Długi Covid — patofizjologia i leczenie

Abstrakt

Duża liczba pacjentów, którzy wyzdrowieli z ostrej fazy COVID 2019 (COVID-19), wywołanej przez nowy „drugi koronawirus ciężkiego ostrego zespołu oddechowego” (SARS-CoV-2), ma wiele długotrwałych objawów. Około 10% cierpi z powodu długotrwałych objawów powyżej trzech tygodni, a mniejsza część przez kilka miesięcy. Wśród nich ponad połowa cierpi na zmęczenie. W powyższym artykule opisano zmęczenie w zespołach poinfekcyjnych. Ponadto omówiono wybrane hipotezy dotyczące patofizjologii długiego Covida oraz aktualne wytyczne dotyczące podejścia w rehabilitacji. Długi Covid ma bogatą symptomatologię z chronicznym zmęczeniem jako jednym z wielu objawów, na które mogą cierpieć pacjenci. Dlatego program rehabilitacji powinien być prowadzony w podejściu interdyscyplinarnym, aby dążyć do poprawy funkcjonowania wielu układów organizmu. Należy doradzić samopomoc, jednak jeżeli istnieje taka możliwość, to pacjenci powinni być wspierani przez cały proces rehabilitacji. Dalsze badania nad naturalnym przebiegiem długiego Covida i leżącym u jego podstaw mechanizmem patologicznym byłyby pomocne w opracowaniu farmakologicznego i niefarmakologicznego leczenia długiego Covida. Jeśli symptomatologia pacjentów z długim Covid byłaby tak samo niejednorodna jak u pacjentów z Myalgic encephalomyelitis/zespołem przewlekłego zmęczenia (ME/ZPZ), to opracowanie indywidualnego podejścia w rehabilitacji może być konieczne dla uzyskania wysokiej skuteczności i niskiego wskaźnika skutków ubocznych. (PNN 2021;10(2):77–81)