The attitude of the Teutonic Order towards millers and mill owners in Prussia
DOI:
https://doi.org/10.12775/OM.2014.004Keywords
watermill, flour-milling, social structure, millers, mills owners, Teutonic Order in PrussiaAbstract
The article sets to closely investigate the nature of the relations between the Teutonic Order and millers and mill owners in the Teutonic Order’s state. The analysis emphasises the fact that the Order was the largest land owner in Prussia. For this reason, it was also able to introduce a favourable legal environment that strengthened its position, namely the imposition of the mill regalia which granted the Order full control over the construction of any water-driven milling facilities, and later also windmills. Direct legal relations of millers and mill owners with the Order were regulated in mill charters. Such documents were issued during the granting of the mills, which were regarded as independent settlement units distinguished by law from rural areas or mill settlements situated far from villages. In the charters, the Order specified their recipient, the title on the basis of which the mill was to be used, the amount of rent to be paid and other duties of the miller or mill owner, as well as the special rights granted to them with regard to fishing (most frequently only in the mill pond), granting of the land appurtenant to the mill and very rarely – the right to own an inn. The Order also reserved the right to grant privileges allowing for the erection of mills in the outlying estates of knights. The relations between the Order and mill owners and millers were not limited only to the issue of payment of the adequate rent. The granting of a mill was frequently accompanied by the acceptance of other obligations such as military service for the land owned, obligatory work for the feudal lord (Scharwerk), compulsory tenure associated with the maintenance of roads, bridges or levees, etc. The documents also occasionally included various regulations, for example in cases when the mill operated close to surrounding villages or bordered fields belonging to villagers. This solved issues such as flooding of fields caused by millers’ damming up of rivers for milling purposes. Interestingly, the Order treated millers as a separate, though internally stratified, occupational group. This is suggested by a tax tariff draft in which, according to a version discussed in 1419, millers were to pay a waterwheel fee. Such extensive control of the organisation of the milling industry, and hence of millers and mill owners as well, was possible because the Order made use of the mill regalia within its state.
References
Ciesielska, Karola and Janosz-Biskupowa, Irena. edit. „Księga komturstwa gdańskiego.” Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985.
Conrad, Klaus, edit. „Preusisches Urkundenbuch.” Vol. 6. Marburg: Elwert, 1986.
Hein, Max and Maschke, Erich, edit. „Preusisches Urkundenbuch.” Vol. 2. Königsberg: Gräfe und Unzer, 1939.
Hein, Max. edit. „Preusisches Urkundenbuch.” Vol. 3. Königsberg: Gräfe und Unzer 1944.
Koeppen, Hans, edit. „Preusisches Urkundenbuch.” Vol. 3. Marburg: Elwert, 1958.
„Landfesten der Komturei Schlochau” In Quellen und Darstellungen zur Geschichte Westpreussens 10, edited by Paul P. Panske. Danzig: Kafemann, 1921.
Seraphim, August, edit. „Preusisches Urkundenbuch.” Vol. 1. Königsberg: Hartung, 1909.
Thielen, Peter G., edit. „Das grosse Zinsbuch des Deutschen Ritterordens 1414-1438.” Marburg: N.G. Elwert, 1958.
Toeppen, Max edit. „Acten der Ständetage Preussens unter der Herrschaft des Deutschen Ordens.” Vol. 1. Leipzig: Duncker & Humbolt, 1878.
Białuński, Grzegorz. Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początków XVIII wieku starostwo łęckie (giżyckie) i ryńskie. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1996.
Bruski, Klemens. „Lębork w czasach średniowiecza.” In Dzieje Lęborka, edited by Borzyszkowski, Józef. 19-94. Lębork‒Gdańsk: MBP Lębork - Miejska Biblioteka Publiczna w Lęborku, IK w Gdańsku - Instytut Kaszubski, 2009.
Buczek, Karol. „Z dziejów młynarstwa w Polsce średniowiecznej.” Studia Historyczne 12 (1969): 17-51.
Dembińska, Maria. Przetwórstwo zbożowe w Polsce średniowiecznej (X-XIV wieku), Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakad Narodowy im. Ossolińskich, 1973.
Dygo, Marian. Studia nad początkami władztwa Zakonu Niemieckiego w Prusach (1226-1259), Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Instytut Historyczny, 1992.
Geremek, Bronisław. „Problem siły roboczej w Prusach w pierwszej połowie XV w.” Przegląd Historyczny 48 (1957): 195-233.
Geremek, Bronisław. „Ze studiów nad stosunkami gospodarczymi między miastem a wsią w Prusach Krzyżackich w I poł. XV w.” Przegląd Historyczny 47 (1958): 48-102.
Jähnig, Bernhart. „Zur Wirtschaftsfuhrung des Deutschen Ordens in Preussen vornehmlich vom 13. bis zum fruhen 15. Jahrhundert.” In Zur Wirtschaftsentwicklung des Deutschen Ordens im Mittelalter, edited by Udo Arnold, 113-147. Marburg: N. G. Elwert, 1989.
Jóźwiak, Sławomir. ”Trzy nieznane źródła dotyczące krzyżackich posiadłości na Kujawach.” Ziemia Kujawska 13 (1998): 140-141.
Jóźwiak, Sławomir. „Dobra rycerskie.” In Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach. Władza i społeczeństwo, edited by Marian Biskup and Roman Czaja, 217-230. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
Kętrzyński, Wojciech. O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. 1882.
Kisch, Guido. „Das Muhlenrecht im Deutschordensgebiete.” Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Germanische Abteilung 48 (1928): 176-193.
Kisch, Guido. „Das Muhlenrecht im Deutschordensgebiete.” In Studien zur Rechts- und Sozialgeschichte des Deutschordenslandes, edited by Guido Kisch, 123-135. Sigmaringen: Jan Thorbecke, 1973.
Krollmann, Christian. „Besiedlungs-Geschichte und Nationalitatenmischung in den Komtureien Christburg, Osterode, Elbing.” Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins 64 (1923): 3-42.
Kubicki, Rafał. Młynarstwo w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach w XIII-XIV wieku (do 1454 r.). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2012.
Kubicki, Rafał. „Zur militarischen Bedeutung der Wassermuhlen im Ordensland Preußen.” In Beitrage zur Militargeschichte des Preusenlandes, edited by Bernhart Jähnig, 291-300. Berlin: 2010.
Luciński, Jerzy. „Przywilej chełmiński z 1233 r., jego treść oraz dzieje jego postanowie.” In Studia culmensia historico-juridica czyli książka pamiątkowa 750-lecia prawa chełmińskiego, Vol. 1. edited by Zbigniew Zdrójkowski, 113-116. Toruń: UMK, 1990.
Maschke, Erich. „Die Grenzen der 1440 Hufen im Lande Sassen.” Altpreußische Forschungen 9 (1932): 22-28.
Mortensen, Hans & Gertrud. Die Besiedlung des nordostlichen Ostpreusens bis zum Beginn des 17. Jahrhunderts. Vol. 1. Leipzig: S. Hirzel 1937.
Ostwald, Paul. „Die Muhlen der Stadt Thorn im Mittelalter.” Mitteilungen des Copernicus Vereins für Wissenschaft und Kunst in Thorn 20 (1912): 2-7.
Plehn, Hans. Geschichte des Kreises Strasburg in Westpreussen. Leipzig: Duncker & Humblot, 1900.
Plehn, Hans. „Zur Geschichte der Agrarverfassung von Ost- und Westpreussen.” Forschungen zur brandenburgisch-preußischen Geschichte 18 (1905): 61-122.
Plümicke, Richard. Zur landlichen Verfassung des Samlandes unter der Herrschaft des Deutschen Ordens, Leipzig: August Hoffmann, 1912.
Quassowski, Bertha. „Obrigkeitliche Wohlfahrtspflege in den Hansestadten des Deutschordenslandes (Braunsberg, Elbing, Konigsberg, Kulm und Thorn) bis 1525.” Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins 59 (1919): 31-35.
Sarnowsky, Juergen. Die Wirtschaftsführung des Deutschen Ordens in Preußen (1382-1454), Köln-Weimar-Wien: Böhlau-Verlag GmbH, 1993.
Sarnowsky, Juergen. „Ein Schuldbuch des Komturs von Brandenburg aus dem Anfang des 15. Jahrhunderts.” In Prusy, Polska, Europa. Studia z dziejow średniowiecza i czasow wczesnonowożytnych, edited by Andrzej Radzimiński and Janusz Tandecki. 249-275. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1999.
Schnippel, Emil. „Siedlungsgeographie des Osterrodischen Gebietes.” Altpreußische Forschungen 5 (1928): 5-44.
Semrau, Arthur. „Die Siedlungen im Kammeramt Kirsiten (Komturei Christburg) im Mittelalter.” Mitteilungen des Copernicus Vereins für Wissenschaft und Kunst in Thorn 41 (1933): 1-118.
Semrau, Arthur. „Zur Geschichte des Muhlenregals im Deutschordenslande.” Mitteilungen des Copernicus Vereins für Wissenschaft und Kunst in Thorn 37 (1929): 1-10.
Simson, Paul. Geschichte der Stadt Danzig. Vol. 4. Danzig: A. W. Kafemann, 1918.
Steffen, Heinrich. „Die landliche Mühlwesen im Deutsche Ordenslande.” Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins 58 (1918): 219-245
Szorc, Alojzy. Dominium warmińskie 1243-1772. Przywilej i prawo chełmińskie na tle ustroju Warmii. Olsztyn: Pojezierze, 1990.
Toeppen, Max. Geschichte Masurens. Ein Beitrag zur preusischen Landes- und Kulturgeschichte, Danzig: Theodor Bertling, 1870.
Wunder, Heide. Siedlungs- und Bevolkerunggeschichte der Komturei Christburg 13.-16. Jahrhundert. Wiesbaden: Harrassowitz, 1968.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
CC BY ND 4.0. The Creator/Contributor is the Licensor, who grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work on the fields indicated in the License Agreement.
Stats
Number of views and downloads: 550
Number of citations: 0