Castra Terrae Culmensis – the daily life of knights of the Teutonic Order in the light of recent research
DOI:
https://doi.org/10.12775/OM.2024.004Keywords
history, military orders, archaeology, Teutonic Order, Prussia, the Middle Ages, castles, everyday lifeAbstract
This article presents the results of a long-term archaeological and environmental studies research conducted by the Institute of Archaeology at the Nicolaus Copernicus University in Toruń in 2005‒2018 on castles in Papowo Biskupie, Radzyń Chełmiński, Kowalewo Pomorskie, Unisław, Starogród, Lipienek, Bierzgłowo, Wąbrzeźno and Grudziądz. The research was interdisciplinary and included also non-invasive, geoarchaeological, HGIS, archaeobotanical and archaeozoological studies. Their results were used not only to discuss the chronology of the origins of building activity and the model of the development of defensive architecture, but also to reconstruct selected elements of daily life. The daily life of the inhabitants of the Teutonic Order’s castles was conditioned by many elements related primarily to their monastic rule. However, the daily existence of the knights was also strongly influenced by the natural conditions affecting the location and position of the castles, as well as the external environment, including the architecture of the space in which the daily elements of life took place. In addition to the Rule and monastic statutes, archaeological findings uncovered in the course of the archaeological research provide interesting clues that also speak about the conditions of life, work, prayer and duties of members of the Order.
References
PRIMARY SOURCES:
Reguła Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie. Translated by Janusz Trupinda. Malbork: Wydawnictwo Zamkowe, 2023.
SECONDARY SOURCES:
Badura, Monik, and Beata Możejko, “The plant element in the diet of the inhabitants of Danzig (Gdańsk), Elbing (Elbląg), and Marienburg (Malbork) during the rule of the Teutonic Order: historical and archaeobotanical perspectives.” In Ecologies of crusading, colonization and religious conversion in the medieval Baltic. Terra Sacra II, edited by Aleks Pluskowski, 95–110. Turnhout: Brepols, 2019.
Banerjea, Rovena, and Monika Badura, “Settlement life in Livonia and the impact on its territories: the geoarchaeological and archaeobotanical evidence.” In Environment, colonization and the Baltic Crusader states. Terra Sacra I, ed. Aleks Pluskowski, 175–205. Turnhout: Brepols, 2019.
Banerjea, Rovena, Monika Badura, Alexander Brown, Lionello Morandi, Mirosław Marcinkowski, Heiki Valk, and Alexander Pluskowski, “Feeding the Crusades: archaeobotany, animal husbandry and livestock alimentation on the Baltic Frontier.” Environmental Archaeology 25 (2019): 135–150.
Bienias, Dorota. “Materiały antrakologiczne.” In Castra Terrae Culmensis – na rubieży chrześcijańskiego świata, vol. 2, edited by Marcin Wiewióra, 224–229. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2020.
Bis, Wojciech. “Ze studiów nad piecami typu hypocaustum z terenu ziem Polski.” Architectus 1‒2, no. 13‒14 (2003): 3‒28.
Błędowski, Piotr. “Ceramika naczyniowa.” In Castra Terrae Culmensis – na rubieży chrześcijańskiego świata, vol. 2, edited by Marcin Wiewióra, 96–141. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2020.
Boas, Adrian. Archaeology of the Military Orders. A Survey of the Urban Centres, Rural Settlements and Castles of the Military Orders in the Latin East (c. 1120–1291). Abingdon‒New York: Routledge, 2006.
Brown, Alexander, and Monika Badura, “Cēsu pils aizsarggrāvī un pirmajā priekšpilī atrasto augu makroatlieku un putekšņu analīze: liecības par apkārtējās vides apstākļiem un augu izmantošanu.” In Cēsu pils raksti, vol. 1, Cēsis: Cēsu pils saglabāšanas fonds, edited by Gaundars Kalniņš, 101–113. Cēsis: Cēsu pils saglabāšanas fonds, 2017.
Brown, Alex, Rowena Banerjea, Wynne Amanda Dawn, Normunds Stivrins, Marc Jarzebowski, Lisa-Marie Shillito, and Aleks Pluskowski. “The ecological impact of conquest and colonization on a medieval frontier landscape: combined palynological and geochemical analysis of lake sediments from Radzyń Chełmiński, northern Poland.” Geoarchaeology 30, no. 6 (2015): 511–527, https://doi.org/10.1002/gea.21525.
Brown, Alex, Anneli Poska, and Aleks Pluskowski. “The environmental impact of cultural change: palynological and quantitative land cover reconstructions for the last two millennia in northern Poland.” Quaternary International 522 (2019): 38–54, https://doi.org/10.1016/j.quaint.2019.05.014.
Ecologies of crusading, colonization and religious conversion in the medieval Baltic. Terra Sacra II. Edited by Aleks Pluskowski. Turnhout: Brepols, 2019.
Environment, colonization, and the Baltic crusader states: Terra Sacra I. Edited by Aleks Pluskowski. Turnhout: Brepols, 2019.
Fryszkowska, Monika. “Gry i zabawy w średniowiecznej Europie w świetle badań archeologicznych i historycznych.” Manuscript, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2014.
Gąssowska, Ewa. “Wczesnośredniowieczne szachy z Sandomierza. ” Archeologia Polski 9, no. 1 (1964): 148–169.
Ginter, Artur, and Marcin Nowak. “Analizy bryły żelaza i półproduktu grotu bełtu do kuszy z zamku w Unisławiu.” In Castra Terrae Culmensis ‒ na rubieży chrześcijańskiego świata, vol. 2, edited by Marcin Wiewióra, Anex CD. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2020.
Jóźwiak, Sławomir, and Janusz Trupinda. Krzyżackie zamki komturskie w Prusach. Topografia i układ przestrzenny na podstawie średniowiecznych źródeł pisanych. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012.
Maciejewska, Karolina, Monika Badura, and Marek Merdalski. “Materiały karpologiczne.” In Castra Terrae Culmensis ‒ na rubieży chrześcijańskiego świata, vol. 2, edited by Marcin Wiewióra, 221–223. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2020.
Majewski, Maciej. “Uzbrojenie średniowieczne w ziemi chełmińskiej.” Manuscript, Instytut Archeologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2018.
Makowiecka, Grażyna, Daniel Makowiecki, and Mirosława Zabilska. “Wyniki badań zwierzęcych szczątków kostnych.” In Zamek w Grudziądzu w świetle badań archeologiczno-architektonicznych. Studia i materiały, edited by Marcin Wiewióra, 302–351. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012.
Makowiecka, Marzena, Daniel Makowiecki, and Dorota Bienias. “Analiza źródeł przyrodniczych.” In Zamek biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie w świetle badań archeologiczno-architektonicznych. Studia i materiały, edited by Marcin Wiewióra, 177–205. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2014.
Makowiecki, Daniel, Grażyna Makowiecka, and Martyna Wiejacka. “Kości zwierzęce.” In Castra Terrae Culmensis ‒ na rubieży chrześcijańskiego świata, vol. 2, edited by Marcin Wiewióra, 199–220. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2020.
Molewski, Paweł. “Próba rekonstrukcji stanu środowiska geograficznego miejsc położenia i otoczenia zamków w czasie ich budowy w XIII‒XIV wieku.” In Castra Terrae Culmensis – na rubieży chrześcijańskiego świata, vol. 2, edited by Marcin Wiewióra, 7–28. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2020.
Momot, Agata, and Bogusz Wasik. “Badania archeologiczno-architektoniczne zamku krzyżackiego w Kowalewie Pomorskim w roku 2013.” Manuscript, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2013.
Pluskowski, Aleks. The Archaeology of Prussian Crusade. Holy War and Colonisation. Abingdon‒New York: Routlege, 2012.
Pluskowski, Aleksander, Monika Badura, and Mark Jarzembowski, “Exploiting plants: macrobotanical remains from Prussia.” In Environment, colonization, and the Baltic crusader states: Terra Sacra I, edited by Aleks Pluskowski, 377–403. Turnhout: Brepols, 2019.
Pospieszna, Barbara. “Urządzenia grzewcze zamków krzyżackich w Prusach. Zabytki techniki, sztuki i kultury życia codziennego.” Manuscript, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2007.
Przybylak, Rajmund. “Zmiany klimatu Polski i Europy w ostatnich stuleciach.” Kosmos, Problemy Nauk Biologicznych 57, no. 3‒4 (2008): 195–208.
Raczkowski, Juliusz. “Not only the Golden Gate? A newly discovered fragment from the decoration of the castle chapel portal in Althaus (Starogród) as a contribution to the identification of ceramic sculpture in the Teutonic Order's State in Prussia.” Ordines Militares Colloquia Torunensia Historica. Yearbook for the Study of the Military Orders 23 (2018): 339–357.
Radzimiński, Andrzej. “Przy stole rycerzy i duchownych zakonu krzyżackiego w Prusach.” In Życie codzienne w regionie kujawsko-pomorskim, edited by Waldemar Rozynkowski and Małgorzata Strzelecka, 10–19. Toruń: Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, 2011.
Wasik, Bogusz. “Architektura i technika budowy zamków murowanych w Starogrodzie, Bierzgłowie, Lipienku, Papowie Biskupim i Unisławiu w kontekście budownictwa zamkowego Prus.” In Castra Terrae Culmensis – na rubieży chrześcijańskiego świata, vol. 2, edited by Marcin Wiewióra, 248–252 Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2020.
Wasik, Bogusz. “The beginnings of castles in the Teutonic Knights’ state in Prussia.” Castellologica Bohemica 18 (2018): 167‒190.
Wasik, Bogusz. “Zamki krzyżackie w okresie późnośredniowiecznym i nowożytnym. Analiza źródeł architektonicznych.” In Castra Terrae Culmensis – na rubieży chrześcijańskiego świata, vol. 2 edited by Marcin Wiewióra, 42‒95. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2020.
Wasik, Bogusz, and Marcin Wiewióra, “Próba rekonstrukcji układu przestrzennego zamku wysokiego (domu konwentu) w Kowalewie Pomorskim na podstawie źródeł historycznych i najnowszych wyników badań archeologiczno-architektonicznych.” Wiadomości Konserwatorskie 45 (2016): 53‒65.
Wasik, Bogusz, and Marcin Wiewióra, “Zamek w Kowalewie Pomorskim. Dzieje warowni w świetle wyników badań archeologiczno-architektonicznych.” Acta Universitatis Nicolai Copernici, Archeologia 35 (2017): 129‒158.
Wasik, Bogusz, and Marek Kołyszko. “Ceramika budowlana.” In Castra Terrae Culmensis ‒ na rubieży chrześcijańskiego świata, vol. 2, edited by Marcin Wiewióra, 157‒165. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2020.
Wiejacka, Martyna, Daniel Makowiecki, Monika Opelkova, Marcin Wiewióra, and Aleks Pluskowski. “Birds at the Teutonic Order’s castles in Prussia (Poland).” Quaternary International 626–627 (2022): 133‒141.
Wiewióra, Marcin. “Badania archeologiczno-architektoniczne średniowiecznego zamku w Papowie Biskupim w ziemi chełmińskiej.” Archaeologia Historica Polona 17 (2007): 293‒305.
Wiewióra, Marcin. “Badania archeologiczno-architektoniczne zamku głównego w Radzyniu Chełmińskim w latach 2008–2009.” In XVII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2, Od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych, edited by Henryk Paner and Mirosław Fudziński, 169–178. Gdańsk: Muzeum Archeologiczne, 2013.
Wiewióra, Marcin. “Gród i zamek w państwie krzyżackim – miejsce tradycji czy tradycja miejsca?” Archaeologia Historica Polona 24 (2016): 195‒231.
Wiewióra, Marcin. “Najstarsze fazy osadnictwa krzyżackiego.” In Castra Terrae Culmensis – na rubieży chrześcijańskiego świata, vol. 2, edited by Marcin Wiewióra, 29‒41. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2020.
Wiewióra, Marcin. “Nowe źródła do dziejów zamku w Grudziądzu.” In XVIII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2, Od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych. Materiały z konferencji 16–18 listopada 2011, edited by Ewa Fudzińska, 87–104. Malbork: Muzeum Zamkowe, 2013.
Wiewióra, Marcin. “Sprawozdanie z badań archeologiczno-architektonicznych zamku w Papowie Biskupim w 2008 r.” Manuscript, Instytut Archeologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2009.
Wiewióra, Marcin. “Stratygrafia warstw kulturowych i charakterystyka poziomów osadniczych.” In. Castra Terrae Culmensis ‒ na rubieży chrześcijańskiego świata, vol. 1, edited by Marcin Wiewióra, 59‒100. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2020.
Wiewióra, Marcin. “Studia nad średniowiecznym warsztatem budowlanym zamku krzyżackiego w Papowie Biskupim.” Ochrona Zabytków 1–4 (2013): 179‒198.
Wiewióra, Marcin. “Wstępne sprawozdanie z badań archeologicznych prowadzonych na zamku w Grudziądzu w 2009 roku.” In XVII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2, Od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych, edited by Henryk Paner and Mirosław Fudziński, 155–168. Gdańsk: Muzeum Archeologiczne, 2013.
Wiewióra, Marcin. “Wyniki badań archeologiczno-architektonicznych zamku krzyżackiego w Papowie Biskupim w latach 2006–2008.” In XVII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2, Od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych, edited by Henryk Paner and Mirosław Fudziński, 113–124. Gdańsk: Muzeum Archeologiczne, 2013.
Wiewióra, Marcin. “Zamek biskupów w Wąbrzeźnie w świetle wyników badań archeologiczno-architektonicznych.” In XVIII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2, Od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych. Materiały z konferencji 16–18 listopada 2011, edited by Ewa Fudzińska, 77–86. Gdańsk: Muzeum Zamkowe, 2013.
Wiewióra, Marcin, Bogusz Wasik, Paweł Molewski, Krzysztof Misiewicz, Wiesław Małkowski, and Miron Bogacki. “New historical data on the Teutonic Order crusades in Prussia: geophysical and archaeological research into an earth-and-timber stronghold and city of the 1230s at Starogród, northern-central Poland.” Archaeological Prospection 27, no. 2 (2020): 135‒152.
Wiewióra, Marcin, Bogusz Wasik, Paweł Molewski, Monika Badura, Karolina Maciejewska, Daniel Makowiecki, Paweł Moszczyński, Krzysztof Miśiewicz, Wiesław Małkowski, Miron Bogacki, and Sebastian Tyszkowski, “The Teutonic crusade in Prussia: reconstruction of a medieval fortified settlement complex at Unisław.” Antiquity 93, no. 369 (2019): 752‒771.
Wiewióra, Marcin, Paweł Molewski, Daniel Makowiecki, Dorota Bienias, and Monika Badura. “Castles and towns of the Teutonic Order in Chelmno Land: Environment, animals and plant subsistence. A new archaeological and geo-archaeological study.” Journal of Archaeological Science: Reports 46, (2022): 2‒18, https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2022.103681.
Wiewióra, Marcin, Wojciech Bartz, Jadwiga Łukaszewicz, Karolina Witkowska, Sławomir Jóźwiak, and Paweł Molewski, “Local or imported? The origin of the raw material used in manufacturing bricks from castles of the Teutonic knights in north-central Poland and their significance to our understanding of medieval construction techniques.” Archaeometry 66, no. 2 (2023): 282‒305, https://doi.org/10.1111/arcm.12925.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Author, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu & Towarzystwo Naukowe w Toruniu
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
CC BY ND 4.0. The Creator/Contributor is the Licensor, who grants the Licensee a non-exclusive license to use the Work on the fields indicated in the License Agreement.
Stats
Number of views and downloads: 12
Number of citations: 0