Not only the Golden Gate? A newly discovered fragment from the decoration of the castle chapel portal in Althaus (Starogród) as a contribution to the identification of ceramic sculpture in the Teutonic Order's State in Prussia
DOI:
https://doi.org/10.12775/OM.2018.012Keywords
art history, the Middle Ages, military orders, Teutonic Order, Prussia, Starogród/Althaus, Malbork/Marienburg, medieval ceramic architectural sculptureAbstract
The paper features new observations on ceramic architectural detail and ceramic sculptural elements, the most common types of finishing brick buildings in the Ordensland during the 13th and first half of the 14th centuries. It presents an unpublished fragment which came to light as a result of the archaeological excavations in Starogród conducted in Kulmerland (Chełmno land) in the context of the project Castra Terrae Culmensis (2017), namely the fragment of a portal (?) sculpture of an unknown Saint. It is a minor discovery of small size, but compared to other preserved artwork of this type from around 1300 from the Teutonic Order’s castles of Marienburg (today Malbork), Elbing (Elbląg), Thorn (Toruń), and Graudenz (Grudziądz), it is of great “causative power” in terms of revising our knowledge of types, manufacturing techniques, and above all, the actual layers of meaning with regard to figural decorations in the oldest Teutonic Order’s strongholds in Prussia. As a result, ceramic architectural sculpture can be considered a phenomenon of much wider range than has previously been accepted. The emphasis regarding its condition can be moved from the exceptional symbol of rank and power toward genius loci of architecture from the first phase of construction campaigns undertaken by the Teutonic Order in Prussia.
References
SECONDARY SOURCES:
Błażejewska, Anna. Rzeźba w Prusach Krzyżackich do połowy XIV wieku. Źródła stylu. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2012.
Błażewicz, Agnieszka. “Skarb relikwiarzowy z kościoła zamkowego w czasach krzyżackich. Dzieje relikwii św. Barbary.” In Spotkania Malborskie im. Macieja Kilarskiego. Vol. 1–3, edited by Artur Dobry, 93–112. Malbork: Muzeum Zamkowe, 2010.
Błażewicz-Oberda, Agnieszka. “Kult świętej Barbary w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach.” In Z dziejów średniowiecza. Pamięci prof. Jana Powierskiego, edited by Wiesław Długokęcki, 11–32. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2010.
Castra Terrae Culmensis. Na rubieży chrześcijańskiego świata. Projekt NPRH. Last modified 30 October 2018. Accessed 1 November 2018. http://projektumk.wixsite.com/castra-terrae.
Domagała, Roman. “Detale architektoniczne z zamku krzyżackiego w Toruniu.” In Komunikaty na sesję naukową poświęconą dziejom sztuki Pomorza, edited by Jerzy Frycz, 13–21. Toruń: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 1966.
Domagała, Roman. “Stała wystawa na zamku krzyżackim.” Rocznik Muzeum Okręgowego w Toruniu 3 (1968): 125–129.
Dygo, Marian. “Złota Brama kaplicy zamkowej w Malborku a ideologia władzy Zakonu Niemieckiego w Prusach.” In Zakon krzyżacki a społeczeństwo państwa w Prusach, edited by Zenon Hubert Nowak, Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu 86 no. 3 (1995): 149–165.
Herrmann, Christopher. Mittelalterliche Architektur im Preußenland. Untersuchungen zur Frage der Kunstlandschaft und -geographie. Petersberg: Imhof Verlag, 2007.
Jakubek, Magdalena, Frank Schlütter, Wioleta Oberta, Jadwiga W. Łukasiewicz. “Medieval Gypsum Mortars Used for Architectural Details in the Castle of the Teutonic Order in Toruń, Poland.” In Historic Mortars and RILEM TC 203-RHM Final Workshop HMC 2010, Proceedings of the 2nd Conference and of the Final Workshop of RILEM TC 203-RHM, edited by Jan Válek, Caspar Groot, and John J. Hughes, 227–230. Bagneux: RILEM Publications 2009 / Red Hood, NY: Curran Associates, Inc., 2011.
Jakubek, Magdalena. “Gotyckie detale architektoniczne z zapraw gipsowych z terenu państwa krzyżackiego w Prusach. Problematyka technologiczna i konserwatorska.” PhD dissertation, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2015.
Jakubek, Magdalena. “Tzw. sztuczny kamień w średniowiecznych Prusach – nowe uwagi o materiale.” In Claritas et consonantia: funkcje, formy i znaczenia w sztuce średniowiecza. Księga poświęcona pamięci Kingi Szczepkowskiej-Naliwajek w dziesiątą rocznicę śmierci, edited by Monika Jakubek-Raczkowska and Juliusz Raczkowski, 477–495. Toruń–Warszawa: Wydział Sztuk Pięknych UMK/Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 2017.
Jakubek-Raczkowska, Monika. “Gotycki świecznik z bazyliki Mariackiej w Kołobrzegu. Nowe spojrzenie na warsztat mistrza Jana Apengetera.” In Odlewnictwo w Polsce, Materiały z VII Sesji Naukowej Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce, edited by Katarzyna Kluczwajd, 91–106. Toruń: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 2007.
Jakubowska, Bogna, Złota Brama w Malborku. Apokaliptyczne bestiarium w rzeźbie średniowiecznej. Malbork: Muzeum Zamkowe w Malborku, 1989.
Jesionowski, Bernard. “Kościół Najświętszej Marii Panny na zamku w Malborku – nowe odkrycia i interpretacje jego dziejów.” Studia Zamkowe 2 (2006): 67–96.
Jesionowski, Bernard. “Opis architektury i dzieje budowlane kościoła Najświętszej Marii Panny w zespole zamkowym w Malborku.” In Zamek Wysoki w Malborku. Interdyscyplinarne badania skrzydła północnego, edited by Maria Poksińska, 59–76. Malbork–Toruń–Łódź: Muzeum Zamkowe, 2006.
Jurkowlaniec, Tadeusz. Gotycka rzeźba architektoniczna w Prusach, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1989.
Jóźwiak, Sławomir. “Uwagi nad datacją Złotej Bramy kaplicy zamkowej w Malborku.” Komunikaty Mazursko-Warmińskie 3 (2003): 415–418.
Kutzner, Marian, “Ceglany detal architektoniczny byłego zamku krzyżackiego w Elblągu.” Archeologia Elbigensis 2 (1997): 59–77.
Kutzner, Marian. “Backsteinelementen der ältesten Deutschordensburgen in Preussen.” In Burgen kirchlichen Bauherren. Vol. 6, edited by Wartburg-Gesellschaft zur Erforschung von Burgen und Schlössern in Verbindung mit dem Germanischen Nationalmuseum, 37–48. Forschungen zu Burgen und Schlössern. München: Germanisches Nationalmuseum, 2001.
Mroczko, Teresa. Architektura gotycka na Ziemi Chełmińskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980.
Pospieszny, Kazimierz. Domus Malbork: zamek krzyżacki w typie regularnym. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2014.
Quast, Ferdynand. “Beiträge zur Geschichte der Baukunst in Preußen, III: Schloß Marienburg.” Neue Provinzial-Blätter 1–3, no. 11 (1851): 56–57.
Raczkowski, Juliusz. Monumentalne zespoły kolegium apostolskiego na terenie dawnego państwa zakonnego w Prusach. Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum, 2013.
Raczkowski, Juliusz. “Kolos Malborski: problematyka warsztatowa i styloznawcza.” In Monumentalna figura Madonny na kościele NMP w Malborku. Konteksty historyczne, artystyczne i konserwatorskie, edited by Janusz Hochleitner, 83–93. Malbork: Muzeum Zamkowe w Malborku, 2015.
Schlütter, Frank, Magdalena Jakubek, and Herbert Juling. “Charakterisierung und Eigenschaften historischer Gipsmörtel aus unterschiedlichen Epochen und Anwendungsgebieten.” In Gips als Baugrund, Mörtel und Dekorationsmaterial, edited by Institut Für Steinkonservierung, e.V., 49–59. IFS Bericht 42. Mainz: Institut für Steinkonservierung, e.V., 2012.
Schlütter, Frank. “Mittelalterlicher Hochbrandgips.” In 800 Jahre Kunststein – vom Imitat zum Kulturgut. Beiträge des 6. Konservierungswissenschaftlichen Kolloquiums in Berlin / Brandenburg am 8. November in Potsdam, edited by Bärbel Arnold, 27-39. Worms: Potsdamer Verl.-Buchhandlung, 2012.
Uziembło, Romualda. “Detal architektoniczny z toruńskiego zamku krzyżackiego w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu. Katalog.” In Zamek krzyżacki w Toruniu XIII–XXI w. Studium historyczno–architektoniczne z katalogiem detalu architektonicznego ze zbiorów Muzeum Okręgowego, 84–229. Toruń: Muzeum Okręgowe 2017.
Wasik, Bogusz. Budownictwo zamkowe na ziemi chełmińskiej (od XIII do XV wieku). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2016.
Wilm, Hubert. Gotische Tonplastik in Deutschland. Augsburg: Benno Filser, 1929.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
CC BY ND 4.0. The Creator/Contributor is the Licensor, who grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work on the fields indicated in the License Agreement.
Stats
Number of views and downloads: 523
Number of citations: 0