Neurologopedyczne korelaty starzenia kognitywnego i demencji
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2016.5.4.3Słowa kluczowe
funkcje kognitywne, zespoły otępienne, komunikacja, terapia logopedyczna, pacjenci w podeszłym wiekuAbstrakt
Wstęp. Starzenie jest przedmiotem zainteresowań wielu dziedzin nauki. Równoprawne miejsce badań neurologopedycznych nie budzi dziś wątpliwości — u chorych następuje bowiem deterioracja nie tylko elementarnych funkcji poznawczych, jak pamięć, percepcja czy uwaga, lecz również wyższych, jak myślenie i język. U osób po 65. roku
życia spektrum sprawności funkcji kognitywnych może wahać się od braku znaczących zaburzeń, poprzez łagodne
dysfunkcje, aż do procesów otępiennych, w których obniżenie sprawności intelektualnych uniemożliwia normalne
funkcjonowanie w życiu codziennym.
Cel. Głównym celem badania było ustalenie dynamiki deterioracji sprawności językowych i komunikacyjnych
w zależności od stopnia otępienia.
Materiał i metody. Badanie prowadzone było metodą indywidualnych przypadków. Grupę badawczą stanowiło 59
pacjentek, powyżej 65. roku życia. W badaniu posłużono się autorskim Kwestionariuszem Badania Mowy.
Wyniki. Istnieje ścisła korelacja między stopniem neurodegeneracji, a stanem czynności poznawczych. Grupa pacjentek podlegających naturalnym procesom starzenia nie manifestowała znaczących zaburzeń kognitywnych,
a jedynie właściwe dla podeszłego wieku spowolnienie ich funkcji. Stopień zaburzeń językowych i komunikacyjnych
jest wprost proporcjonalny do rozmiaru uszkodzeń mózgowia i fazy choroby otępiennej. Wysoki poziom otępienia
korelował u badanych z licznymi deficytami poznawczymi.
Wnioski. Stany poudarowe oraz liczne dolegliwości i schorzenia somatyczne, na które cierpią pacjentki, mogą lecz
nie muszą korelować z postępującą demencją. (PNN 2016;5(4):144–150)
Bibliografia
Łęt P., Polak Szabela A., Porzych K. The process of human aging and involution changes in the brain. Medical and Biological Sciences. 2013;27(4):23–26.
Niewiadomska G. The aging of the nervous system. In: Górska T., Grabowska A., Zagrodzka J. (Eds.), Brain and behavior. PWN, Warsaw 2013.
Biercewicz M., Kędziora-Kornatowska K. The Incidence Rate of Nervous System Disorders in Patients Above the Age of 65. JNNN. 2015;4(3):96–101.
Kołodziejczyk I. Neuropsychologia starzenia poznawczego. Kosmos. 2007;56(1–2):49–62.
Fidecki W., Wrońska I., Wysokiński M. et al. An Attempt at Evaluating the Risk of Dementia in Elderly People under Long-term Care. JNNN. 2014;3(3):97–144.
Lezak M.D., Howieson D.B., Bigler E.D., Tranel D. Neuropsychological Assessment (5th ed.). Oxford University Press, New York 2012.
Cabeza R. Hemispheric asymmetry reduction in older adults: the HAROLD model. Psychol Aging. 2002;17(1):85–100.
Zec RF. The neuropsychology of aging. Experimental Gerontology. 1995;30(3–4):431–442.
Zieliński M., Zielińska J., Ślusarz R. Characteristics of the Parameters of Somatic Construction and Fitness Level in Elderly People Based on Selected Fullerton Test Samples. JNNN. 2015;4(2):48–55.
Yorkston K.M., Bourgeois M.S., Baylor C.R. Communication and aging. Phys Med Rehabil Clin N Am. 2010;21(2):309–319.
Leszek J. Dementing diseases. Theory and practice (3rd ed.). Continuo Publisher, Wroclaw 2011.
Panasiuk J. Logopedic diagnosis, academic textbook. In: Czaplewska E., Milewski S. (Eds.), Compendium of neurology (3rd ed.), Gdansk Psychology Publishing House, Sopot 2012:263–320.
Ochudło S., Opała G. Neurodegenerative diseases running with dementia. In: Podemski R. (Ed.), Compendium of neurology (3rd ed.), Via Medica Publisher, Gdansk 2008:350–355.
Otsuni E., Mohl G.R. Communicating with elderly patients. Dent Econ. 1994;84(3):27–30,32.
Halpern H., Goldfarb R. Language and Motor Speech Disorders in Adults. Third Edition. Jones & Bartlett Learning, Burlington 2013.
Caruso A.J., Mueller P.B., Shadden B.B. Effects of Aging on Speech and Voice. Physical & Occupational Therapy in Geriatrics. 1995;13(1–2):63–79.
Zraick R.I., Gregg B.A., Whitehouse E.L. Speech and voice characteristics of geriatric speakers: A review of the literature and a call for research and training. Journal of Medical Speech — Language Pathology. 2006;14(3):133–142.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 186
Liczba cytowań: 0