Znaczenie egzegezy biblijnej dla badań nad dynamiką relacji wychowawczej we współczesnej pedagogice. Przykład biblijnego opowiadania o powołaniu Lewiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/PCh.2024.021Słowa kluczowe
relacja wychowawcza, egzegeza biblijna, badania interdyscyplinarne w pedagogice, metateoria pedagogiki, język pedagogikiAbstrakt
Pedagodzy analizujący rolę teologii w naukach pedagogicznych postrzegają w niej niejednokrotnie podstawę do formułowania zaleceń moralnych, wywodzących się przede wszystkim z Objawienia zawartego w Biblii. Takie podejście minimalizuje znaczenie nauk biblijnych dla pedagogiki, zawężając jednocześnie perspektywę jej obszarów badawczych. Egzegeza biblijna ukazuje obecnie wiele problemów bardzo ważkich dla współczesnej pedagogiki. Jednym z nich jest dynamika relacji wychowawczej, a zwłaszcza wzajemny wpływ oraz rola wychowawcy i wychowanka w procesie wychowania. Głównym przedmiotem analiz niniejszego artykułu jest ewangeliczne opowiadanie o powołaniu Lewiego (Mateusza) i następująca po nim uczta Jezusa z grzesznikami i celnikami. Zaprezentowane zostaną możliwości interpretacyjne tego opowiadania, a właściwie jednego zdania łączącego zdarzenie powołania
z opisem uczty (Mk 2,15), w świetle współczesnych możliwości egzegezy biblijnej. Wyniki badań biblijnych nie rozstrzygają jednoznacznie kwestii, czy po powołaniu uczeń poszedł za Mistrzem, czy Mistrz za uczniem. Kwestia ta może stanowić symboliczną egzemplifikację problemu podmiotowości wychowanka i wychowawcy w relacji wychowawczej. W artykule podjęto metateoretyczną problematykę pedagogiki, ukazując nowe możliwości wykorzystywania nauk biblijnych w pedagogice. Celem badań jest ukazanie bliskich związków pomiędzy dylematami współczesnej egzegezy biblijnej a zagadnieniami wychowania. Źródłami dla prowadzonych analiz są zarówno publikacje z zakresu egzegezy biblijnej, jak i monografie oraz artykuły z obszaru pedagogiki ogólnej (na temat badań interdyscyplinarnych, a także języka pedagogiki) i pedagogiki chrześcijańskiej.
Bibliografia
Achtemeier, P. J. (1999). Ewangelia według św. Marka, transl. T. Mieszkowski. In P. J. Achtemeier (Ed.), Encyklopedia biblijna (pp. 280–284). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio” – Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam.”
Aland, K. & Aland, B. (1982). Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.
Bagrowicz, J. (2000). Edukacja religijna współczesnej młodzieży. Źródła i cele. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Bagrowicz, J. (2007). Wychowanie w świetle Biblii. In A. Rynio (Ed.), Wychowanie chrześcijańskie między tradycją a współczesnością (pp. 39–60). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Bagrowicz, J. (2014). Paedagogia perennis w strukturze nauk pedagogicznych. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika, 30(422), 79–98. https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2014.004.
Bednarz, M. (1996). Ewangelie synoptyczne. Tarnów: Wydawnictwo BIBLOS.
Benner, D. (2004). Erziehung – Religion, Pädagogik – Theologie, Erziehungswissenschaft – Religionswissenschaft. Systematische Analysen zu pädagogischen, theologischen und religionspädagogischen Reflexionsformen und Forschungsdesiderata. In E. Groß (Ed.), Erziehungswissenschaft, Religion und Religionspädagogik (pp. 9–50). Münster: Lit Verlag.
Biblia Tysiąclecia. Pismo święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. (1980). Poznań–Warszawa: Pallottinum.
Blass, F. & Debrunner, A. (1979). Grammatik des neutestamentlichen Griechisch. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
Czajkowski, M. (1997). Galilejskie spory Jezusa. Struktura kerygmatyczna Mk 2,1–3,6. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej.
Czerski, J. (1996). Ewangelie synoptyczne w aspekcie literackim, historycznym i teologicznym. Opole: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego.
Czerski, J. (1997). Metody interpretacji Nowego Testamentu. Opole: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego.
Czerski, J. (2012). Metodologia Nowego Testamentu. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Egger, W. (1989). Methodenlehre zum Neuen Testament. Einführung in linguistische und historisch-kritische Methoden. Freiburg: Verlag Herder.
Ernst, J. (1981). Das Evangelium nach Markus. Regensburg: Verlag Friedrich Pustet.
Feyerabend, K. (1961). Słownik hebrajsko-polski, transl. P. Leks. Kraków: Zakład Produkcji Skryptów K.Z.P.P.T. w Krakowie.
Gnilka, J. (1989). Das Evangelium nach Markus. Neukirchen – Vluyn: Neukirchener Verlag.
Godoń, R. (1999). Mimesis – Praxis – Wychowanie. Kwartalnik Pedagogiczny, 44(2), 51–67.
Goriszowski, W. (2006). Podstawy metodologiczne badań pedagogicznych. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP.
Grundmann, W. (1977). Das Evangelium nach Markus. Berlin: Evangelische Verlagsanstalt.
Hejnicka-Bezwińska, T. (2008). Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Horowski, J. (2007). „Paedagogia perennis” w dobie postmodernizmu. Wychowawcze koncepcje o. Jacka Woronieckiego a kultura przełomu XX i XXI wieku. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne.
Jeziorański, M. (2022a). Relacja wychowawcza. Rozumienie, modele, propozycja. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Jeziorański, M. (2022b). Three-subject Model of the Educational Relationship. Paedagogia Christiana, 50(2), 11–35. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2022.013
Kiley, M. (1984). Why “Matthew” in Matt 9,9–13?. Biblica, 65, 347–351.
Komeński, J. A. (1956). Wielka dydaktyka, transl. K. Remerowa. Wrocław: Zakład imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Kostkiewicz, J. (2013). Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918–1939. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls.”
Kubik, W. (2004). Dialog pomiędzy pedagogiką i teologią. In S. Palka (Ed.), Pogranicza pedagogiki i nauk pomocniczych (pp. 111–120). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kunowski, S. (1958). O potrzebie naukowego wyodrębnienia współczesnej pedagogiki katolickiej. Katecheta, 4, 258–296.
Kunowski, S. (1959). Teologia a potrzeby pedagogiki katolickiej. Ateneum Kapłańskie, 51(1–3), 233–245.
Kunowski, S. (1963). Katechetyka a pedagogika katolicka. Katecheta, 7(4), 157–167.
Kunowski, S. (2000). Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Langkammer, H. (1991). Metodologia Nowego Testamentu. Opole: Wydawnictwo Św. Krzyża.
Langkammer, H. (1994). Metody lingwistyczne. In J. Flis, H. Langkammer, J. Szlaga & A. Tronina, Metodologia Nowego Testamentu (pp. 233–270). Pelplin: Wydawnictwo Diecezjalne.
Langkammer, H. (2007). Ewangelia według św. Marka. Wstęp – Przekład z oryginału – Komentarz. Poznań: Pallottinum.
Léon-Dufour, X. (1964). Die synoptischen Evangelien. In A. Robert & A. Feuillet (Eds.), Einleitung in die Heilige Schrift. Band 2. Neues Testament (pp. 123–305). Wien–Freiburg–Basel: Herder Verlag.
Magier, P. (2001). Współczesna myśl pedagogiczna wobec „pytania ostatecznego.” In A. Rynio (Ed.), Wychowanie człowieka otwartego. Rola „Zmysłu religijnego” Luigi Giussaniego w kształtowaniu osoby (pp. 234–239). Kielce: Wydawnictwo Jedność.
Magier, P. (2012). Pedagogika ogólna w strukturze nauk pedagogicznych. In R. Skrzyniarz, E. Smołka & S. Konefał (Eds.), U podstaw tożsamości
pedagogiki. Wielowymiarowość – biografistyka – historia (pp. 31–49). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Magier, P. (2018). Kategoria ogólności w pedagogice. Uwagi metodologiczne. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika, 36(446), 41–58. https://doi.org/10.12775/AUNC_PED.2018.013.
Magier, P. (2019). Metateoria pedagogiki chrześcijańskiej. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Malbon, E. S. (1985). TH OIKIA AUTOU: Marc 2,15 in Context. New Testament Studies, 31, 282–292.
Merk, A. (1948). Novum Testamentum Graece et Latine. Roma: Pontificium Institutum Biblicum.
Michaelis, W. (1961). Einleitung in das Neue Testament. Die Entstehung, Sammlung und Überlieferung der Schriften des Neuen Testaments. Bern: Berchthold Haller.
Nestle, E., Nestle, E., Kurt, B., Kurt, A., Karavidopoulos, J., Martini, C. M. & Metzger, B. M. (1994). Novum Testamentum Graece et Latine. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.
Nestle, E., Nestle, E., Kurt, B., Kurt, A., Karavidopoulos, J., Martini, C. M., Metzger, B. M., Bogacz, R. & Mazur, R. (2017). Novum Testamentum Graece et Polonice / Nowy Testament Grecki i Polski. Poznań: Pallottinum.
Nipkow, K.E. (1992). Religion in der Pädagogik?. Zeitschrift für Pädagogik, 38(2), 215–234.
Nowak, M. (1992). Pedagogika a teologia wychowania w dialogu interdyscyplinarnym. In A. Tchorzewski (Ed.), Z problematyki metodologicznej teorii wychowania (pp. 93–99). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy.
Nowak, M. (2000). Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Nowak, M. (2001a). Treści religijne w teorii pedagogicznej. In A. Rynio (Ed.), Wychowanie człowieka otwartego. Rola „Zmysłu religijnego” Luigi Giussaniego w kształtowaniu osoby (pp. 230–233). Kielce: Wydawnictwo Jedność.
Nowak, M. (2001b). Wychowanie religijne w pedagogice katolickiej XX wieku. Paedagogia Christiana, 7(1), 43–69.
Nowak, M. (2004). Pedagogika chrześcijańska: jej podstawy, rozwój i aktualny stan. Rocznik Pedagogiczny, 27, 37–58.
Nowak, M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Nowicki, P. (1967). Greczyzna biblijna. Wprowadzenie. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
Okopień-Sławińska, A. (1988). Peryfraza. In J. Sławiński (Ed.), Słownik terminów literackich (pp. 351–352). Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Palka, S. (2013). Problemy badawcze w pedagogice a praktyka badawcza pedagogów. In T. Bauman (Ed.), Praktyka badań pedagogicznych (pp. 61–68). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Pesch, R. (1968). Levi–Matthäus (Mc 2,14 / Mt 9,9; 10,3). Ein Beitrag zur Lösung eines alten Problems. Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft und die Kunde der älteren Kirche, 59, 40–56.
Pesch, R. (1976). Das Markusevangelium. Freiburg – Basel – Wien: Verlag Herder.
Pestalozzi, J.H. (1972). Jak Gertruda uczy swoje dzieci. Próba podania matkom wskazówek w formie listów, jak mają uczyć swoje dzieci, transl. W. Szewczuk. In J.H. Pestalozzi, Pisma pedagogiczne (pp. 209–386). Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Pontificia Commissione Biblica (1993). L'interprétation de la Bible dans l'Eglise. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
Popowski, R. (1995). Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu. Wydanie z pełną lokalizacją greckich haseł, kluczem polsko-greckim oraz indeksem form czasownikowych. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”.
Romaniuk, K. (1975). Wprowadzenie do krytyki tekstu Starego i Nowego Testamentu. Poznań – Warszawa –Lublin: Księgarnia św. Wojciecha.
Romaniuk, K. (1983). Morfokrytyka i historia redakcji czyli Form- i Redaktionsgeschichte. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
Romaniuk, K., Jankowski, A. & Stachowiak, L. (1999). Komentarz praktyczny do Nowego Testamentu, vol. 1. Poznań – Kraków: Wydawnictwo Pallottinum – Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów.
Rutkowiak, J. (1994). Wielość języków pedagogiki a problem jej tożsamości. In H. Kwiatkowska (Ed.), Ewolucja tożsamości pedagogiki (pp. 85–99). Warszawa: Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki.
Rynio, A. (1999a). Biblijne podstawy wychowania. In A. Rynio (Ed.), Pedagogika katolicka. Zagadnienia wybrane (pp. 163–166). Stalowa Wola: Oficyna Wydawnicza Fundacji Uniwersyteckiej w Stalowej Woli.
Rynio, A. (1999b). Katolicka myśl pedagogiczna. Próba syntezy. In A. Rynio (Ed.), Pedagogika katolicka. Zagadnienia wybrane (pp. 411–417). Stalowa Wola: Oficyna Wydawnicza Fundacji Uniwersyteckiej w Stalowej Woli.
Schmid, J. (1954). Das Evangelium nach Markus. Regensburg: Verlag Friedrich Pustet.
Schmithals, W. (1979). Das Evangelium nach Markus. Band 2/1. Gütersloh – Würzburg: Siebenstern.
Schnackenburg, R. (1966). Das Evangelium nach Markus. Düsseldorf: Patmos–Verlag.
Sośnicki, K. (1949). Pedagogika ogólna. Toruń: Księgarnia Naukowa T. Szczęsny.
Szir (Wolman-Sieraczkowa), M. & Szir, D. (1958). Słownik hebrajsko-polski. Cz. 1. Tel-Aviv: DVIR.
Theobald, M. (1978). Der Primat der Synchronie vor der Diachronie als Grundaxiom der Literarkritik Methodische Erwägungen an Hand von Mk 2, 13–17 / Mt 9, 9–13. Biblische Zeitschrift, 22, 161–186.
Tronina, A. (2008). Tekst Pisma świętego. In J. Szlaga (Ed.), Wstęp ogólny do Pisma świętego (pp. 150–183). Poznań: Pallottinum.
Waga, L. (2000). Analiza lingwistyczna opowiadania o powołaniu Lewiego (Mk 2, 13–17). Opole: manuscript WT UO.
Waga, L. (2016). Obecność teoretycznych i metateoretycznych założeń współczesnej pedagogiki chrześcijańskiej w „De catechizandis rudibus” św. Augustyna. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 36(1), 227–249.
Waga, L. (2021). Theological Aspects of Educational Postulates of Ludwika Jeleńska (1885–1961) in the Light of Contemporary Interdisciplinary Discourses of Theology with Education Sciences. Studia Oecumenica, 21, 325–340. https://doi.org/10.25167/so.2870.
Wierzchosławski, S. (2009). Wielodyscyplinarność i interdyscyplinarność statystycznych badań zjawisk społecznych. Studia Demograficzne, 1, 30–47.
Wojciechowski, M. (1991). Czynności symboliczne Jezusa. In J. Łach (Ed.), Studia z biblistyki (pp. 7–253). Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
Zimmermann, H. (1978). Neutestamentliche Methodenlehre. Darstellung der historisch-kritischen Methode. Stuttgart: Katholisches Bibelwerk.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 101
Liczba cytowań: 0
