Social and Educational Context of the Poverty of People with Disabilities in Poland
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBE.2021.040Keywords
ubóstwo, osoby z niepełnosprawnością, społeczny i edukacyjny kontekst ubóstwaAbstract
The article points out the high complexity and multidimensionality of the hot social issue of poverty as well as the related unemployment, and the precariousness of people with disabilities in Poland. The author notes that despite the currently promoted pro-inclusion activities and solutions for their benefit in connection with the implementation the assumptions of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities in Poland, with insufficient support, these problems may multiply and aggravate the disability and special needs of these people. People with disabilities still too often live in conditions of poverty that have a negative impact on their development and functioning in all spheres or areas of social life, as well as in the open labour market. In the process of compensating for the shortcomings related to having been brought up in a poor family, education has a significant role to play. Therefore, the author stresses its significant importance for the process of equalizing educational opportunities for children, as well as for the weaknesses noticed in its space, which hinder this process. The author pays equal attention to the threat of these people with unemployment and precariousness, which often destabilize their lives and hinder inclusion in the local and wider community.
References
Becker-Pestka, D., Kubiński, G., & Łojko, M. (2017). Różne obszary wykluczenia społecznego w Polsce: wybrane zagadnienia [Various Areas of Social Exclusion in Poland: Selected Issues]. Wrocław: Exante Wydawnictwo Naukowe.
Boryczko, M., Frysztacki, K., Kotlarska-Michalska, A., & Mendel, M. (2016). Solidarnie przeciw biedzie [United Against Poverty]. Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.
Bourdieu, P., & Passeron, J.K. (2006). Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania [Reproduction. Elements of the Theory of the Teaching System]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brzezińska, A.I., Kaczan, R., Piotrowski, K., Rycielski, P., Sijko, K., & Wiszejko-Wierzbicka, D. (2008a). Uwarunkowania aktywności zawodowej osób z ograniczeniami sprawności: czynniki społeczno-demograficzne [Determinants of Economic Activity of People with Disabilities: Socio-Demographic Factors]. Nauka, 1, 129–150.
Brzezińska, A.N., Kaczan, R., Piotrowski, K., & Rycielski, P. (2008b). Uwarunkowania aktywności zawodowej osób z ograniczeniami sprawności: kapitał osobisty i społeczny [Determinants of Economic Activity of People with Disabilities: Personal and Social Capital]. Nauka, 2, 129–156.
Cimek, G. (2017). Podstawowe problemy geopolityki i globalizacji [Basic Problems of Geopolitics and Globalization]. Gdańsk: Wydawnictwo Athenae Gedanenses.
Convention on the Rights of Persons with Disabilities (2006). Retrieved 15 June 2021 from: https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/CRPD/Pages/ConventionRightsPersonsWithDisabilities.aspx.
Dolata, R. (2008). Szkoła – segregacje – nierówności [School – Segregation – Inequality]. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Domański, Z. (2016). Prekariat a bezpieczeństwo społeczne [The Precariousness vs. Social Security]. Journal of Modern Science, 3(30), 335–355.
The Draft Act on Equal Opportunities for People with Disabilities (2018). Retrieved 22 December 2020 from: http://www.niepelnosprawni.pl/files/www.niepelnosprawni.pl/public/formularze/ustawa_ostateczna.pdf.
Gasz, M. (2018). Rola programu Rodzina 500+ w procesie redukcji zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym w Polsce [The Role of the Family 500+ Program in the Process of Reducing the Risk of Poverty and Social Exclusion in Poland]. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu [Scientific Papers of Wrocław University of Economy], 528, 88–101.
Gmerek, T. (2011). Edukacja i nierówności społeczne [Education and Social Inequalities]. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Goffman, E. (2005). Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości [Stigma. Reflections on Wounded Identity]. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Golinowska, S. (2008). Ocalić od wykluczenia społecznego [Rescue from Social Exclusion]. Dialog. Pismo Dialogu Społecznego, 1(18), 18–23.
Golinowska, S. (2010). Podatność młodzieży na ubóstwo i wykluczenie społeczne [Susceptibility of Youth to Poverty and Social Exclusion]. Kultura i Społeczeństwo, 3, 31–60.
Horton, P.B., & Leslie, G.R. (1970). Studies in the Sociology of Social Problems. New York: Appleton-Century-Crofts, New York.
Janiszewska-Nieścioruk, Z. (2012). Aktualne preferencje edukacyjne uczniów o specjalnych potrzebach i ich konsekwencje [Current Educational Preferences of Students with Special Needs and Their Consequences]. In: A. Krause, J. Belzyt, & S. Sadowska (Eds.), Szkoła dla osób z niepełnosprawnością: wzory – codzienność – wyzwania [School for People with Disabilities: Patterns – Everyday Life – Challenges] (pp. 45–56). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Janiszewska-Nieścioruk, Z., & Nieścioruk, J. (2019). The Problematic Nature of the Social Inclusion of People with Intellectual Disability. Pedagogical Contexts, 2(13), 29–47, doi: 10.19265/KP.2019.21329.
Jarosz, M., & Kozak, M.W. (2015). Eksplozja nierówności? [An Explosion of Inequality?]. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Karwacki, A. (2006). Błędne koło. Reprodukcja kultury podklasy społecznej [Vicious Circle. Culture Reproduction of a Social Subclass]. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Kaźmierczak-Kałużna, I. (2012). Dwa oblicza biedy. Subiektywne i obiektywne aspekty sytuacji życiowej ubogich [The Two Faces of Poverty. Subjective and Objective Aspects of the Life Situation of the Poor]. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Kaźmierczak-Kałużna, I. (2016). Ja bym chciała, żeby moje dzieci mieli szczęśliwe dzieciństwo, nie tak, jak ja... Dzieciństwo własne a dzieciństwo własnych dzieci w narracjach wielodzietnych ubogich kobiet [I Wish My Children Had a Happy Childhood, not Like Me... Own Childhood vs. Childhood of One’s Own Children in the Narratives of Poor Women with Many Children]. Opuscula Sociologica, 4(18), 63–79.
Kaźmierczak-Kałużna, I. (2019a). Kiedyś zaplanowałam może jeszcze pouczyć się trochę. Aspiracje edukacyjne a ich realizacja w narracjach wielodzietnych ubogich kobiet [Once I Planned to Learn a Little More... Educational Aspirations and Their Implementation in the Narratives of Poor Women with Many Children]. Dyskursy Młodych Andragogów, 20, 77–91.
Kaźmierczak-Kałużna, I. (2019b). W orbicie „500+”. Funkcjonowanie ubogich rodzin wielodzietnych w warunkach zmiany polityki rodzinnej w Polsce [Within the “500+” Orbit. The Functioning of Poor Families with Many Children in the Conditions of Changing Family Policy in Poland]. Kultura i Społeczeństwo, 63(4), 125–149, doi: doi. org/10.35757/KiS.2019.63.4.7.
Kosakowski, C. (2009). Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej [Key Problems of Special Education]. Toruń: Wydawnictwo Akapit.
Kotowska, I.E. (2007). Uwagi o polityce rodzinnej w Polsce w kontekście wzrostu dzietności zatrudnienia kobiet [Notes on Family Policy in Poland in View of the Increase in the Fertility Rate of Employment of Women]. Polityka Społeczna, 8, 13–19.
Krause, E. (2016). Zjawisko NEET, czyli o młodzieży trzy razy nic [The NEET Phenomenon, or Three Times Nothing about Young People]. Polskie Towarzystwo Profesjologiczne. Problemy Profesjologii, 2, 67–81.
Krause, A., Żyta, A., & Nosarzewska, S. (2010), Normalizacja środowiska społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną [Normalization of the Social Environment of People with Intellectual Disabilities]. Toruń: Wydawnictwo Akapit.
Krawczyk, M. (2019). Świadczenie 500+ jako element polityki prorodzinnej i demograficznej państwa [500+ Benefit as an Element of the Pro-Family and Demographic Policy of the State]. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, 120, Series: Administracja i Zarządzanie (47), 57–62.
Kwieciński, Z. (2002). Wykluczanie [Exclusion]. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Melosik, Z. (2015). Edukacja i stratyfikacja społeczna [Education and Social Stratification]. In: K. Błasińska, S. Pasikowski, G. Piekarski, & J. Ratkowska-Pasikowska (Eds.), Nierówności społeczne. W trosce o otwarcia horyzontów edukacji [Social Inequalities. For the Sake of Opening up the Horizons of Education] (pp. 15–33). Gdańsk: Fundacja Instytut Równowagi Społeczno-Ekonomicznej.
Mendryk, I., Kawczyńska-Butrym, Z., Oleszko-Kurzyna, B., & Galbarczyk, T. (2020). Gospodarstwa domowe z 500+ w procesie rozwoju kapitału ludzkiego. Wybrane problemy ekonomiczne i socjologiczne [Households with 500+ in the Process of Human Capital Development. Selected Economic and Sociological Problems]. Warszawa: C.H. Beck.
Miklewska, A. (2014). Kształcenie ustawiczne jako szansa na podjęcie zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne [Lifelong Learning as an Employment Opportunity by Disabled People]. Podstawy, 7, 317–344.
Mikołajczyk-Lerman, G. (2013). Między wykluczeniem a integracją. Realizacja praw dziecka niepełnosprawnego i jego rodziny [Between Exclusion and Integration. Implementation of the Rights of a Disabled Child and Their Family]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Murawska, B. (2004). Segregacje na progu szkoły podstawowej [Segregation at the Threshold of Primary School]. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
Murawska, B. (2006). Dzieci z grup edukacyjnego ryzyka [Children from Educational Risk Groups]. In: T. Szlendak (Ed.), Małe dziecko w Polsce – raport o sytuacji edukacji elementarnej [A Small Child in Poland - A Report on the Situation of Elementary Education] (pp. 103–119). Warszawa: Fundacja Rozwoju Dzieci im. J.A. Komeńskiego.
Niedbalski, J. (2019). Niepełnosprawność i osoby z niepełnosprawnością. Od pasywności i wykluczenia do aktywności życiowej i integracji społecznej [Disability and People with Disabilities. From Passivity and Exclusion to Life Activity and Social Integration]. Łódź: Wydawnictwo Naukowe UŁ.
Nowak, A. (2012a). Wstęp [Introduction]. Chowanna, 1(38), 11–14.
Nowak, A. (2012b). Pojęcie, istota, przyczyny, mechanizmy marginalizacji i wykluczenia społecznego [The Concept, Essence, Causes, Mechanisms of Marginalization and Social Exclusion]. Chowanna, 1(38), 17–32.
Nowak, A. (2012c). Zagrożenie wykluczeniem społecznym kobiet niepełnosprawnych [Threat of Social Exclusion of Disabled Women]. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Otrębski, W. (2019). Start w dorosłość – uwarunkowania, wyznaczniki oraz proces przejścia z edukacji do rynku pracy uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi [Off into Adulthood – Conditions, Determinants and the Process of Transition from Education to the Labour Market of Students with Special Educational Needs]. In: G. Szumski, & I. Chrzanowska (Eds.), Edukacja włączająca w przedszkolu i szkole [Inclusive Education in Kindergarten and School] (pp. 236–247). Warszawa: Wydawnictwo FRSE.
Pałęcka, A., & Płucienniczak, P.P. (2017). Niepewne zatrudnienie, lęk i działania zbiorowe. Trzy wymiary prekarności [Insecure Employment, Anxiety and Collective Action. The Three Dimensions of Precariousness]. Kultura i Społeczeństwo, 4, 61–68.
Poniat, R. (2013). Ludzie luźni w społeczeństwie Rzeczypospolitej szlacheckiej w kontekście badań nad cyklem życia [Loose People within the Society of the Noble Republic in the Context of Research on the Life Cycle]. Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych, 73, 51–77.
Radziewicz-Winnicki, A., & Roter, A. (2004). Ryzyko transformacyjne nowego ładu społeczno-edukacyjnego [Transformational Risk of the New Social and Educational Order]. Katowice: Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania im. gen. Jerzego Ziętka.
Roter, A., (2005). Proces socjalizacji dzieci w warunkach ubóstwa społecznego [The Socialization Process of Children in Conditions of Social Poverty]. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Schalock, R.L., Luckasson, R., & Tassé, M.J. (2010). Intellectual Disability. Definition, Classification, and Systems of Supports, 11th ed. Washington: AAIDD.
Senge, P.M. (2012). Piąta dyscyplina. Teoria i praktyka organizacji uczących się [The Fifth Discipline. The Theory and Practice of Learning Organizations]. Warszawa: Wolters Kluwer.
Sęk, H., & Cieślak, R. (2011). Wsparcie społeczne – sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne [Social Support – Ways of Defining, Types and Sources of Support, Selected Theoretical Concepts]. In: H. Sęk, & R. Cieślak (Eds.), Wsparcie społeczne stres i zdrowie [Social Support Stress and Health] (pp.11–28). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Smolińska-Theis, B. (2008). Lepiej urodzeni – lepiej kształceni [Better Born – Better Educated]. In: M. Dudzikowa, & M. Czerepaniak-Walczak (Eds.), Wychowanie. Pojęcia –procesy – konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie, t. 4 [Upbringing. Concepts – Processes – Contexts. An Interdisciplinary Approach, Vol. 4] (pp. 423–441). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Smolińska-Theiss, B. (2016). Dzieci w Polsce – najbiedniejsza grupa społeczna [Children in Poland – The Poorest Social Group]. Pedagogika Społeczna, 4(62), 77–95.
Sowa, J. (2010). Prekariat – proletariat epoki globalizacji [Precariat – The Proletariat of the Globalization Era]. In: J. Sokołowska (Ed.), Robotnicy opuszczają miejsca pracy [Workers are Leaving Their Jobs] (pp. 100–132). Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi.
Standing, G. (2014). Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa [Precariat. The New Dangerous Class]. Trans. by K. Czarnecki, P. Kaczmarski, & M. Karolak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szarfenberg, R. (2006). Marginalizacja i wykluczenie społeczne. Wykłady [Marginalization and Social Exclusion. Lectures]. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Szarfenberg, R. (2016). Prekarność, prekaryjność, prekariat – krótkie wprowadzenie [Precarity, Precariousness, Precariat – Brief Introduction] (version 3.5, 03.01.16). Retrieved 22 December 2020 from: http://rszarf.ips.uw.edu.pl/pdf/prekariat3.5.pdf.
Szkudlarek, T. (2007). Edukacja i konstruowanie społecznych nierówności [Education and Construction of Social Inequalities]. In: J. Klebaniuk (Ed.), Fenomen nierówności społecznych [The Phenomenon of Social Inequalities] (pp. 31–52). Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury.
Śliwerski, B. (2008). Oświatowy remanent, czyli o ideologicznym majsterkowaniu polityków oświatowych w latach 1989–2006 [Educational Inventory, i.e. on the Ideological Tinkering of Educational Politicians in the Years 1989–2006]. In: M. Dudzikowa, & M. Czerepaniak-Walczak (Eds.), Wychowanie. Pojęcia – procesy – konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie [Upbringing. Concepts-Processes-Contexts. An Interdisciplinary Approach] (pp. 95–140). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Śliwerski, B. (2015). Edukacja (w) polityce. Polityka (w) edukacji. Inspiracje do badań polityki oświatowej [Education (in) Politics. Politics (in) Education]. Inspirations for Educational Policy Research]. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Tarkowska, E. (2006). Ubóstwo dzieci i młodzieży a edukacja [Poverty of Children and Youth and Education]. In: S. Golinowska, & M. Boni (Eds.), Nowe dylematy polityki społecznej [The New Dilemmas of Social Policy] (pp. 226–243). Warszawa: CASE – Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych.
Tarkowska, E. (2008). „Nie masz kasy, jesteś nikim”. O pogłębianiu nierówności przez szkołę [“You Have no Money, You Are Nobody.” On the Deepening of Inequalities by Schools]. In: M. Dudzikowa, & M. Czerepaniak-Walczak (Eds.), Wychowanie. Pojęcia – procesy – konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie [Upbringing. Concepts-Processes-Contexts. An Interdisciplinary Approach]. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Tarkowska, E. (2013). Bieda, ubóstwo i inne kategorie dyskursu akademickiego w Polsce [Poverty and Other Categories of Academic Discourse in Poland]. In: E. Tarkowska (Ed.), Dyskursy ubóstwa i wykluczenia [Discourses of Poverty and Exclusion] (pp. 49–90). Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Tarkowska, E., Górniak, K., & Kalbarczyk, A. (2006). System edukacji, ubóstwo, wykluczenie społeczne [The Education System, Poverty, Social Exclusion]. Polityka Społeczna, 11–12, 29–33.
Twardowski, A. (2019). Disability Studies jako nowa, interdyscyplinarna dziedzina badań nad niepełnosprawnością [Disability Studies as a New, Interdisciplinary Field of Research on Disability]. In: Z. Janiszewska-Nieścioruk, A. Mróz, & U. Gembara (Eds.), (Nie)nowe problemy rozwoju, edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną [(Not) New Problems in the Development, Education and Rehabilitation of People with Intellectual Disabilities] (pp. 59-–69). Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Urbański, J. (2014). Prekariat i nowa walka klas. Przeobrażenia współczesnej klasy pracowniczej i jej form walki [Precariat and the New Class Struggle. Transformations of the Contemporary Working Class and its Forms of Struggle]. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Wolny, J. (2020). Obywatel z niepełnosprawnością intelektualną. Obszary działań i propozycje rozwiązań w projekcie „Aurora znaczy jutrzenka” [A Citizen with Intellectual Disability. Areas of Activity and Proposed Solutions in the “Aurora Means Dawn” Project]. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Żółkowska, T. (2004). Wyrównywanie szans społecznych osób z niepełnosprawnością intelektualną: uwarunkowania i obszary [Equalizing Social Opportunities for People with Intellectual Disabilities: Conditions and Areas]. Szczecin: Oficyna InPlus.
Żółkowska, T. (2011). Normalizacja – niedokończona teoria praktyki [Normalization – The Unfinished Theory of Practice]. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 5, 85–93.
Żuraw, H. (2013). Between Theory and Practice of Living with Disabilities – Myths and Areas of Hypocrisy in Studies on People with Disabilities. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki, 10, 18–41.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2021 Educational Studies Review
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 430
Number of citations: 0
