Zespół zmęczenia, depresja oraz jakość życia u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2017.6.2.5Keywords
stwardnienie rozsiane, depresja, zespół zmęczenia, jakość życiaAbstract
Wstęp. Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą chorobą ośrodkowego układu nerwowego o podłożu autoimmunologicznym, w której obok narastającej niesprawności fizycznej występują zaburzenia neuropsychologiczne, prowadzące do znacznego obniżenia jakości życia pacjentów.
Cel. Celem badania była ocena częstości występowania zespołu zmęczenia i depresji u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym oraz ich wpływ na funkcjonowanie w obszarze fizycznym, poznawczym i psychospołecznym oraz na jakość życia.
Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 62 pacjentów (37 kobiet i 25 mężczyzn) z remitująco-rzutową postacią stwardnienia rozsianego oraz 15 pacjentów (9 kobiet i 6 mężczyzn) z rwą kulszową, którzy stanowili grupę referencyjną. Częstość występowania zespołu zmęczenia, depresji i jakość życia pacjentów oceniano za pomocą Zmodyfikowanej Skali Wpływu Zmęczenia, Skali Depresji Becka oraz Kwestionariusza Dotyczącego Zdrowia EQ-5D.
Wyniki. U pacjentów z remitująco-rzutową postacią stwardnienia rozsianego zmęczenie o średnim nasileniu wykazano u 45,16% (n=28), natomiast depresję u 51,61% chorych (n=32), w tym łagodne zaburzenia depresyjne u 33,87% chorych (n=21), umiarkowane u 11,29% pacjentów (n=7), a nasilone u 6,45% (n=4). Uzyskane wyniki nie różniły się istotnie statystycznie od wyników uzyskanych w grupie referencyjnej. W grupie chorych na stwardnienie rozsiane stwierdzono istotną statystycznie zależność nasilenia depresji od wpływu zmęczenia na funkcjonowanie, głównie w wymiarze psychospołecznym.
Wnioski. Zespół zmęczenia i depresja występują u znaczącej części chorych na postać remitująco-rzutową stwardnienia rozsianego, zaburzając funkcjonowanie chorych w wymiarze psychospołecznym i istotnie obniżając ich jakość życia. Nasilenie zmęczenia w wymiarze ogólnym w grupie chorych na postać remitująco-rzutową SM istotnie dodatnio koreluje z nasileniem depresji. (PNN 2017;6(2):81–87)
References
Alajbegovic A., Loga N., Tiro N., Alajbegovic S., Todorovic L., Jasminika-Djelilovic. Depression in multiple sclerosis patients. Med Arh. 2011;65(2):115–118.
Béthoux F. Fatigue and multiple sclerosis. Ann Readapt Med Phys. 2006;49(6):265–271, 355–360.
Dworzańska E., Mitosek-Szewczyk K., Stelmasiak Z. [Fatigue in multiple sclerosis]. Neurol Neurochir Pol. 2009;43(1):71–76.
Kasatkin D.S., Spirin N.N. Possible mechanisms of the formation of chronic fatigue syndrome in the clinical picture of multiple sclerosis. Neurosci Behav Physiol. 2007;37(3):215–219.
Bakshi R. Fatigue associated with multiple sclerosis: diagnosis, impact and management. Mult Scler. 2003;9(3):219–227.
Braley T.J., Chervin R.D. Fatigue in multiple sclerosis: mechanisms, evaluation, and treatment. Sleep. 2010;33(8):1061–1067.
Berard J.A., Bowman M., Atkins H.L., Freedman M.S., Walker L.A. Cognitive fatigue in individuals with multiple sclerosis undergoing immunoablative therapy and hematopoietic stem cell transplantation. J Neurol Sci. 2014;336(1–2):132–137.
Ferreira M.L. Cognitive deficits in multiple sclerosis: a systematic review. Arq Neuropsiquiatr. 2010;68(4):632–641.
Arnett P.A., Higginson C.I., Voss W.D., Randolph J.J., Grandey A.A. Relationship between coping, cognitive dysfunction and depression in multiple sclerosis. Clin Neuropsychol. 2002;16(3):341–355.
Mitosek-Szewczyk K., Kułakowska A., Bartosik-Psujek H., Hożejowski R., Drozdowski W., Stelmasiak Z. Quality of life in Polish patients with multiple sclerosis. Adv Med Sci. 2014;59(1):34–38.
Wynia K., van Wijlen A.T., Middel B., Reijneveld S.A., Meilof J.F. Change in disability profile and quality of life in multiple sclerosis patients: a five-year longitudinal study using the Multiple Sclerosis Impact Profile (MSIP). Mult Scler. 2012;18(5):654–661.
Fisk J.D., Ritvo P.G., Ross L., Haase D.A., Marrie T.J., Schlech W.F. Measuring the functional impact of fatigue: initial validation of the fatigue impact scale. Clin Infect Dis. 1994;18(Suppl. 1):S79–83.
Steer R.A., Cavalieri T.A., Leonard D.M., Beck A.T. Use of the Beck Depression Inventory for Primary Care to screen for major depression disorders. Gen Hosp Psychiatry. 1999;21(2):106–111.
Bol Y., Duits A.A., Hupperts R.M., Vlaeyen J.W., Verhey F.R. The psychology of fatigue in patients with multiple sclerosis: a review. J Psychosom Res. 2009;66(1):3–11.
Norheim K.B., Jonsson G., Omdal R. Biological mechanisms of chronic fatigue. Rheumatology (Oxford). 2011;50(6):1009–1018.
Späth-Schwalbe E., Hansen K., Schmidt F. et al. Acute effects of recombinant human interleukin-6 on endocrine and central nervous sleep functions in healthy men. J Clin Endocrinol Metab. 1998;83(5):1573–1579.
Ziemssen T. Multiple sclerosis beyond EDSS: depression and fatigue. J Neurol Sci. 2009;277(Suppl. 1):S37–41.
Pittion-Vouyovitch S., Debouverie M., Guillemin F., Vandenberghe N., Anxionnat R., Vespignani H. Fatigue in multiple sclerosis is related to disability, depression and quality of life. J Neurol Sci. 2006;243(1–2):39–45.
Salehpoor G., Rezaei S., Hosseininezhad M. Quality of life in multiple sclerosis (MS) and role of fatigue, depression, anxiety, and stress: A bicenter study from north of Iran. Iran J Nurs Midwifery Res. 2014;19(6):593–599.
Van Schependom J., D’hooghe M.B., De Schepper M. et al. Relative contribution of cognitive and physical disability components to quality of life in MS. J Neurol Sci. 2014;336(1–2):116–121.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 121
Number of citations: 0