Analiza zaburzeń snu pośród personelu anestezjologicznego pracującego na bloku operacyjnym i oddziałach intensywnej terapii — badanie prospektywne, porównawcze z wykorzystaniem Ateńskiej Skali Bezsenności
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2022.11.3.2Słowa kluczowe
zaburzenia snu, pielęgniarka, praca zmianowa, sala operacyjna, intensywna terapia, Ateńska Skala BezsennościAbstrakt
Wstęp. Dobra jakość snu i dobre samopoczucie są ważnymi kwestiami dla zdrowia i wydajności pracowników, szczególnie zaś w przypadku osób wykonujących bardzo wymagające zawody. Personel pielęgniarski musi stawić czoła poważnym wyzwaniom psychicznym i fizycznym. Praca zmianowa może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, w tym: lęku, bezsenności, otyłości czy wysokiego ciśnienia krwi.
Cel. W pracy zbadano występowanie zaburzeń snu wśród personelu pielęgniarskiego zatrudnionego na salach operacyjnych i oddziałach intensywnej terapii.
Materiał i metody. Badanie miało charakter prospektywny, porównawczy, opisowy. Projekt był realizowany od 1 stycznia do 31 kwietnia 2019 roku. Badaniem objęto 180 pracowników medycznych zatrudnionych na Oddziałach Anestezjologii i Intensywnej Terapii w pięciu różnych szpitalach. Dane zebrano na podstawie wystandaryzowanego narzędzia Ateńskiej Skali Bezsenności (AIS) oraz autorskiego kwestionariusza wywiadu.
Wyniki. Badanie wykazało, że 65,6% (N = 118) respondentów miało problemy ze snem, objawiające się częstymi wybudzeniami w nocy. Dla ponad 45% pielęgniarek (45,6%; N = 82) czas ich snu był niewystarczający, a ponad 60% (N = 109) badanych odczuwało senność. Pogłębione analizy dostarczały statystycznie istotnej zależności pomiędzy jakością snu a zażywaniem środków nasennych (Z = –1,95; p = 0,050).
Wnioski. Personel pielęgniarski pracujący na oddziałach intensywnej terapii i sali operacyjnej cierpi na zaburzenia snu związane z bezsennością; objawy bezsenności w tej grupie zawodowej obejmują budzenie się w nocy i senność w ciągu dnia; pielęgniarki płci męskiej mają znacznie lepszą jakość snu niż pielęgniarki płci żeńskiej. (PNN 2022;11(3):105–113)
Bibliografia
Wells M.E., Vaughn B.V. Poor sleep challenging the health of a Nation. Neurodiagn J. 2012;52(3):233–249.
Kling R.N., McLeod C.B., Koehoorn M. Sleep problems and workplace injuries in Canada. Sleep. 2010;33(5):611–618.
Rosado I.V., Russo G.H., Maia E.M. Produzir saúde suscita adoecimento? As contradições do trabalho em hospitais públicos de urgência e emergência. Cien Saude Colet. 2015;20(10):3021–3032.
Kessler R.C., Berglund P.A., Coulouvrat C. et al. Insomnia and the performance of US workers: results from the America insomnia survey. Sleep. 2011;34(9):1161–1171.
Kuppermann M., Lubeck D.P., Mazonson P.D. et al. Sleep problems and their correlates in a working population. J Gen Intern Med. 1995;10(1):25–32.
Spears S.K., Montgomery-Downs H.E., Steinman S., Duggan K., Turiano N.A. Sleep: A Pathway Linking Personality to Mortality Risk. J Res Pers. 2019;81:11–24.
Chaput J.P., Dutil C., Sampasa-Kanyinga H. Sleeping hours: what is the ideal number and how does age impact this? Nat Sci Sleep. 2018;10:421–430.
Kunzweiler K., Voigt K., Kugler J., Hirsch K., Bergmann A., Riemenschneider H. Factors influencing sleep quality among nursing staff: Results of a cross sectional study. Appl Nurs Res. 2016;32:241–244.
Burgard S.A., Ailshire J.A. Putting work to bed: stressful experiences on the job and sleep quality. J Health Soc Behav. 2009;50(4):476–492.
Chou T.L., Chang L.I., Chung M.H. The mediating and moderating effects of sleep hygiene practice on anxiety and insomnia in hospital nurses. Int J Nurs Pract. 2015;21(Suppl 2):9–18.
Czeisler C.A., Walsh J.K., Roth T. et al. Modafinil for excessive sleepiness associated with shift-work sleep disorder. N Engl J Med. 2005;353(5):476–486.
Dall’Ora C., Dahlgren A. Shift work in nursing: closing the knowledge gaps and advancing innovation in practice. Int J Nurs Stud. 2020;112:103743.
Kecklund G., Axelsson J. Health consequences of shift work and insufficient sleep. BMJ. 2016;355:i5210.
Gaweł G. Czas pracy. Praca zmianowa. W: Ksykiewicz-Dorota A. (Red.), Podstawy organizacji pracy pielęgniarskiej. Podręcznik dla studentów studiów licencjackich wydziałów pielęgniarstwa oraz wydziałów nauk o zdrowiu. Wyd. Czelej, Lublin 2004;121–123.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki zdrowotnej w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii (Dz.U. z 2016 r., poz. 2218), http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20111120654 [dostęp: 15.05.2019].
Kusza K., Kübler A., Maciejewski D. i wsp. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii określające zasady, warunki oraz organizację udzielania świadczeń zdrowotnych w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii. Anest Intens Ter. 2012;44(4):201–212.
Cudak E.K., Dyk D. Ocena nakładu pracy pielęgniarek na oddziale intensywnej terapii na podstawie skali. Probl Pielęg. 2007;15(1):7–12.
Cudak E.K., Dyk D. Zapotrzebowanie na opiekę pielęgniarską w oddziałach intensywnej terapii. Anest Intens Ter. 2010,2:70–74.
Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych. Raport Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. Zabezpieczenie społeczeństwa polskiego w świadczenia pielęgniarek i położnych. Warszawa 2017, https://nipip.pl/wp-content/uploads/2017/03/Raport_druk_2017.pdf [dostęp: 9.02.2019]
Raosoft. Sample size calculator. Retrieved May 29, 2019, from http://www.raosoft.com/samplesize.html
Fornal-Pawłowska M., Wołyńczyk-Gmaj D., Szelenberger W. Walidacja Ateńskiej Skali Bezsenności. Psychiatr Pol. 2011;45(2):211–221.
Li Y., Fang J., Zhou C. Work-Related Predictors of Sleep Quality in Chinese Nurses: Testing a Path Analysis Model. J Nurs Res. 2019;27(5):e44.
Rogers A.E. The Effects of Fatigue and Sleepiness on Nurse Performance and Patient Safety. In Hughes R.G. (Ed.), Patient Safety and Quality. An Evidence-Based Handbook for Nurses. Agency for Healthcare Research and Quality (US), 2008:1–37.
Scholtz S., Nel E.W., Poggenpoel M., Myburgh C.P.H. The Culture of Nurses in a Critical Care Unit. Glob Qual Nurs Res. 2016;3:2333393615625996.
Stryjewski P.J., Kuczaj A., Domal-Kwiatkowska D., Mazurek U., Nowalany-Kozielska E. Wpływ pracy nocnej i zmianowej na zdrowie pracowników. Przegl Lek. 2016;73(7):513–515.
Pacheco D. Shift Work Disorder Symptoms. Retrieved April 25, 2019, from https://www.sleepfoundation.org/shift-work-disorder/what-shift-work-disorder/shift-work-disorder-symptoms
World Sleep Society. 10 commandments of sleep hygiene for adults. Retrieved April 26, 2019, from http://worldsleepday.org/10-commandments-of-sleep-hygiene-for-adults
Kuriata E., Felińczak A., Grzebieluch J., Szachniewicz M. Specyfika pracy pielęgniarskiej w szpitalu — warunki pracy i aktualne wyzwania. Część I. Piel Zdr Publ. 2011;1(2):163–167.
Gómez-García T., Ruzafa-Martínez M., Fuentelsaz-Gallego C. et al. Nurses’ sleep quality, work environment and quality of care in the Spanish National Health System: observational study among different shifts. BMJ Open. 2016;6(8):e012073.
Jafari Roodbandi A., Choobineh A., Daneshvar S. Relationship between circadian rhythm amplitude and stability with sleep quality and sleepiness among shift nurses and health care workers. Int J Occup Saf Ergon. 2015;21(3):312–317.
Waage S., Pallesen S., Moen B.E. et al. Predictors of shift work disorder among nurses: a longitudinal study. Sleep Med. 2014;15(12):1449–1455.
Choi S.J., Song P., Suh S., Joo E.Y., Lee S.I. Insomnia Symptoms and Mood Disturbances in Shift Workers with Different Chronotypes and Working Schedules. J Clin Neurol. 2020;16(1):108–115.
Andrzejewska K., Snarska K.K., Chorąży M. i wsp. Występowanie zaburzeń snu wśród personelu pielęgniarskiego. Med Og Nauk Zdr. 2018;24(2):126–132.
Shen S.H., Yen M., Yang S.L., Lee C.Y. Insomnia, anxiety, and heart rate variability among nurses working different shift systems in Taiwan. Nurs Health Sci. 2016;18(2):223–229.
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2011 r., nr 112, poz. 654), http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160002218 [dostęp: 10.05.2019].
Silveira F.B.C.A., Lira Neto J.C.G., Weiss C., Araújo M.F.M. Associação entre a violência comunitária e no local de trabalho e a qualidade do sono de profissionais da saúde: estudo transversal. Cien Saude Colet. 2021;26(5):1647–1656.
Kousloglou S., Mouzas O., Bonotis K., Roupa Z., Vasilopoulos A., Angelopoulos N. Insomnia and burnout in Greek Nurses. Hippokratia. 2014;18(2):150–155.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 528
Liczba cytowań: 0