Czynniki determinujące ocenę jakości życia dokonaną przez pacjentów, którzy przebyli udar mózgu
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2016.5.4.2Słowa kluczowe
udar mózgu, jakość życia, wydolność funkcjonalna, akceptacja chorobyAbstrakt
Wstęp. Coraz częściej w badaniach dotyczących konsekwencji przewlekłych chorób neurologicznych odchodzi się od zasady wyłącznie biologicznego oceniania zdrowia człowieka, a przyjmuje się bardziej holistyczny punkt widzenia, w którym szczególną uwagę zwraca się na emocjonalne doznania pacjenta, jego samopoczucie i możliwości funkcjonowania w codziennym życiu.
Cel. Celem niniejszej dysertacji jest analiza czynników determinujących ocenę jakości życia dokonaną przez pacjentów, którzy przebyli udar mózgu.
Materiał i metody. Grupę badawczą stanowiło 95 chorych po przebytym udarze mózgu Badania zostały przeprowadzone przy pomocy: Indeksu Jakości Życia Ferrans & Powers — wersja III, oceniającego ogólną jakość życia oraz jakość życia w aspekcie zdrowotno-funkcjonalnym, socjo-ekonomicznym, psychologiczno-duchowym i rodzinnym. W badaniach wykorzystano także skalę Akceptacji Choroby (AIS) oraz Wskaźnik Funkcjonalny „Repty”.
Wyniki. Przeprowadzone badania wykazały istotne (p=0,006) różnice w poziomie akceptacji choroby przez osoby z różnym stopniem wydolności funkcjonalnej. Jako konieczny warunek spełnienia w życiu 91,6% badanych wskazało możliwość kontynuacji pracy. Dla 84,20% ankietowanych niezbędne dla spełnienia wżyciu były dobre relacje z dziećmi. 80% badanej populacji do podstawowych cech dobrostanu zaliczyło zdrowie. Dla 78,90% respondentów konieczne dla osiągnięcia szczęścia było szczęście rodziny, a około trzy czwarte ankietowanych za bardzo ważne w samorealizacji uznało, praktyki religijne (75,80%), zdrowie najbliższej rodziny (75,80%) oraz pozbycie się przewlekłego bólu (74,70%).
Wnioski. 1) Zdolność do samodzielnego funkcjonowania sprzyja akceptacji skutków przebytego udaru mózgu. 2) Największy problem z przystosowaniem się do nowej rzeczywistości życia z chorobą mieli respondenci, którzy byli samodzielni lecz w niektórych czynnościach musieli korzystać z pomocy innych. 3) Ponad dziewięćdziesiąt procent badanych jako konieczny warunek spełnienia w życiu wskazało możliwość kontynuacji pracy. 4) Odczuwana jakość życia ulega drastycznemu obniżeniu u pacjentów, którzy przeszli udar między trzecim miesiącem a rokiem przed udziałem w badaniu. 5) Do obniżonego poczucia dobrostanu badanych w największej mierze przyczynił się negatywny wpływ narastających problemów w wykonywaniu podstawowych czynnościach dnia codziennego, szczególnie w aspekcie zdrowie i funkcjonowanie. 6) Ograniczona po przebyciu udaru mózgu wydolność funkcjonalna oraz problemy z akceptacją choroby nie zakłócają w ocenie pacjentów relacji z rodziną. (PNN 2016;5(4):136–143)
Bibliografia
Tobiasz-Adamczyk B. Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby. Wyd. Collegium Medicum UJ, Kraków 1995.
Jasik J., Mróz A. Jakość życia i sposób funkcjonowania osób niepełnosprawnych w szpitalu a zarządzanie informacją. W: Lewandowski J., Lecewicz-Bartoszewska J., Sekieta M. (Red.), Ergonomia niepełnosprawnym w przyszłości. Wyd. Politech. Łódzkiej, Łódź 2003;232–239.
Bugajska B. Samodzielność w starości. Perspektywa psychopedagogiczna. Materiały konferencyjne. PTG, Warszawa 2004;217–225.
Prusiński A. (Red.), Neurogeriatria. Praktyczne problemy neurologii w wieku podeszłym. Wyd. Czelej, Lublin 2004.
Przysada G., Kwolek A., Mazur A. Wpływ wybranych czynników na efekty rehabilitacji u chorych po udarze mózgu. Rehabilitacja Medyczna. 2007;11(3):29–37.
Bonita R. Epidemiology of stroke. Lancet. 1992;339(8789):342–344.
Lorencowicz R., Krasa A., Jasik J., Turowski K. Wpływ wczesnego intensywnego leczenia neurologicznego na rokowania powrotu do pełnej wydolności funkcjonalnej pacjentów po udarze mózgu. PNN. 2015;4(1):13–18.
Zieliński M., Dąbrowski M., Dąbrowska A., Telec W., Telec M., Witt M. Ostre niedokrwienie mózgu jako stan zagrożenia życia, wczesne postępowanie w fazie przedszpitalnej i wczesnoszpitalnej w oparciu o wytyczne Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego i Amerykańskiego Stowarzyszenia Udaru. Anestezjologia i Ratownictwo. 2014;8:407–414.
Brola W., Węgrzyn W. Jakość życia po udarze mózgu. Studia Medyczne Akademii Świętokrzyskiej. 2006;3:161–167.
Bielawska A., Bączyk G., Kozłowska K.A. i wsp. Jakość życia kobiet po histerektomii jako wskaźnik efektywności działań terapeutycznych i opieki pielęgniarskiej. Pielęgniarstwo Polskie. 2015;3(57):307–312.
Kimura M., Vitor da Silva J. Ferrans and Powers Quality of Life Index. Rev Esc Enferm USP. 2009;43(Spe):1096–1102.
Ratkowski W., Grabowska-Skorb P., Bzdawski M., Napierała M., Zukow W. Jakość życia osób w pierwszej dekadzie wieku emerytalnego, aktywnych i nieaktywnych fizycznie z aglomeracji trójmiejskiej. Journal of Health Sciences. 2013;3(16):37–56.
Kamusińska E., Rojowska A. Akceptacja niepełnosprawności przez osoby po przebytym udarze mózgu. Studia Medyczne. 2012;25(1):37–42.
Kurowska K., Lach B. Akceptacja choroby i sposoby radzenia sobie ze stresem u chorych na cukrzycę typu 2. Diabetologia Praktyczna. 2011;12(3):113–119.
Drużbicki M., Pacześniak-Jost A., Kwolek A. Metody klinimetryczne stosowane w rehabilitacji neurologicznej. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego. 2007;3:268–274.
Drużbicki M., Przysada G., Rykała J., Podgórska J., Guzik A., Kołodziej K. Ocena przydatności wybranych skal i metod stosowanych w ocenie chodu i równowagi osób po udarze mózgu. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie. 2013;1:21–31.
Jabłońska R., Ślusarz R., Królikowska A., Beuth W., Ciemnoczołowski W. Uwarunkowania wydolności funkcjonalnej chorych we wczesnym okresie pooperacyjnym leczenia dyskopatii lędźwiowo-krzyżowej. Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne. 2008;4:144–150.
Opara J. Klinimetria w udarach mózgu. Wyd. AWF, Katowice 2005.
Bejer A., Kwolek A. Ocena jakości życia osób starszych po udarze mózgu — doniesienie wstępne. Fizjoterapia. 2008;16(1):52–63.
Jucha R. Stan funkcjonalny oraz jakość życia po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu u chorych zamieszkałych na terenach wiejskich oraz w małych miastach. Przegląd Lekarski. 2012:69(3):98–102.
Nalepa D., Weber D., Rogala R., Charzyńska-Gula M. Jakość życia chorych w warunkach domowych po przebytym udarze mózgu. Journal of Education, Health and Sport. 2015;5(11):99–110.
Tasiemski T., Knopczyńska A., Wilski M. Jakość życia osób po udarze mózgu — badania pilotażowe. Gerontologia Polska. 2010;18(3):128–133.
Weber-Rajek M., Mieszkowski J., Niespodziński B. i wsp. Jakość życia chorych po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu — badania własne. Journal of Health Sciences. 2014;4(11):403–412.
Vestling M., Ramel E., Iwarsson S. Quality of life after stroke: well-being, life satisfaction, and subjective aspects of work. Scand J Occup Ther. 2005;12(2):89–95.
Jaracz K., Kozubski W. Jakość życia po udarze mózgu. Część II — uwarunkowania kliniczne, funkcjonalne i społeczno-demograficzne. Udar Mózgu. 2001;3(2):63–70.
Kim P., Warren S., Madill H., Hadley M. Quality of life of stroke survivors. Qual Life Res. 1999;8(4):293–301.
Bluvol A., Ford-Gilboe M. Hope, health work and quality of life in families of stroke survivors. J Adv Nurs. 2004;48(4):322–332.
Schuling J., Greidanus J., Meyboom-de Jong B. Measuring functional status of stroke patients with the Sickness Impact Profile. Disabil Rehabil. 1993;15(1):19–23.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 239
Liczba cytowań: 0