Antropologia i pedagogika w kręgu wiedzy nauk o człowieku. Problemy i wyzwania
DOI:
https://doi.org/10.12775/PCh.2021.007Słowa kluczowe
nauki o człowieku, antropologia, pedagogika, problemy, wyzwaniaAbstrakt
Spektrum dyscyplin naukowych zajmujących się człowiekiem i jego światem jest dość różnorodne w swoim bogactwie. Jednakże w dotychczasowych osiągnięciach nauki wiedza o człowieku spośród wszystkich rodzajów wiedzy wzbudza największy niedosyt. Współczesne nauki o człowieku, uprawiając swój przedmiot badań oraz realizując wytyczone cele i zadania, coraz chętniej nawiązują interdyscyplinarne kontakty korzystając z dorobku naukowego różnych dyscyplin wspomagających i poszerzających swoje własne osiągnięcia oraz możliwości rozwoju. Początek naszego stulecia zdominowany został przez „wielką rewolucję” wspieraną
przez naukę i jej osiągnięcia stawiające człowieka wobec jeszcze większych zadań do rozwiązania oraz dylematów o niespotykanej dotąd skali złożoności i problematyczności. Tymczasem w obliczu doświadczania niedosytu wiedzy o człowieku coraz odważniej lansowane są przez transhumanizm przedsięwzięcia w zakresie przezwyciężenia ludzkich ograniczeń w celu poprawy / „ulepszania” kondycji ludzkiej. Ów stan rzeczy stawia przed nauką i edukacją wyzwania, którym w obliczu rodzących się dylematów niełatwo będzie stawić czoła, a przy tym generuje liczne kluczowe problemy ad deliberandum.
Bibliografia
Ablewicz, K. (2003). Antropologia pedagogiczna. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. I (s. 146–150). Warszawa: „Żak”.
Ajdukiewicz, K. (1960). Język i poznanie, t. I. Warszawa: PWN.
Augustyn (2000). Wyznania. Tłum. Z. Kubiak. Kraków: Znak.
Bartnik, Cz. S. (2005). Osoba ludzka jej wymiar społeczny i transcendentny. Ethos, 18(1/2), 41–49.
Bostrom, N. (2020). Transhumanism. From Ancestors to avatars. Cambridge: University Press [The Transhumanist FAQ. A General Introduction, version 2.1, World Transhumanist Association. Pobrano 12.12.2021 z: http://www.transhumanism.org/resources/FAQv21.pdf.]
Chrost, S. (2020). Antropologia pedagogiczna perspektywie personalizmu teistycznego. Warszawa: Difin.
Coenen, C., Gammel, S., Heil, R., Woyke, A. (eds.). (2010). Die Debatte über «Human Enhancement». Historische, philosophische und ethische Aspekte der technologischen Verbesserung des Menschen. Bielefeld: transcript Verlag.
Fellmann, F. (1993). Świat przeżywany i świat duchowy. Fenomenologiczne pojęcie świata a protestancka filozofia kultury. Tłum. M. Łukasiewicz. W: Z. Krasnodębski, K. Nellen (red.), Świat przeżywany. Fenomenologia i nauki społeczne (s. 48–102). Warszawa: PIW.
Fukuyama, F. (2004). Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej. Tłum. B. Pietrzyk. Kraków: Znak.
Gadamer, H.-G. (2004). Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej. Tłum. B. Baran. Warszawa: PWN.
Gadamer, H.-G. (2008). Teoria, etyka, edukacja. Eseje wybrane. Tłum. P. Dehnel, A. Przyłębski, A. Mergler, P. Sosnowska. Warszawa: Wydawnictwo UW.
Habermas, J. (2002). Wierzyć i wiedzieć. Tłum. M. Łukasiewicz. Znak, 568(9), 8–21.
Habermas, J. (2003). Przyszłość natury ludzkiej. Czy zmierzamy do eugeniki liberalnej?. Tłum. M. Łukasiewicz. Warszawa: Scholar.
Habermas, J. (2012). Między naturalizmem a religią. Tłum. M. Pańków. Warszawa: PWN.
Hume, D. (1963). Traktat o naturze ludzkiej, t. I. Tłum. Cz. Znamierowski. Warszawa: PWN.
Ingarden, R. (1987a). Książeczka o człowieku. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Ingarden, R. (1987b). Spór o istnienie świata, t. I. Tłum. D. Gierulanka. Warszawa: PWN.
Jaspers, K. (1990). Człowiek. Tłum. D. Lachowska. W: idem, Filozofia egzystencji. Wybór pism. Warszawa: PIW.
Jaspers, K. (1999). Wiara filozoficzna wobec objawienia. Tłum. G. Sowiński. Kraków: Znak.
Kierkegaard, S. (1996). Pojęcie lęku, t. I. Tłum. A. Dajkowska. Warszawa: PWN.
Krapiec, M. A. (1986). Człowiek i prawo naturalne. Lublin: TN KUL.
Maliszewski, K. (2016). Pedagogika filozoficzna jako ruch transdyscyplinarny. Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 2(1), 15–28.
Marcel, G. (1962). Być i mieć. Tłum. P. Lubicz. Warszawa: PAX.
Marcel, G. (1984). Homo viator. Wstęp do metafizyki nadziei. Tłum. P. Lubicz. Warszawa: PAX.
Marcel, G. (1987). Dziennik metafizyczny. Tłum. E. Wende. Warszawa: PAX.
Marcel, G. (1995). Tajemnica bytu. Tłum. M. Frankiewicz. Kraków: Znak.
Mariański, J. (2017). Godność ludzka jako nowy paradygmat w socjologii moralności. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 21(4), 9–20.
Nowak, M. (1999). Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: RW KUL.
Nowak, M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: WAiP.
Ostrowska U. (2017). Aksjologia pedagogiczna – subdyscyplina naukowa pedagogiki (in statu nascendi). Roczniki Pedagogiczne, 9(2), 11–30.
Ostrowska, U. (2000). Etos języka edukacji w kontekście problemów globalizacji. W: U. Ostrowska i A. M. de Tchorzewski (red.), Etos pedagogiów i edukacji wobec problemów globalizacji (s. 179–190). Bydgoszcz-Olsztyn: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Ostrowska, U. (2020). Coditio humana człowieka współczesnego. W trosce o człowieczeństwo z perspektywy aksjologicznej. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Akademii im. Jakuba z Paradyża.
Pascal, B. (2003). Myśli oraz Rozprawa o kondycji możnych. Modlitwa o dobry początek Rozprawa o namiętności miłości. Tłum. T. Boy-Żeleński. Kraków: Zielona Sowa.
Plessner, H. (1988). Homo absconditus. W: idem, Pytanie o conditio humana. Tłum. Z. Krasnodębski (s. 107–121). Warszawa: PIW.
Plessner, H. (1994). Władza a natura ludzka. Esej o antropologii światopoglądu historycznego. Tłum. E. Paczkowska-Łagowska. Warszawa: PWN.
Scheler, M. (1987). Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy. Tłum. A. Węgrzecki. Warszawa: PWN.
Schweitzer, A. (1981). Z mojego życia…. Tłum. I. Salomon. Kraków: PAX.
Spaemann, R. (1988). O pojęciu natury ludzkiej. W: K. Michalski (red.), Człowiek w nauce współczesnej. Rozmowy w Castel Gandolfo. Tłum. Z Krasnodębski. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Wołoszyn, S. (1998). Nauki o wychowaniu w Polsce XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym. Kielce: Strzelec.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1746
Liczba cytowań: 0