Jakość życia osób po urazie rdzenia kręgowego
DOI:
https://doi.org/10.15225/PNN.2018.7.2.2Słowa kluczowe
uraz rdzenia kręgowego, jakość życia, niepełnosprawnośćAbstrakt
Wstęp. Każdego roku na świecie urazu rdzenia kręgowego doświadcza 250–500 tys. osób, najczęściej w wyniku upadku z wysokości lub wypadku drogowego. Poszkodowanymi są przeważnie młodzi mężczyźni. Jakość życia to coraz bardziej popularny temat, który w aspekcie medycznym uwarunkowany jest stanem zdrowia. Badania jakości życia osób po urazie rdzenia kręgowego dostarczają cennych informacji na temat potrzeb osób niepełnosprawnych.
Cel. Celem badań było określenie jakości życia osób po urazie rdzenia kręgowego.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono wśród 30 osób pełnoletnich po urazie rdzenia kręgowego z różnych obszarów Polski. Badana grupa osób niepełnosprawnych składała się z kobiet i mężczyzn w różnym wieku i z każdym poziomem uszkodzenia rdzenia kręgowego. Przeprowadzono również sondaż wśród grupy kontrolnej, 53 osób sprawnych ruchowo, dobranych pod względem płci, wieku i wykształcenia. Narzędzie badawcze dla obu grup stanowił kwestionariusz WHOQOL-BREF (ang. The World Health Organization Quality of Life, skrócona wersja ankiety oceniającej jakość życia), rozróżniająca cztery dziedziny jakości życia: somatyczną, psychologiczną, socjalną i środowiskową. Do analizy wyników stosowano: średnią arytmetyczną, odchylenie standardowe, badanie normalności rozkładu testem Shapiro–Wilka. W celu porównania poszczególnych zmiennych liczono współczynnik korelacji liniowej Pearsona. Do oceny istotności różnic między grupami niezależnymi stosowano test U Manna–Whitneya.
Wyniki. Średnia arytmetyczna wyniku z jakości życia u osób po urazie rdzenia kręgowego wynosiła 3,83±0,79, a w grupie osób z grupy kontrolnej 4,00±0,65. Średnia ocena stanu zdrowia w obu grupach również różniła się nieznacznie: u osób po urazie rdzenia kręgowego wynosiła 3,4±1,1, a u osób sprawnych ruchowo 3,7±0,9. Średni wynik uzyskany przez osoby po urazie rdzenia kręgowego w dziedzinie somatycznej był niższy niż u osób sprawnych ruchowo. Także osoby z uszkodzonym rdzenia kręgowego są mniej zadowolone ze środków transportu, placówek ochrony zdrowia czy warunków bytowych, w porównaniu z osobami z grupy kontrolnej.
Wnioski. Podsumowując wyniki badań można powiedzieć, że osoby po urazie rdzenia kręgowego mają nieznacznie niższą ogólną subiektywną jakość życia niż osoby sprawne ruchowo. Gorsza jakość życie osób po urazie rdzenia kręgowego występuje szczególnie w dziedzinie somatycznej i środowiskowej. (PNN 2018;7(2):64–69)
Bibliografia
Pawlaczyk B. (Red.), Soma i psyche. Część II. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2011.
World Health Organization. Spinal cord injury. Retrieved March 23, 2016, from http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs384/en/.
Ptaszyńska-Sarosiek I., Niemcunowicz-Janica A., Janica J. Urazy kręgosłupa z uszkodzeniem rdzenia kręgowego — poglądy reprezentowane przez neurologów. Arch Med Sąd Krym. 2007;57:294–297.
Jaracz K., Grabowska-Fudala B. Jakość życia chorych z urazowym uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Post Rehab. 2007;21(1):41–47.
Strugała M., Talarska D. (Red.), Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych. PZWL, Warszawa 2013.
Berny W., Jarmundowicz W., Rutowski R. Neurotraumatologia. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. Cz.1: Urazy kręgosłupa, rdzenia kręgowego i nerwów obwodowych. Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich, Wrocław 2009.
Tasiemski T. Usprawnianie po urazach rdzenia kręgowego. Trening samoobsługi i techniki jazdy wózkiem inwalidzkim. PZWL, Poznań 2001.
Wołowicka L., Jaracz K. Polska wersja WHOQOL 100 i WHOQOL Bref. W: Wołowicka L. (Red.), Jakość życia w naukach medycznych. Wyd. Uczelniane Akademii Medycznej w Poznaniu, Poznań 2001;231–238.
Byra S. Zasoby osobiste a temporalna satysfakcja z życia u mężczyzn z uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Post Rehab. 2013;27(1):13–22.
Byra S. Satysfakcja z życia osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego w pierwszym okresie nabycia niepełnosprawności — funkcje wsparcia otrzymywanego i oczekiwanego. MONZ. 2011;17(2):64–70.
Wodecki A., Milczarek B., Srokowski G. Sport jako element aktywizacji osób po uszkodzeniu rdzenia kręgowego. Post Rehab. 2009;23(4):31–36.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 263
Liczba cytowań: 0