Monitoring elementów wpisanych na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Założenia

Authors

  • Katarzyna Smyk Instytut Nauk o Kulturze Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

DOI:

https://doi.org/10.12775/lud104.2020.01

Keywords

niematerialne dziedzictwo kulturowe, Konwencja UNESCO 2003, depozytariusze dziedzictwa niematerialnego, krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego, monitoring dziedzictwa

Abstract

Artykuł jest próbą zarysowania problemów dotyczących monitoringu zjawisk wpisanych w Polsce na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Z założenia monitoring ma odbywać się co 5 lat i być prowadzony przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. Autorka zgłasza szereg pytań, skupia się jednak na odpowiedzi na cztery: cele i efekty monitoringu; przedmiot monitoringu; zasady nadrzędne, jakimi należy się kierować, opracowując wytyczne do monitoringu; jak monitoring może przełożyć się na wzmożenie działań ochronnych. Proces monitoringu rozumie zarazem jako jeden z etapów organizowanego i realizowanego w Polsce procesu strategicznego zarządzania przejawami niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Najdonioślejszym i nadrzędnym jego celem może stać się wpływanie na depozytariuszy i zachęcanie ich do bardziej efektywnych, świadomych i kompleksowych działań służących wzmocnieniu żywotności zjawiska dziedzictwa niematerialnego.

References

Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych (tłum. W. Betkiewicz i in.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Dragičević-Šešić, M., Stojković B. (2010). Kultura: zarządzanie, animacja, marketing (przekł. J. Ambroziak), Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Dubisz, S. (red.). (2006). Uniwersalny słownik języka polskiego, t. K-Ó, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Gutowska, K., Kobyliński, Z. (2011). Zarządzanie dziedzictwem kulturowym – nowa dziedzina nauczania akademickiego i badań naukowych. Mazowsze. Studia Regionalne, 6, 51-72.

Janikowski, R. (2009). Kultura osią zrównoważonego rozwoju. W: R. Janikowski, K. Krzysztofek (red.), Kultura a zrównoważony rozwój. Środowisko, ład przestrzenny, dziedzictwo, , s. 17-38, Warszawa: Polski Komitet do spraw UNESCO.

Jasiewicz, Z. (2003). Przedmiot i funkcje Konwencji o ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Spojrzenie etnologa. W: J. Adamowski, K. Smyk (red.), Niematerialne dziedzictwo kulturowe w Polsce i jego ochrona, t. 1, Niematerialne dziedzictwo kulturowe. Źródła – wartości – ochrona, s. 51-63, Lublin–Warszawa: Wyd. UMCS, Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Piotrowska, K. Lipska, D. (red). (2015). Zarządzanie światowym dziedzictwem kulturowym, Warszawa: Narodowy Instytut Dziedzictwa, [online:] http://www.nid.pl/pl/Wydawnictwa/inne%20wydawnictwa/Managing%20Cultural%20WH_PL%20(3).pdf (dostęp: 14.02.2020).

Ratajski, S. (2013). Koncepcja ochrony dziedzictwa niematerialnego w Konwencji UNESCO. [w:] W: J. Adamowski, K. Smyk (red.), Niematerialne dziedzictwo kulturowe w Polsce i jego ochrona, t. 1, Niematerialne dziedzictwo kulturowe. Źródła – wartości – ochrona, s. 21-33, Lublin–Warszawa: Wyd. UMCS, Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Ratajski, S. (2015). Zagrożenia dziedzictwa niematerialnego według Konwencji UNESO z 2003 roku. W: J. Adamowski, K. Smyk (red.), Niematerialne dziedzictwo kulturowe w Polsce i jego ochrona, t. II, Niematerialne dziedzictwo kulturowe: zakresy – identyfikacja – zagrożenia, s. 15-26, Lublin–Warszawa: Wyd. UMCS, Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Skaldawski, B. (2013). Krajowy Program Ochrony Dziedzictwa Niematerialnego – propozycja wdrożenia. W: J. Adamowski, K. Smyk (red.), Niematerialne dziedzictwo kulturowe w Polsce i jego ochrona, t. 1, Niematerialne dziedzictwo kulturowe. Źródła – wartości – ochrona, s. 111-121, Lublin–Warszawa: Wyd. UMCS, Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/slowniki/monitoring.html (dostęp: 14.02.2020).

Varbanowa, L. (2015). Zarządzanie strategiczne w kulturze (przekł. T. Piwowarczyk), Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Zalasińska, K. (2014a). Wdrożenie prawodawstwa UNESCO do polskiego porządku prawnego – wybrane zagadnienia. W: A. Rottermund (red.), Dlaczego i jak w nowoczesny sposób chronić dziedzictwo kulturowe. Materiały pokonferencyjne, s. 175-196, Warszawa: Polski Komitet do spraw UNESCO.

Zalasińska, K. (2014b). Zalecenia dotyczące wdrożenia prawodawstwa UNESCO do polskiego porządku prawnego. W: A. Rottermund (red.), Dlaczego i jak w nowoczesny sposób chronić dziedzictwo kulturowe. Materiały pokonferencyjne, s. 221-306, Warszawa: Polski Komitet do spraw UNESCO.

LUD. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego

Downloads

Published

2020-12-20

How to Cite

1.
SMYK, Katarzyna. Monitoring elementów wpisanych na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Założenia. LUD. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego. Online. 20 December 2020. Vol. 104, pp. 18-39. [Accessed 8 July 2025]. DOI 10.12775/lud104.2020.01.

Issue

Vol. 104 (2020)

Section

TRANSFORMACJA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO - NOWE WYZWANIA I KIERUNKI BADAŃ

License

  1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:
    • recording of a Work / subject of a related copyright;
    • reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
    • marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
    • introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
    • dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).
  2. The authors give the publisher the license free of charge.
  3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.

Stats

Number of views and downloads: 615
Number of citations: 0