Edukacja religijna w poszukiwaniu odpowiedzi na egzystencjalne pytania człowieka
DOI:
https://doi.org/10.12775/PCh.2017.023Słowa kluczowe
edukacja, edukacja religijna, religia, poznanie, poznanie religijne.Abstrakt
Człowiek na różne sposoby usiłuje dotrzeć do satysfakcjonujących go odpowiedzi na pytania o to, skąd pochodzi, ku czemu zmierza, jaki jest cel i sens jego życia. Pytania te zazwyczaj nazywamy pytaniami egzystencjalnymi. Doświadczenie pokazuje, że rozum człowieka w konfrontacji z tymi pytaniami dochodzi do granicy, której nie jest w stanie przekroczyć. Doświadczania te powodują, że człowiek zwraca się ku „siłom” istniejącym poza nim, w tym także do religii. Sytuacja ta wyzwala pytanie, w jakiej mierze jest ona w stanie uzupełnić ludzką niewiedzę. Przy poszukiwaniu odpowiedzi na tego rodzaju pytania zwrócimy uwagę na związki zachodzące pomiędzy religią i edukacją, wkład religii w ludzkie poznanie i edukację. Refleksja nad zachodzącymi między nimi związkami pokazuje, że religia – poprawnie rozumiana – dostarcza człowiekowi nowej wiedzy o ludzkiej egzystencji w kontekście związków łączących go z Bogiem. Oznacza to, że jedynie ona objaśnia ten zakres ludzkiego życia, którego nie jest w stanie wytłumaczyć przy pomocy dociekań rozum. W tych też kontekstach winniśmy szukać i formułować odpowiedź na pytanie o to, czy religia jest dla edukacji pomocą, partnerem służącym dobru i rozwojowi osoby czy raczej zagrożeniem.
Bibliografia
Ablewicz, Krystyna. „(Nie)obecność ducha w wychowaniu człowieka. Z filozofii kultury Bogdana Nawroczyńskiego”. Horyzonty Wychowania 6 (2007): 57–79.
Bagrowicz, Jerzy. Towarzyszyć wzrastaniu. Z dyskusji o metodach i środkach edukacji religijnej młodzieży. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2006.
Brezinka, Wolfang. Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych. Kraków: WAM, 2005.
Buckley, Michael J. Ateizm w sporze z religią. Kraków: WAM, 2009.
Chmielewski, Marek. „Duchowość”. W: Leksykon duchowości katolickiej, red. Marek Chmielewski, 226–232. Kraków: Wydawnictwo M, 2002.
Cichosz, Wojciech. Pedagogia wiary we współczesnej szkole katolickiej. Warszawa: TYPO 2, 2010.
Claussen, Johann H. Zurück zur Religion. Warum wir vom Christentum nicht loskommen. München: Pantheon Verlag, 2006.
König, Franz, Jacob Kremer. „Chrześcijaństwo”. W: Leksykon religii, red. Hans Waldenfels, 59–67.
Warszawa: Verbinum, 1997.
Fleming, David L. Czym jest duchowość ignacjańska? Kraków: WAM, 2013.
Gałkowski, Stanisław. Długomyślność. Wprowadzenie do filozofii wychowania. Kraków: Akademia Ignatianum, WAM, 2016.
Griffith, James L., Melissa E. Griffith. Odkrywanie duchowości w psychoterapii. Kraków: WAM, 2008.
Gutek, Gerald L. Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2003.
Horowski, Jarosław. Wychowanie moralne według pedagogiki neotomistycznej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2015.
Kawalec, Piotr. „Poznanie”. W: Encyklopedia katolicka, t. XVI, red. Edward Gigilewicz, 157–159. Lublin: TN KUL, 2012.
Körtner, Urlich H. J. Wiederkehr der Religion? Das Christentum zwischen neuer Spiritualität und Gottvergessenheit. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus, 2006.
Krysztofik, Janusz, Anna Walulik. „Edukacja religijna i jej miejsce w ponowoczesności. Współczesne ujęcie edukacji religijnej”. Studia Katechetyczne 12 (2016): 35–50.
Kunowski, Stefan. Podstawy współczesnej pedagogiki. Łódź: Wydawnictwo Salezjańskie, 1981.
Kunstmann, Joachim. Rückkehr der Religion. Glaube, Gott und Kirche neu verstehen. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus, 2010.
Kwieciński, Zbigniew. Socjopatologia edukacji. Olecko: Mazurska Wszechnica Nauczycielska, 1995.
Ladaria, Luis F. Wprowadzenie do antropologii teologicznej. Kraków: WAM, 2002.
Liszka, Piotr. „Personalizm”. W: Leksykon pedagogiki religii, red. Cyprian Rogowski, 571–576. Warszawa: Verbinum, 2007.
Lombaerts, Hermann. „Edukacja z perspektywy europejskiej”. Horyzonty Wychowania 2 (2002): 165–179.
Łapińska, Regina, Maria Żebrowska. „Wiek dorastania”. W: Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, red. Maria Żebrowska. Warszawa: PWN, 1986.
Marek, Zbigniew. Pedagogika towarzyszenia. Perspektywa tradycji ignacjańskiej. Kraków: Akademia Ignatianum, 2017.
Marek, Zbigniew. Podstawy i założenia katechetyki fundamentalnej. Kraków: WSFP „Ignatianum”, WAM, 2007.
Marek, Zbigniew. Podstawy wychowania moralnego. Kraków: WSF-P „Ignatianum”, WAM, 2005.
Marek, Zbigniew. Religia pomoc czy zagrożenie dla edukacji? Kraków: WAM, 2014.
Marszałek, Lidia. Duchowość dziecka. Znaczenia – perspektywy – konteksty w pedagogice przedszkolnej. Warszawa: Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego, 2013.
Meurer, Thomas. „Duchowość jako zamiennik religii? Wyprawy w mgliste pogranicze religii i duchowości”. Keryks 10 (2011): 147–159.
Michalski, Jarosław. Edukacja i religia jako źródło rozwoju egzystencjalno-kognitywnego. Studium hermeneutyczno-krytyczne. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2004.
Milerski, Bogusław. Religia a szkoła. Status edukacji religijnej w szkole w ujęciu ewangelickim. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna, 1998.
Murawski, Roman. „Dorastający. Założenia podręczników dla katechezy i ucznia, klasa I, zeszyt I”. W: Jestem świadkiem Chrystusa w Kościele. Podręcznik metodyczny do religii dla I klasy liceum i technikum, 23–48. Kraków: WAM, 2002.
Murawski, Roman. „Problematyka wieku dorastania”. W: Teoretyczne założenia katechezy młodzieżowej, red. Roman Murawski, 23–48. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 1989.
Okoń, Wincenty. Słownik pedagogiczny. Warszawa: PWN, 1981.
Orth, Stefan. „Was heißt glauben?“. Herder Korrespondenz 8 (2013): 380–381.
Paciorek, Antoni. „Objawienie”. W: Leksykon pedagogiki religii, red. Cyprian Rogowski, 466–471. Warszawa: Verbinum, 2007.
Rahner, Karl, Herbert Vorgrimler. „Chrześcijaństwo”. W: Mały słownik teologiczny, 56–60. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1987.
Rusecki, Marian. „Poznanie w teologii”. W: Encyklopedia katolicka, t. XVI, red. Edward Gigilewicz, 159–160. Lublin: TN KUL, 2012.
Rusecki, Mieczysław. „Wychowanie religijne w rodzinie”. W: Religijno-moralny wymiar rozwoju i wychowania, red. Alina Rynio, Katarzyna Braun, Anna Lendzion, Danuta Opozda, 299–335. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2012.
Sakowicz, Eugeniusz. Religioznawstwo. Lublin: Polihymnia, 2009.
Schulz, Roman. Wykłady z pedagogiki ogólnej. T. II: O integralną wizję człowieka i jego rozwoju. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2007.
Surzykiewicz, Janusz. „Religia, religijność i duchowość jako zasoby osobowe i kapitał społeczny w pedagogice społecznej/pracy socjalnej”. Pedagogika Społeczna 1 (2015): 23–71.
Śnieżyński, Marian. Sztuka dialogu. Teoretyczne założenia a szkolna i akademicka rzeczywistość. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2008.
Tomasik, Piotr. Religia w dialogu z edukacją. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 2004.
Tułowiecki, Dariusz. Bez Boga, Kościoła i zasad? Kraków: Wydawnictwo Petrus, 2012.
Waldenfels, Hans. O Bogu, Jezusie Chrystusie i Kościele dzisiaj. Teologia fundamentalna w kontekście czasów obecnych. Katowice: Księgarnia św. Jacka, 1993.
Walulik, Anna. Moderacyjne i synergiczne kształtowanie dorosłości. Kraków: WSFP „Ignatianum”, WAM, 2011.
Wiseman, James. Historia duchowości chrześcijańskiej. Wybrane zagadnienia. Kraków: WAM, 2009.
Witek, Stanisław. „Duchowość religijna”. W: Encyklopedia katolicka, t. IV, red. Romuald Łukaszyk i in., 330–334. Lublin: TN KUL, 1989.
Zarzycki, Stanisław T. „Buddyzm”. W: Leksykon duchowości katolickiej, red. Marek Chmielewski, 99–107. Kraków: Wydawnictwo M: 2002.
Zdybicka, Zofia. „Transcendentne odniesienie człowieka”. W: Wychowanie personalistyczne. Wybór tekstów, red. Franciszek Adamski, 68–88. Kraków: WAM, 2005.
Zięba, Stanisław. „Człowiek. 2. Pochodzenie”. W: Leksykon pedagogiki religii, red. Cyprian Rogowski, 93–99. Warszawa: Verbinum, 2007.
Zulehner, Paul M. „Religia jako mega trend”. Keryks 1 (2003): 21–35.
Zuziak, Władysław. Aksjologia Louisa Lavelle`a wobec ponowoczesnego kryzysu wartości. Kraków: WAM, 2012.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1200
Liczba cytowań: 0