Przyjmowanie substancji psychoaktywnych i konsekwencje zdrowotne zaprzestania ich stosowania w grupie młodzieży licealnej

Abstrakt

Wstęp. Przyjmowanie substancji psychoaktywnych stanowi istotny czynnik podwyższonego ryzyka powikłań zdrowotnych oraz deficytów funkcjonowania społecznego u dzieci i młodzieży. Jest to problem nie tylko poszczególnych osób i rodzin, ale także w dalszej perspektywie poważny problem społeczno-ekonomiczny.
Cel. Celem badań była ocena rodzaju i częstość przyjmowania substancji psychoaktywnych oraz konsekwencji zdrowotnych (psychicznych i somatycznych) zaprzestania ich stosowania u uczennic i uczniów klas maturalnych.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono w grupie 100 osób z toruńskiego liceum ogólnokształcącego (61 uczennic, w średnim wieku 18,2±0,4 lat oraz 39 uczniów, w średnim wieku 18,1±0,3 lat). W badaniu zastosowano kwestionariusz własnej konstrukcji, którego pytania dotyczyły zmiennych socjodemograficznych, przyjmowania substancji psychoaktywnych i objawów ich odstawienia oraz skalę CAGE celem oceny ryzyka uzależnienia od alkoholu i marihuany (wersja zmodyfikowana skali).
Wyniki. Najczęściej przyjmowanymi używkami przez uczennice i uczniów były odpowiednio napoje alkoholowe (88% vs. 79%), kofeina (75% vs. 61%), nikotyna (prawie 51% vs. 36%), marihuana (39% vs. 43%), haszysz (prawie 10% vs. 5%), dopalacze (8% vs. 10%), amfetamina (3% vs. 13%) i inne. Tendencje samobójcze stwierdzono u 4,9% uczennic. Objawy psychotyczne (omamy i poczucie obserwowania) mogły dotyczyć 5% uczennic oraz 5–7% badanych uczniów.
Wnioski. Najczęściej przyjmowaną przez młodzież licealną legalną substancją psychoaktywną jest alkohol etylowy — ryzyko uzależnienia wykazano w grupie 37% uczennic oraz 23% uczniów, a nielegalną substancją psychoaktywną marihuana — ryzyko uzależnienia wykazano w grupie 18% uczennic oraz 35% uczniów. Do najważniejszych powikłań zdrowotnych należą próby samobójcze, objawy psychotyczne (omamy i poczucie obserwowania) skorelowane z przyjmowaniem amfetaminy. (PNN 2014;3(3):100–106)