Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • Announcements
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • English
  • Język Polski

Paedagogia Christiana

Cheders and Melameds in the Memories of Young Jews from the Inter-War Period
  • Home
  • /
  • Cheders and Melameds in the Memories of Young Jews from the Inter-War Period
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 40 No. 2 (2017) /
  4. Articles

Cheders and Melameds in the Memories of Young Jews from the Inter-War Period

Authors

  • Joanna Cukras-Stelągowska Katedra Teorii Wychowania, Wydział Nauk Pedagogicznych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu http://orcid.org/0000-0003-0120-9693

DOI:

https://doi.org/10.12775/PCh.2017.032

Keywords

cheder, melamed, diaries, inter-war period

Abstract

The article attempts to create a collective portrait of cheders and teachers working in them (melameds) during the inter-war period. Education in cheders was an extremely important stage of development for Jewish boys. It determined their further educational and professional careers and prepared them for full participation in Jewish communities. These issues are analysed based on the works of historians and diaries using the method of exemplification. The analysis includes autobiographies of young Polish Jews from the inter-war period from the collections of the YIVO Institute for Jewish Research in New York. The article also tries to show the process of changes within religious education, the main reasons for attacks at traditional schools and attempts to reform them. The image of cheders conveyed in diaries is part of this critical trend, but it is not homogeneous. Definitely more positive accounts can be found in the diaries of young Jews who attended reformed cheders.

References

Borzymińska, Zofia. Szkolnictwo żydowskie w Warszawie 1831–1870. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny – Instytut Naukowo-Badawczy, 1994.

Cała, Alina. Ostatnie pokolenie. Autobiografie polskiej młodzieży żydowskiej okresu międzywojennego ze zbiorów YIVO Institute for Jewish Research w Nowym Jorku. Warszawa: "Sic!", 2003.

„Chedery w Polsce według ankiety Cekabe (Centrali Kas Bezprocentowych) z 1935 r.”. W: Dzieje Żydów w Polsce. 1918–1939. Wybór tekstów źródłowych, red. Żebrowski Rafał, 111. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 1993.

Chmielewski, Samuel. „Stan szkolnictwa wśród Żydów w Polsce”. Sprawy Narodowościowe 1–2 (1937): 32–74.

Cukras-Stelągowska, Joanna. „Biograficzna wspólnota wspomnień «Ostatniego pokolenia» – młodzież żydowska wobec dylematów tożsamościowych”. Paedagogia Christiana 32 (2014): 185–202.

Cukras-Stelągowska, Joanna. „Od chederu do jesziwy w polskiej diasporze – dwustopniowy system żydowskiego szkolnictwa religijnego i jego współczesne transformacje”. Paedagogia Christiana 23 (2009): 121–135.

Cukras-Stelągowska, Joanna. „Upbringing Styles In an Orthodox Jewish Family In the Interwar Period. Autobiographical Contexts”. Studienreihe der Polnischen Historischen Mission 2 (2015): 149–168.

Daniłowicz, Barbara. „Jutrzenka – tygodnik dla Izraelitów”. W: Studia o szkolnictwie i oświacie mniejszości narodowych w XIX i XX wieku, red. Stefania Walasek, 23–62. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994.

Giza, Anna. „Biografia jako fakt empiryczny i jako kategoria teoretyczna”. W: Metoda biograficzna w socjologii, red. Jan Włodarek, Marek Ziółkowski, 39–54. Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990.

Hellwig, Jan. „Edukacja młodzieży żydowskiej w XIX w. w Poznaniu”. W: Rola mniejszości narodowych w kulturze i oświacie polskiej w latach 1700–1939, red. Aleksandra Bilewicz, Stefania Walasek, 117–122. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1998.

Hertzberg, Arthur, Aron Hirt-Manheimer. Żydzi. Istota i charakter narodu. Warszawa: Mada, 2001.

Hoffman, Zygmunt. „Od chederu do jesziwy”. Kalendarz Żydowski (1985/86): 84.

Jagodzińska, Agnieszka, Marcin Wodziński. Izraelita, 1866–1915. Wybór źródeł. Kraków: Wydawnictwo Austeria, 2015.

Kijek, Kamil. Dzieci modernizmu. Świadomość, kultura i socjalizacja polityczna młodzieży żydowskiej w II Rzeczypospolitej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017.

„Księga Pamięci Włodawy i Okolic”. http://muzeumwlodawa.pl/index.php/wystawy-stale/361-w-pokoju-melameda (dostęp: 30.11.2017).

Lilientalowa, Regina. Dziecko żydowskie. Warszawa: Stowarzyszenie Midrasz, 2007.

Lisek, Joanna. „Sara Szenirer – Matka Bejs Jakow”. Cwiszn 2/3 (2014): 67.

Mauersberg, Stanisław. Szkolnictwo powszechne dla mniejszości narodowych w Polsce w latach 1918–1939. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968.

Mendelsohn, Szlomo. Nowa szkoła żydowska, czem jest i do czego dąży. Warszawa: Wydawnictwo Szkoła i Życie, 1924.

Papierowski, Andrzej Jerzy. „Żydowskie szkolnictwo religijne na przykładzie działalności prywatnej ortodoksyjnej szkoły Isoda Tora (Podstawy Tory) w Płocku (1921–1939)”. Notatki Płockie 4 (2012): 27–37.

Renz, Regina. „Wychowanie w rodzinie żydowskiej w Polsce międzywojennej”. W: Rola mniejszości narodowych w kulturze i oświacie polskiej w latach 1700–1939, red. Aleksandra Bilewicz, Stefania Walasek, 245–254. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1998.

Shandler, Jeffrey. Awakening Lives. Autobiographies of Jewish Youth in Poland before Holocaust. New Haven: Yale University Press, 2002.

Szczepański, Jan. Odmiany czasu teraźniejszego. Warszawa: Książka i Wiedza, 1973.

Szczerbiński, Waldemar. „Charakterystyka kultury żydowskiej w Izraelu i przejawy jej sekularyzacji”. Teologia i Człowiek 27 (2014): 79–107.

Webber, Jonathan. „Współczesne tożsamości żydowskie”. W: Sytuacja mniejszościowa i tożsamość, red. Zdzisław Mach, Andrzej Paluch, 144–150. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 1992.

Winiarz, Adam. „Sprawa rządowego szkolnictwa elementarnego dla dzieci żydowskich w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim (1807–1831)”. W: Studia o szkolnictwie i oświacie mniejszości narodowych w XIX i XX wieku, red. Stefania Walasek, 7–22. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994.

Żebrowski, Rafał. „Polski Słownik Judaistyczny”. http://www.jhi.pl/psj/ (dostęp: 15.11.2017).

Żebrowski, Rafał. Dzieje Żydów w Polsce. 1918–1939. Wybór tekstów źródłowych. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 1993.

Paedagogia Christiana

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Published

2018-01-15

How to Cite

1.
CUKRAS-STELĄGOWSKA, Joanna. Cheders and Melameds in the Memories of Young Jews from the Inter-War Period. Paedagogia Christiana. Online. 15 January 2018. Vol. 40, no. 2, pp. 187-209. [Accessed 5 July 2025]. DOI 10.12775/PCh.2017.032.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 40 No. 2 (2017)

Section

Articles

Stats

Number of views and downloads: 1026
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • English
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

cheder, melamed, diaries, inter-war period
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop