299 osób po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu (unm), w tym 21,5% z rozpoznaną i leczoną cukrzycą oraz 78,5% bez rozpoznanej cukrzycy, hospitalizowanych w 2010 roku w Klinice Neurologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku. Przeprowadzono retrospektywną analizę dokumentacji medycznej.
Wyniki. Cukrzyca występowała u 59,4% kobiet i 21,4% mężczyzn (NS). Średni wiek pacjentów z cukrzycą i udarem niedokrwiennym mózgu wynosił 74,62±11,89 lat, a bez współistniejącej cukrzycy 73,56±10,13 lat (NS).
Nadciśnienie tętnicze występowało wśród 80,4% pacjentów z unm bez cukrzycy i 92,2% ze współistniejącą cukrzycą (p<0,001). Migotanie przedsionków występowało u 40,4% chorych z unm bez cukrzycy i u 46,9% z unm i cukrzycą (NS). Stężenie triglicerydów wśród pacjentów z unm i cukrzycą wynosiło średnio 133,1±78,24 mg/dl
i było istotnie wyższe niż u pacjentów z unm bez cukrzycy (110,51±40,14 mg/dl) (p<0,05). Stężenie cholesterolu HDL u pacjentów z unm bez cukrzycy wynosiło średnio 44,10±13,66 mg/dl i było istotnie wyższe niż u pacjentów z unm i cukrzycą (40,17±11,72 mg/dl) (p<0,05). Zwężenie naczyń szyjnych stwierdzono u 14,9% pacjentów z unm bez cukrzycy oraz 29,7% z unm i cukrzycą (p<0,001). Średnie stężenie glukozy u pacjentów z unm i cukrzycą z I dobowego profilu glikemii na czczo wynosiło 198,65±66,41 mg/dl, a bez cukrzycy 164,70±77,84 mg/dl
(p<0,05). Średnie stężenie glukozy na czczo z ostatniego pomiaru glikemii przed wypisem u pacjentów z unm i cukrzycą wynosiło średnio 158,16±40,26 mg/dl, a bez cukrzycy 134,59±32,49 (p<0,001). Czas hospitalizacji pacjentów z unm i cukrzycą wynosił średnio 17,77±10,95 dni i był istotnie dłuższy niż pacjentów z unm bez cukrzycy (15,05±11,54 dni) (p<0,001). Zgon wystąpił u 9,4% osób z unm i cukrzycą oraz 8,9% bez cukrzycy (NS).
Wnioski. 1). Najczęściej występującymi czynnikami ryzyka u pacjentów z udarem niedokrwiennym mózgu były: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, migotanie przedsionków. Natomiast wśród pacjentów z cukrzycą i udarem niedokrwiennym mózgu były: nadciśnienie tętnicze, zwężenie naczyń szyjnych i podwyższone stężenie triglicerydów. 2). Stężenie glukozy przy przyjęciu przy pierwszym i ostatnim pomiarze na czczo było istotnie wyższe u pacjentów z udarem niedokrwiennym mózgu i współistniejącą cukrzycą oraz u osób, które zmarły. 3). Rokowanie u pacjentów
z udarem niedokrwiennym mózgu i cukrzycą było istotnie gorsze (dłuższy okres hospitalizacji, większy odsetek zgonów) w porównaniu do osób bez cukrzycy. (PNN 2012;1(4):136-143)
Bibliografia
Brola W., Fudala M. Profilaktyka udaru mózgu – rola lekarza rodzinnego. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie. 2011;1:128-140.
Bejer A., Ax A.M., Dockweiler U. i wsp. Czynniki ryzyka niedokrwiennego udaru mózgu w populacji niemieckiej i polskiej. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego. 2009;3:231-238.
Sienkiewicz-Jarosz H., Głuszkiewicz M., Pniewski J. i wsp. Zapadalność i wskaźniki śmiertelności dla pierwszego w życiu udaru mózgu – porównanie dwóch warszawskich badań populacyjnych. Neurologia Neurochirurgia Polska. 2011;45(3):207-212.
Pierzchała K., Łabuz-Roszak B., Gajewska A., Nowiński M., Zając M. Analiza czynników ryzyka chorób naczyniowych mózgu u chorych leczonych w pododdziale udarowym. WiadomościLekarskie. 2006;59(1-2):44-47.
Wiszniewska M. Profil czynników ryzyka i 30-dniowe następstwa udaru mózgu u mężczyzn i kobiet z pierwszym w życiu udarem niedokrwiennym mózgu – analiza 4802 pacjentów z lozańskiego rejestru udarowego. Postępy Psychiatrii i Neurologii. 2009;18(3):263-268.
Jude E.B., Oyibo S.O., Chalmers N., Boulton A.J.M. Peripheral arterial disease in diabetic and nondiabetic patients. Diabetes Care. 2001;24(8):1433-1437.
Profilaktyka wtórna po udarze mózgu lub TIA – wytyczne AHA/ASA 2011. Medycyna po Dyplomie. 2011;20(1):20-23.
Benjamin E.J., D’Agostino R.B., Belanger A.J., Wolf P.A., Levy D. Left atrial size and the risk of stroke and death. The Framingham Heart Study. Circulation. 1995;92:835-841.
Gnavi R., Picariello R., Karaghiosoff L., Costa G., Giorda C. Determinants of quality in diabetes care process: The population-based Torino Study. Diabetes Care. 2009;32(11):1986-1992.
Snarska K., Kapica-Topczewska K., Sawicka J., Drozdowski W., Bachórzewska-Gajewska H. Cukrzyca jako czynnik ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii. 2010;6(2):93-100.
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę. Diabetologia Praktyczna. 2011;12(Supl.A):1-46.
Postępowanie w udarze mózgu. Wytyczne Grupy Ekspertów Narodowego Programu Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego POLKARD. Neurologia i Neurochirurgia Polska. 2008;42(Supl.3):247-260.
Banecka-Majkutewicz Z., Dobkowska M., Wichowicz H. Analiza czynników ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu. Annales Academiae Medicae Gedanensis. 2005;35:207-216.
Łabuz-Roszak B., Pierzchała K., Zuber A., Kostrzeńska K., Kucik E., Habelak W., Kapica A., Dziechciarz J. Ocena wiedzy na temat udaru mózgu wśród chorych na cukrzycę. Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna. 2004;4(1):25-30.
Kapica-Topczewska K., Snarska K., BachórzewskaGajewska H., Drozdowski W. Cukrzyca a udar niedokrwienny mózgu – czy można uniknąć tego powikłania? Terapia. 2009;17(4):57-60.
Zalisz M. Wpływ cukrzycy na przebieg i następstwa udaru? Udar mózgu. 2008;10(2):61-69.
Czech A., Bernas M. Jakość życia osób z cukrzycą – realne zadanie lecznicze. Medycyna Metaboliczna. 2012;1:97-100.
Ray K.K., Seshasai S.R.K., Wijesuriya S., et al. Effect of intensive control of glucose on cardiovascular outcomes and death in patients with diabetes mellitus: a meta-analysis of randomized controlled trials. Lancet. 2009;373:1765-1772.
Stettler C., Allemann S., Juni P. et al. Glycemic control and macrovascular disease in type 1 and diabetes mellitus: Meta – analysis of randomized trial. American Heart Journal. 2006;152(1):27-38.
Stępkowski T., Grzeszczak W. Ryzyko zgonu u chorych na cukrzycę typu 2 po przebytym incydencie mózgowym w porównaniu z osobami bez cukrzycy. Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna. 2009;9:24-28.
Smajlović D., Salihovic D., Ibrahimagic O., Sinanovic O., Burina A. Stroke in patients with diabetes mellitus: a hospital based study. Medical Archives. 2006;60(Supl.2):63-65.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 502
Liczba cytowań: 0